Khi trường học được tham gia tuyển chọn giáo viên

“Không có giáo viên chất lượng cao, thiếu đồng bộ thì rất khó xây dựng trường chất lượng cao về dạy và học. Để thay đổi thì nhà trường phải được tham gia trực tiếp vào việc tuyển chọn giáo viên, như thế mới thực chất. Nhưng đề xuất đó của chúng tôi chưa được thực hiện”, thầy Ch. cho hay.

Trao đổi chuyên môn, nghiệp vụ tại Trường THCS thị trấn Phố Lu.

Thực tế thì những nơi có cách làm như thầy Ch. nói hiện rất ít. Qua nhiều lần giới thiệu, chúng tôi đã tìm được một địa chỉ như thế, đó là Trường THCS thị trấn Phố Lu (huyện Bảo Thắng).

Thị trấn Phố Lu có 2 trường THCS là Trường THCS thị trấn Phố Lu và Trường THCS số II thị trấn Phố Lu (xã Phố Lu cũ). Thực hiện đề án của huyện về xây dựng trường phổ thông trọng điểm chất lượng, từ nhiều năm qua, Trường THCS thị trấn Phố Lu đã đề xuất lựa chọn giáo viên mới với tiêu chí khá khe khắt. Việc tuyển chọn giáo viên bổ sung cho Trường THCS thị trấn Phố Lu được xác lập trên cơ sở rà soát danh sách giáo viên có thành tích cao tại các trường THCS trên địa bàn huyện, thậm chí có cả giáo viên từ huyện khác và đối chiếu với nhu cầu luân chuyển của giáo viên. Ngoài các thủ tục về hồ sơ, giáo viên còn phải trải qua vòng phỏng vấn của Hội đồng tuyển dụng do Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện thành lập. Nếu vượt qua, giáo viên nhận được quyết định điều động biệt phái 1 năm công tác tại Trường THCS thị trấn Phố Lu, đây mới là “cửa ải” lớn nhất mà giáo viên phải vượt qua.
Cô Vũ Thị Hà, Hiệu trưởng Trường THCS thị trấn Phố Lu cho biết: Giáo viên điều động biệt phái được dự giờ nhiều hơn và hằng tháng có đánh giá sát về chuyên môn, đồng thời nhà trường cũng giao cho giáo viên biệt phái 1 năm bồi dưỡng các nhóm học sinh giỏi và số giải thưởng của học sinh sẽ nói lên năng lực của họ.

Năm học 2020 - 2021, cô giáo Nguyễn Thị Thu Hằng, Trường THCS xã Bảo Nhai (huyện Bắc Hà) là 1 trong 6 ứng cử viên dạy giỏi môn Toán được Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Bảo Thắng lựa chọn điều động biệt phái về Trường THCS thị trấn Phố Lu. Đáp ứng được các yêu cầu khắt khe về chuyên môn của Trường THCS thị trấn Phố Lu nên cô Hằng nhận được quyết định công tác lâu dài tại ngôi trường mới. Năm học 2021 - 2022, Trường THCS thị trấn Phố Lu tiếp tục tiếp nhận 5 giáo viên được điều động biệt phái từ các trường THCS trên địa bàn huyện, trong đó có cô giáo dạy bộ môn Ngữ văn - Lịch sử Nguyễn Thị Minh Nghĩa, Trường THCS Phú Nhuận, là giáo viên cốt cán cấp huyện và cấp tỉnh của Bảo Thắng trong nhiều năm qua. Cùng đợt còn có thầy giáo Cao Việt Hưng nhiều năm đạt danh hiệu dạy giỏi môn Toán của Trường THCS số 3 xã Xuân Quang. Dù nhiều năm là giáo viên dạy giỏi, có học sinh đoạt giải tại các hội thi, cuộc thi các cấp nhưng cả 5 giáo viên được điều động biệt phái vẫn phải trải qua các vòng kiểm nghiệm ngặt nghèo của nhà trường. Đây là cơ sở chính để các cấp, cơ quan quản lý huyện Bảo Thắng ban hành các quyết định điều động, luân chuyển giáo viên.

Cô Vũ Thị Hà, Hiệu trưởng Trường THCS thị trấn Phố Lu cho biết thêm, thực hiện đề án trường trọng điểm về chất lượng của huyện, nhiều năm qua nhà trường không tuyển giáo viên mới ra trường, mà giáo viên được chọn lọc từ các trường trong và ngoài huyện. Hiện trường có 100% giáo viên đạt danh hiệu giáo viên giỏi cấp trường và năm học vừa qua có 27 giáo viên (trong tổng số 28 giáo viên) đạt danh hiệu giáo viên giỏi cấp huyện trở lên (chiếm 96,4%). Đội ngũ cán bộ, giáo viên chất lượng tốt góp phần nâng cao chất lượng học tập của học sinh. Năm học 2020 - 2021, trường có 118 học sinh đoạt giải học sinh giỏi cấp huyện trở lên, năm học 2021 - 2022 con số này tăng lên 198 học sinh. Ngoài ra, học sinh Trường THCS thị trấn Phố Lu còn đoạt nhiều giải thưởng tại các cuộc thi, hội thi chuyên đề khác.

Bà Bùi Thị Hải Vân, Trưởng Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Bảo Thắng cho biết: Đề án xây dựng trường trọng điểm về chất lượng đang được triển khai tại 3 trường tại trung tâm huyện, trong đó quy trình tuyển, chọn lọc giáo viên được đặc biệt coi trọng. Quyết định cuối cùng theo quy định vẫn là cơ quan quản lý nhưng những đánh giá của nhà trường sau 1 năm học giáo viên được điều động biệt phái vẫn là cơ sở quan trọng nhất. Trường được chủ động nhận xét, thẩm định, đánh giá, có như vậy nhà trường mới có điều kiện nâng cao chất lượng dạy và học theo các yêu cầu trọng điểm của địa phương.

Việc các trường được tham gia trực tiếp vào quy trình tuyển chọn giáo viên đến nay mới chỉ đếm trên đầu ngón tay. Ngoài Trường THPT Chuyên của tỉnh, 2 trường điểm của thành phố Lào Cai (Trường THCS Lê Quý Đôn và Trường THCS Lý Tự Trọng), 3 trường của thị trấn Phố Lu (huyện Bảo Thắng), còn có thêm một vài trường đang dự tính đề xuất cách làm này.

Nâng cao chất lượng dạy và học thông qua chọn lọc giáo viên là nhu cầu thực tế, mang tính tự thân của nhiều cơ sở giáo dục. Tuy nhiên, còn khá nhiều rào cản mà các trường phải vượt qua, thậm chí là cả những vấn đề từ nhiều năm qua đã được coi là “nhạy cảm” trong tuyển lựa giáo viên, nhất là đối với trường tại trung tâm huyện, thị xã. Điều này càng khẳng định việc mở rộng mô hình trường học tham gia tuyển chọn giáo viên sẽ còn rất dài.
Yêu cầu của tỉnh đặt ra với các huyện, thành phố, thị xã là xây dựng ít nhất 1 trường trọng điểm về chất lượng (hoặc trường chất lượng cao), tiến tới là trường đạt chuẩn quốc gia, tầm quốc tế. Chất lượng cao cần có bộ máy, con người chất lượng và câu chuyện tuyển chọn giáo viên cho trường trọng điểm chỉ có thể được giải quyết khi tư duy, cách làm thay đổi.