Khi vận hành trở thành chỉ số định giá mới của doanh nghiệp tài chính thay thế

Tăng trưởng kiểm soát: Lựa chọn chiến lược thay vì chỉ tiêu tốc độ

Sự phát triển mạnh mẽ của các mô hình như P2P lending, mua trước trả sau (BNPL), hoặc vay dựa trên tài sản đã mở rộng cánh cửa tài chính cho nhóm khách hàng từng bị ngân hàng truyền thống bỏ ngỏ. Tuy nhiên, cũng chính những mô hình mới này đặt ra thách thức cho thị trường về khả năng kiểm soát, đặc biệt khi hành lang pháp lý vẫn đang trong giai đoạn hoàn thiện.

Trong bối cảnh đó, tăng trưởng không còn là thước đo duy nhất. Tốc độ có thể ấn tượng, nhưng nếu đi kèm với rủi ro vận hành cao, thiếu minh bạch và dễ sai lệch khi mở rộng, thì sẽ khó thuyết phục nhà đầu tư tổ chức - nhóm đang ngày càng đóng vai trò quyết định trong hành trình gọi vốn và niêm yết của doanh nghiệp.

Tăng trưởng quy mô không còn là thước đo duy nhất để đánh giá tiềm năng dài hạn của doanh nghiệp. (Ảnh mình họa)

Chính vì vậy, nhiều công ty tài chính thay thế đã bắt đầu chuyển dịch chiến lược: thay vì đẩy nhanh mọi giá, họ chọn cách tăng trưởng có kiểm soát. Bộ máy vận hành, vốn từng được xem là hậu cần, giờ đây trở thành điểm tựa chiến lược. Các khâu như kiểm soát rủi ro, dịch vụ khách hàng, quy trình pháp lý nội bộ và quản trị nhân sự được đầu tư lại, chuẩn hóa theo tiêu chuẩn cao hơn. Mục tiêu không chỉ là vận hành trơn tru, mà còn để đảm bảo hệ thống có khả năng nhân rộng mà không đánh đổi bằng trải nghiệm người dùng hoặc tính minh bạch thông tin.

Đặc biệt, với các doanh nghiệp đặt mục tiêu IPO hoặc mở rộng ra thị trường vốn, năng lực vận hành đang dần trở thành yếu tố “gạn lọc” tự nhiên. Việc doanh nghiệp có xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ, có tuân thủ được quy trình đánh giá độc lập hay triển khai các khung chuẩn như ESG, không còn là điểm cộng, mà là yêu cầu cơ bản nếu muốn được thị trường nhìn nhận một cách nghiêm túc.

Chuẩn hóa vận hành: Nền móng để niêm yết và gọi vốn

Thực tế cho thấy, những doanh nghiệp chủ động “chuẩn hóa trước” đang có lợi thế vượt trội. Việc sở hữu các chứng nhận quốc tế về bảo vệ khách hàng, hệ thống ESG, hay đăng ký xếp hạng tín nhiệm từ các tổ chức độc lập không chỉ giúp nâng cao uy tín mà còn đóng vai trò như một “tín hiệu định giá” đối với nhà đầu tư.

Điều đáng nói là những chuẩn mực này phần lớn đến từ các hệ thống đánh giá quốc tế, không phụ thuộc vào quy định trong nước, chính vì vậy càng mang tính tham chiếu cao. Ở góc độ thị trường vốn, đây là cách để phân biệt giữa những doanh nghiệp “chuẩn bị cho tương lai” và những doanh nghiệp chỉ tận dụng cơ hội ngắn hạn.

Trường hợp của F88 là một minh chứng cụ thể. Dù không nằm trong hệ thống tổ chức tín dụng, nhưng lại được vinh danh cùng với ADB, Maybank tại giải thưởng ALB SE Asia Law Awards 2025. Theo đó, F88 là đại diện duy nhất của Việt Nam được vinh danh trong Top 6 Đội ngũ Pháp chế Tiêu biểu Đông Nam Á trong lĩnh vực Dịch vụ Tài chính do Thomson Reuters tổ chức, là một trong những tín hiệu minh họa cho xu thế mới: chứng minh năng lực vận hành như một phần của chiến lược tài chính dài hạn. Không dừng lại ở đó, F88 còn là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam đạt chứng chỉ vàng về bảo vệ khách hàng (Client Protection Certificate - CPC), một tiêu chí vốn hiếm thấy ở các doanh nghiệp ngoài ngân hàng, và càng hiếm hơn trong lĩnh vực tài chính thay thế.

F88 là một điển hình trong việc chú trọng vận hành nội bộ (Ảnh F88)

Đối với những doanh nghiệp chủ đích hướng tới IPO, năng lực vận hành, dù không được thể hiện trực tiếp qua các chỉ số tài chính, nhưng đang dần trở thành một “chuẩn mực ngầm” để nhà đầu tư đánh giá chất lượng tăng trưởng. Giữa bối cảnh thị trường còn đang định hình, yếu tố này nổi lên như một chỉ dấu sớm cho thấy mức độ sẵn sàng của doanh nghiệp trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn về minh bạch hóa và quản trị khi bước vào sân chơi vốn hóa.

Thực tế cho thấy, thị trường đang ngày càng ưu tiên những mô hình tăng trưởng có kiểm soát, thay vì mở rộng thiếu nền tảng. Việc vận hành được xem như một thành phần trong cấu trúc định giá cho thấy sự thay đổi về cách tiếp cận: tăng trưởng bền vững không còn là mục tiêu dài hạn mơ hồ, mà bắt đầu từ việc doanh nghiệp lựa chọn xây dựng nền tảng vận hành ngay từ giai đoạn hiện tại.

Thiên Vũ