Khoa học kỹ thuật thúc đẩy sản xuất nông lâm nghiệp

Ông Hoàng Văn Chiều, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) tỉnh cho biết: Ứng dụng KHCN và chuyển giao KHKT được xác định là giải pháp tiên phong nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp, đồng thời góp phần xây dựng và củng cố thương hiệu nông sản trên thị trường. Thời gian qua, sở đã chủ động cập nhật, đưa các tiến bộ kỹ thuật mới vào thực tiễn sản xuất.

Trên cơ sở đó, các phòng chuyên môn, đơn vị trực thuộc Sở NN&MT đã tăng cường tuyên truyền, tập huấn, hướng dẫn người dân áp dụng KHKT vào quy trình sản xuất theo các tiêu chuẩn như VietGAP, GlobalGAP và hữu cơ. Đến nay, toàn tỉnh có trên 6.700 ha cây trồng các loại được sản xuất theo các tiêu chuẩn này, góp phần nâng cao chất lượng nông, lâm sản, tạo tiền đề cho việc xây dựng thương hiệu và mở rộng thị trường tiêu thụ.

Cùng với tiêu chuẩn hóa sản xuất, Sở NN&MT đẩy mạnh hướng dẫn, hỗ trợ nông dân áp dụng các biện pháp tưới tiên tiến, tưới tiết kiệm nước giúp thích ứng với tình trạng khô hạn và giảm chi phí vận hành; tăng cường cơ giới hóa trong khâu làm đất đến khi thu hoạch giúp giải phóng sức lao động đáng kể và nâng cao hiệu quả lao động trên cùng một đơn vị diện tích. Việc bình tuyển cây đầu dòng; chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng đưa các giống có năng suất, giá trị kinh tế cao vào canh tác… cũng được triển khai đồng bộ, phù hợp với điều kiện từng địa phương.

Song hành với ngành nông nghiệp, Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tỉnh đã triển khai nhiều đề tài, dự án nghiên cứu ứng dụng phục vụ trực tiếp sản xuất nông, lâm nghiệp và phát triển nông thôn. Từ năm 2021 đến nay, đơn vị đã triển khai thành công 40 đề tài, dự án nghiên cứu giống, quy trình kỹ thuật canh tác; bảo tồn và phát triển nguồn gen cây trồng, vật nuôi bản địa; xây dựng mô hình sản xuất gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm. Nhiều kết quả nghiên cứu sau khi được chuyển giao đã góp phần nâng cao năng suất, chất lượng nông, lâm sản, thúc đẩy chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông nghiệp và nâng cao nhận thức của người dân trong việc áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất.

Người dân xã Hoàng Văn Thụ chăm sóc hồng Vành khuyên

Hiệu quả của sự phối hợp giữa chính quyền, doanh nghiệp và nhà khoa học được minh chứng rõ nét nhất qua những thành công tại cơ sở. Tại xã Hoàng Văn Thụ, mô hình trồng hồng Vành khuyên của Hợp tác xã Sản xuất, kinh doanh hồng Vành khuyên Nà Mò là ví dụ tiêu biểu. Ông Hoàng Văn Hậu, Giám đốc hợp tác xã cho biết: Cây hồng được người dân trồng từ nhiều năm trước nhưng việc trồng còn mang tính tự phát. Năm 2018, hợp tác xã được thành lập với 7 thành viên để cùng hỗ trợ nhau từ kỹ thuật, kinh nghiệm đến vốn để phát triển cây trồng. Năm 2022, các thành viên hợp tác xã được cán bộ chuyên môn hướng dẫn và áp dụng đồng bộ các biện pháp kỹ thuật thâm canh tổng hợp như: cắt tỉa, phun bón lá... nhờ đó cây sinh trưởng phát triển tốt, giảm ảnh hưởng sâu bệnh, mẫu mã quả đồng đều, chất lượng ổn định. Với 10 ha hồng, trung bình mỗi năm, hợp tác xã thu hoạch được khoảng 80 tấn quả (tăng 20 - 30% so với năm 2018), doanh thu đạt trên 1 tỷ đồng.

Tương tự, tại phường Lương Văn Tri, mô hình trồng hạt dẻ của anh Chu Quang Khải cũng đang cho thấy hướng đi phù hợp. Trên diện tích trồng 1 ha, anh đã áp dụng các tiến bộ kỹ thuật từ khâu chọn giống, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh tổng hợp, đồng thời chú trọng cải tạo đất và sử dụng phân hữu cơ. Nhờ đó, vườn hạt dẻ sinh trưởng tốt, năm 2025 cho thu hoạch vụ đầu tiên và dự kiến vụ dẻ năm 2026, sản lượng sẽ đạt 6 - 7 tạ hạt dẻ tươi. Mô hình không chỉ giúp nâng cao thu nhập cho gia đình mà còn mở ra hướng phát triển bền vững cho cây trồng đặc sản của địa phương.

Nhờ ứng dụng KHCN và chuyển giao KHKT vào sản xuất nông, lâm nghiệp đã nâng cao năng suất cây trồng, tăng hiệu quả sản xuất kinh doanh, góp phần xây dựng nông thôn mới, thúc đẩy tốc độ tăng trường lĩnh vực nông lâm nghiệp. Cụ thể, năm 2025, thu nhập bình quân trên hecta canh tác trồng trọt tăng lên 77,95 triệu đồng/ha, tăng 16 triệu đồng/ha so với năm 2020; tốc độ tăng trưởng lĩnh vực nông, lâm nghiệp năm 2025 ước đạt 5,07%, tăng 2,29% so với năm 2024.

Thực tiễn cho thấy, việc ứng dụng KHKT đang từng bước thay đổi tư duy sản xuất của nông dân, từ nhỏ lẻ, manh mún sang sản xuất theo quy trình, tiêu chuẩn và gắn với thị trường. Với sự vào cuộc đồng bộ của các sở, ngành và sự chủ động của người dân, KHKT tiếp tục được kỳ vọng là “đòn bẩy” quan trọng, góp phần nâng cao giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp, thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn bền vững trên địa bàn tỉnh.

CÁT TIÊN - QUỲNH MAI