Số liệu lạm phát mới có thể không cản trở Ngân hàng trung ương Nhật tăng lãi suất
Một số nhà phân tích cảnh báo về nguy cơ đồng yen giảm giá trở lại có thể thúc đẩy các doanh nghiệp tiếp tục tăng giá, dẫn đến lạm phát do chi phí tăng. Điều có thể đẩy tốc độ tăng lãi suất của BoJ.
Trụ sở của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) ở Tokyo. Ảnh: Reuters
Số liệu công bố ngày 26/12 cho thấy, lạm phát giá tiêu dùng lõi tại thủ đô Nhật Bản đã chậm lại trong tháng 12/2025, do áp lực giá thực phẩm giảm bớt, dù vẫn cao hơn mục tiêu 2% của Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BoJ), làm tăng khả năng lãi suất tiếp tục được nâng lên.
Chỉ số giá tiêu dùng lõi của Tokyo, không bao gồm giá thực phẩm tươi sống thường biến động, trong tháng 12/2025 tăng 2,3% so với cùng kỳ năm ngoái, thấp hơn dự báo của thị trường là tăng 2,5% và chậm hơn so với mức tăng 2,8% trong tháng 11/2025.
Mặc dù lạm phát chậm lại chủ yếu là do hiệu ứng cơ sở từ việc tăng giá điện nước vào năm ngoái, nhưng cũng phản ánh áp lực giảm bớt từ chi phí thực phẩm, vốn là yếu tố chính đẩy lạm phát chung lên cao.
Số liệu mới ủng hộ quan điểm của BoJ cho rằng lạm phát lõi sẽ giảm xuống dưới mục tiêu 2% trong những tháng tới, khi áp lực giá cả giảm bớt, trước khi tiếp tục tăng theo hướng chủ yếu do cầu thúc đẩy, một lý do cho việc tiếp tục tăng lãi suất.
Tuy nhiên, một số nhà phân tích cảnh báo về nguy cơ đồng yen giảm giá trở lại có thể thúc đẩy các doanh nghiệp tiếp tục tăng giá, dẫn đến lạm phát dai dẳng do chi phí gia tăng. Điều có thể đẩy nhanh tốc độ tăng lãi suất của BoJ.
Nhà kinh tế cấp cao tại Viện Nghiên cứu Dai-ichi Life, Yoshiki Shinke, cho rằng lạm phát giá thực phẩm có thể đã đạt đỉnh, nhưng đồng yen yếu có thể là lý do để các doanh nghiệp tiếp tục tăng giá, khiến lạm phát tiếp tục ở mức cao. Tốc độ và thời điểm tăng lãi suất của BoJ sẽ phụ thuộc rất lớn vào diễn biến của đồng yen và những tác động đến hành vi định giá của các doanh nghiệp.
Số liệu lạm phát là một trong những yếu tố sẽ được BoJ cân nhắc tại cuộc họp vào ngày 22-23/1 tới, thời điểm ngân hàng này cũng công bố các dự báo mới về lạm phát và tăng trưởng hàng quý.
Trước đó, BoJ ngày 19/12 vừa qua đã quyết định nâng lãi suất từ mức 0,5% lên mức 0,75%, mức cao nhất trong 30 năm khi kết thúc cuộc họp hai ngày. Đây là lần tăng lãi suất đầu tiên kể từ tháng 1/2025 trong bối cảnh nền kinh tế nước này đang cho thấy những dấu hiệu cải thiện.
Trong báo cáo giải trình quyết định, các quan chức BoJ nhận định kinh tế Nhật Bản đã phục hồi ở mức độ vừa phải. Mặc dù vẫn còn những lo ngại liên quan đến kinh tế Mỹ và tác động của chính sách thương mại tại mỗi khu vực, nhưng những yếu tố không ổn định này đang giảm dần.
Hồi tháng 11/2025, chính quyền Thủ tướng Takaichi đã công bố gói kích thích trị giá 21.300 tỷ yen (tương đương 136,7 tỷ USD), bao gồm các khoản hỗ trợ tiền mặt cho các gia đình có con nhỏ, trợ cấp nhằm giảm hóa đơn điện nước, cũng như chi tiêu tài khóa để thúc đẩy đầu tư vào các lĩnh vực như hạ tầng, trí tuệ nhân tạo và sản xuất chip bán dẫn.
Ngân sách cho năm tài khóa tới nhiều khả năng sẽ ghi nhận tổng chi tiêu ở mức kỷ lục, phù hợp với định hướng nới lỏng tài khóa của Chính phủ. Tuy nhiên, điều này cũng làm gia tăng lo ngại trên thị trường về tình trạng nguồn cung trái phiếu tăng mạnh và đẩy lợi suất trái phiếu chính phủ tăng lên.
Trong khi đó, một báo cáo khác cũng được công bố cùng ngày 26/12 cho thấy sản lượng công nghiệp của Nhật Bản trong tháng 11/2025 giảm 2,6% so với tháng trước đó, giảm mạnh hơn dự báo của thị trường là giảm 2%, do việc cắt giảm sản xuất ô tô và pin lithium-ion. Các nhà sản xuất được chính phủ khảo sát dự kiến sản lượng sẽ tăng 1,3% trong tháng 12/2025 và 8% trong tháng 1/2026.
Trong khi đó, doanh số bán lẻ tăng 1% trong tháng trước, gần như phù hợp với dự báo trung bình của thị trường là tăng 0,9%.
Chính phủ Nhật Bản đã nâng dự báo tăng trưởng kinh tế cho năm tài khóa 2025-2026 (kết thúc vào tháng 3/2026), đồng thời dự báo đà tăng trưởng sẽ tăng tốc trong năm tiếp theo, dựa trên kỳ vọng rằng gói kích thích quy mô lớn của nước này sẽ thúc đẩy tiêu dùng và đầu tư.
Đây là những dự báo đầu tiên được xây dựng dưới thời Thủ tướng Sanae Takaichi, người đã công bố các kế hoạch chi tiêu lớn nhằm giảm bớt tác động của chi phí sinh hoạt tăng cao đối với các hộ gia đình, đồng thời khuyến khích đầu tư vào các lĩnh vực tăng trưởng.
Theo các dự báo mới nhất được nội các thông qua hôm 24/12, nền kinh tế Nhật Bản được kỳ vọng tăng trưởng 1,1% trong năm tài khóa hiện tại, cao hơn mức dự báo 0,7% đưa ra hồi tháng 8, nhờ tác động từ thuế quan của Mỹ thấp hơn dự kiến.
