Khơi dậy sức dân trong xây dựng nông thôn mới

Để đảm bảo tiến độ xây dựng NTM không bị gián đoạn khi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp vận hành, hoạt động, giữa tháng 8/2025, Ban Chỉ đạo các Chương trình MTQG tỉnh giai đoạn 2021 - 2025 được kiện toàn.

Trên cơ sở đó, nhiều địa phương đã chủ động kiện toàn ban chỉ đạo và triển khai các giải pháp, nhằm thực hiện có hiệu quả các Chương trình MTQG nói chung, xây dựng NTM nói riêng.

Duy trì chất lượng nông thôn mới

Để đảm bảo tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM, ngay sau khi kiện toàn bộ máy, xã Tịnh Khê triển khai mô hình “Ngày chủ nhật xanh”, nhằm lan tỏa ý thức bảo vệ môi trường.

Theo Chủ tịch UBND xã Tịnh Khê Trương Thanh Thảo, “Ngày chủ nhật xanh” không chỉ huy động đoàn viên, thanh niên, hội viên và người dân tham gia dọn vệ sinh đường sá, thu gom và xử lý rác tại bãi biển, các điểm tham quan; mà còn hướng dẫn trẻ em phân loại rác từ trường học, tổ chức cuộc thi vẽ tranh và làm đồ chơi từ vật liệu tái chế cho học sinh.

Ngoài ra, xã còn xây dựng điểm tập kết rác tạm tại một số vị trí và cử đoàn viên, thanh niên thay phiên nhau xử lý. Xã cũng tổ chức ký kết quy ước bảo vệ môi trường du lịch với 100% hộ kinh doanh dịch vụ lưu trú, ăn uống trên địa bàn.

Mô hình trồng cà phê tập trung của người dân thôn Đăk Đring, xã Kon Đào.

Còn tại xã Ngọk Réo, tận dụng lợi thế giao thông thuận lợi, diện tích đất nông nghiệp lớn, lực lượng lao động dồi dào, xã đã xây dựng và hình thành vùng sản xuất hàng hóa tập trung gắn với phát triển thương mại và dịch vụ.

Phó Chủ tịch UBND xã Ngọk Réo Võ Hồng Nha cho hay, để “giữ lửa” chương trình xây dựng NTM trong giai đoạn mới, xã đã thực hiện đồng bộ các giải pháp. Từ việc huy động tối đa nguồn lực, đến lồng ghép hiệu quả nguồn vốn từ các chương trình, dự án đang triển khai trên địa bàn.

Đồng thời, đẩy mạnh liên kết với doanh nghiệp hình thành chuỗi sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, phát triển các sản phẩm OCOP đặc trưng, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế và thu nhập cho người dân. Đến cuối năm 2024, thu nhập bình quân của người dân đạt gần 53 triệu đồng/năm; tỷ lệ hộ nghèo còn 2,49%, phấn đấu đến cuối năm 2025 giảm còn 0,45%.

Mục tiêu đến năm 2030, toàn tỉnh có trên 65% số xã đạt chuẩn NTM, trong đó có ít nhất 83% xã nhóm 1 là xã liền kề đô thị hiện hữu có định hướng phát triển thành đô thị, hoặc xã có tỷ trọng ngành nông nghiệp trong cơ cấu kinh tế dưới 10%, hoặc xã được định hướng là đô thị mới; có 73% xã nhóm 2 là xã không thuộc nhóm 1 và 3; 48% xã nhóm 3 là xã nghèo, hoặc xã khu vực II và xã khu vực III thuộc địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đạt chuẩn NTM theo Bộ tiêu chí quốc gia NTM các cấp, giai đoạn 2026 - 2030.

Huy động các nguồn lực

Sau khi sắp xếp đơn vị hành chính, quy mô diện tích và dân số của nhiều xã tăng, dân cư phân bố không đều, khối lượng công việc cần hoàn thành để đạt chuẩn các tiêu chí còn lại rất lớn, trong khi khả năng huy động nguồn lực đối ứng trong dân còn hạn chế.

Bên cạnh đó, một số tiêu chí như quy hoạch không còn phù hợp với thực tiễn vận hành chính quyền địa phương 2 cấp. Những yếu tố này khiến hành trình về đích NTM của các xã càng thêm khó khăn, đặc biệt là các xã miền núi.

Sau khi rà soát, đánh giá thực trạng các tiêu chí NTM, xã Minh Long đã triển khai đồng bộ các giải pháp thực hiện chương trình. Chủ tịch UBND xã Minh Long Đinh Văn Điết cho biết, xã đã tập trung thực hiện các chương trình, dự án phát triển kinh tế, OCOP; hình thành tổ hợp tác, kêu gọi doanh nghiệp đầu tư xây dựng chuỗi giá trị đối với các sản phẩm nông lâm nghiệp chủ lực và đặc sản của địa phương.

Tuy nhiên, trên địa bàn xã còn nhiều thôn ở vùng sâu, vùng xa, điều kiện sống và sản xuất của người dân gặp nhiều khó khăn. Định hướng của trung ương về chương trình xây dựng NTM trong giai đoạn mới chưa được phê duyệt, dẫn đến việc thực hiện các tiêu chí NTM còn lúng túng.

Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hồ Trọng Phương, mục tiêu xuyên suốt của Chương trình xây dựng NTM là nâng cao chất lượng cuộc sống người dân. Do đó, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ và quyết tâm chính trị của hệ thống chính trị các cấp, đặc biệt là cấp cơ sở.

Trước mắt, các xã cần tập trung giải ngân nguồn vốn đầu tư công và vốn sự nghiệp đã được bố trí, bảo đảm nguồn lực tài chính phục vụ triển khai hiệu quả các dự án, tiểu dự án của chương trình trong năm 2025. Tăng cường tuyên truyền, đẩy mạnh thực hiện phong trào “Quảng Ngãi chung sức xây dựng NTM” gắn với phong trào “Quảng Ngãi chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau”.

Qua đó, khơi dậy tinh thần chung sức, đồng lòng của cộng đồng, các tầng lớp nhân dân và cả hệ thống chính trị trong công cuộc xây dựng NTM và giảm nghèo bền vững.

Bài, ảnh: MỸ HOA