Khói thuốc lá - 'mối nguy' âm thầm ngay trong gia đình và nơi làm việc

Biển cấm hút thuốc lá được treo, dán tại các Khoa, Phòng của Trung tâm Y tế huyện Lạc Thủy, tỉnh Hòa Bình. (Ảnh: Thanh Huyền).

Khói thuốc thụ động sinh ra từ người đang hút hoặc từ đầu điếu thuốc đang cháy. Theo cảnh báo từ các tổ chức y tế, khói này chứa khoảng 7.000 hóa chất độc hại, trong đó có đến 69 chất được xác định gây ung thư. Điều đáng lo ngại là mức độ nguy hiểm mà người hút thuốc thụ động phải chịu gần tương đương với người hút thuốc chủ động, đặc biệt nếu tiếp xúc kéo dài mỗi ngày trong không gian kín như nhà ở hoặc văn phòng.

Thực tế cho thấy, nhiều người đang phải hít khói thuốc thụ động ngay tại nơi họ sống và làm việc. Những địa điểm phổ biến nhất bao gồm nhà riêng, nơi làm việc và các địa điểm công cộng. Đây cũng chính là những môi trường có nguy cơ cao dẫn đến các bệnh nghiêm trọng như tim mạch, ung thư phổi hoặc các vấn đề về hô hấp, đặc biệt ở phụ nữ mang thai, trẻ em và người cao tuổi.

Nhằm bảo vệ cộng đồng khỏi nguy cơ trên, Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá đã đưa ra những quy định rất rõ ràng.

Cụ thể, Điều 7 của luật quy định người dân có quyền được sống và làm việc trong môi trường không có khói thuốc lá. Người dân cũng có quyền yêu cầu người hút thuốc không hút tại nơi cấm, vận động người khác không sử dụng thuốc lá, yêu cầu cơ quan chức năng xử lý hành vi hút thuốc không đúng quy định, và có quyền phản ánh hoặc tố cáo nếu người có thẩm quyền không xử lý các vi phạm này.

Điều 13 của luật cũng xác định nghĩa vụ cụ thể của người hút thuốc. Theo đó, người hút thuốc không được hút tại những nơi có quy định cấm hút thuốc; không được hút thuốc trong nhà khi có trẻ em, phụ nữ mang thai, người bệnh hoặc người cao tuổi; đồng thời phải giữ vệ sinh chung, bỏ tàn và mẩu thuốc đúng nơi quy định.

Nhiều cơ quan, đơn vị đã ban hành nội quy nội bộ cấm hút thuốc tại nơi làm việc.

Tuy nhiên, thực tế vẫn còn nhiều thách thức. Không ít người vẫn e ngại hoặc ngần ngại khi nhắc nhở người khác hút thuốc nơi cấm, trong khi việc xử phạt hành chính ở nhiều nơi còn chưa được triển khai mạnh mẽ. Những khoảng trống đó đang khiến không ít người dù không hút thuốc vẫn hít phải khói độc mỗi ngày, âm thầm đối mặt với các nguy cơ bệnh tật lâu dài.

Khói thuốc lá thụ động không phải là lựa chọn của người bị ảnh hưởng, nhưng lại là hậu quả mà họ phải gánh chịu. Trong bối cảnh thuốc lá vẫn là nguyên nhân gây tử vong cho hơn 100.000 người mỗi năm tại Việt Nam, việc thực thi triệt để các quy định pháp luật hiện hành không chỉ là yêu cầu của hệ thống pháp luật, mà còn là hành động thiết thực để bảo vệ sức khỏe của cộng đồng ngay từ trong gia đình, lớp học và nơi làm việc.

Thanh Hà