Không để chính sách an sinh nhà ở bị trục lợi

Khách hàng tham quan căn hộ mẫu của một dự án nhà ở xã hội tại xã Long Thành, tỉnh Đồng Nai.

Đây là yêu cầu cần thiết nhằm đảm bảo cho người thật sự có nhu cầu được hưởng quyền lợi, chính sách nhân văn của Đảng và Nhà nước.

Xử lý nghiêm hành vi trục lợi chính sách

Nhà ở cho người có thu nhập thấp là chính sách an sinh quan trọng của Đảng và Nhà nước. Thời gian qua, Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều nghị quyết, đề án, kế hoạch, chỉ thị, đồng thời đưa ra các chỉ đạo quyết liệt để thúc đẩy phát triển nhà ở cho công nhân, người lao động, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người dân đô thị. Những nỗ lực này nhằm giúp người dân sớm an cư, nâng cao chất lượng cuộc sống, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững của các địa phương.

Tại phiên họp thứ 3 của Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản diễn ra ngày 11-11, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chỉ ra 3 vấn đề trọng tâm để chính sách nhân văn này phát huy hiệu quả. Thứ nhất, đối với doanh nghiệp, cần tạo điều kiện tối đa về quy trình và thủ tục nhưng phải kiểm soát chặt chẽ, tránh tình trạng lợi dụng sự thông thoáng của chính sách để trục lợi. Thứ hai, đối với người mua, địa phương tạo điều kiện tiếp cận nhanh nhất, dễ nhất, rẻ nhất với nhà ở cho người thu nhập thấp nhưng không để xảy ra tình trạng xét duyệt sai đối tượng, môi giới trái phép, nhận tiền "chạy suất", "cò mồi". Thứ ba, cấp ủy, chính quyền chỉ đạo tăng cường thanh tra, kiểm tra, phòng, ngừa tiêu cực, lợi dụng chính sách để trục lợi; trường hợp phát hiện vi phạm xử lý ngay và nghiêm.

Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến đối với Dự thảo Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng, trong đó bổ sung nhiều quy định xử phạt các hành vi trục lợi chính sách nhà ở dành cho người thu nhập thấp. Theo đó, dự thảo nêu: người mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội (NƠXH), nhà ở công nhân nhưng không sử dụng để ở, cho thuê lại hoặc tự ý chuyển nhượng trái phép (chuyển nhượng trước 5 năm kể từ thời điểm mua) sẽ bị phạt từ 80-120 triệu đồng; chủ đầu tư bán hoặc cho thuê nhà không đúng đối tượng sẽ bị phạt 120-160 triệu đồng kèm hình thức xử phạt bổ sung như: vô hiệu hợp đồng, thu lại số tiền đã cho thuê...

Theo đánh giá của bộ, các chế tài này sẽ góp phần ngăn chặn hành vi trục lợi, nâng cao hiệu quả quản lý và phát huy tính nhân văn của chính sách an sinh.

Theo đồng chí Võ Tấn Đức, Phó Bí thư Tỉnh ủy, để siết chặt công tác quản lý, đảm bảo chính sách đến đúng đối tượng, tháng 7-2025, tỉnh đã ban hành Quyết định số 08/2025/QĐ-UBND quy định rõ đối tượng, tiêu chuẩn, điều kiện mua, thuê, thuê mua NƠXH, nhà ở công nhân. Khi Trung ương ban hành quy định mới, tỉnh sẽ cập nhật, bổ sung.

Về giải pháp trong thời gian tới, tỉnh tiếp tục thực hiện công khai, minh bạch quy trình xét duyệt hồ sơ; công khai thông tin dự án, giá bán tạm tính để người dân nắm. Cùng với đó, tăng cường kiểm tra, giám sát tiến độ, chất lượng, giá bán và việc sử dụng nhà đúng đối tượng. Trường hợp phát hiện mua bán và sử dụng không đúng đối tượng, hành vi trục lợi chính sách, tỉnh sẽ kiên quyết xử lý.

Đảm bảo công bằng và đúng đối tượng

Tỉnh Đồng Nai có nhu cầu lớn về nhà ở cho người thu nhập thấp, đặc biệt tại các phường trung tâm tỉnh và địa phương tập trung nhiều khu công nghiệp. Thời gian qua, tỉnh đã ban hành nhiều chỉ đạo, chính sách nhằm thúc đẩy phát triển khu tái định cư, nhà ở công nhân và NƠXH. Dù đã đạt những kết quả tích cực nhưng so với nhu cầu thực tế, nguồn cung hiện vẫn còn rất hạn chế.

Hiện tại, tỉnh đặt mục tiêu thực hiện 65 ngàn căn hộ giai đoạn 2025-2030, nhiều dự án đã được giao chủ đầu tư, khởi công, khởi động. Trong công tác quản lý, tỉnh đặc biệt chú trọng chỉ đạo thực hiện công khai, minh bạch và đúng đối tượng ở tất cả các khâu: từ chấp thuận chủ trương đầu tư, triển khai dự án đến sau khi công trình được đưa vào sử dụng. Cách làm này nhằm ngăn chặn việc lợi dụng các chính sách ưu đãi của Trung ương và của tỉnh để trục lợi.

Ông Nguyễn Tấn Kiệt, Giám đốc Công ty TNHH Tư vấn thiết kế và xây dựng Thành Thắng (phường Bảo Vinh) cho hay: Doanh nghiệp vừa tổ chức bốc thăm chọn người mua 168 căn nhà tại Dự án Khu NƠXH trên địa bàn phường. Việc bốc thăm được thực hiện công khai, minh bạch, tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật, tạo niềm tin cho người dân và hạn chế rủi ro, tiêu cực. Sau khi bàn giao căn hộ cho người mua, nếu cơ quan chức năng yêu cầu, doanh nghiệp sẵn sàng phối hợp hậu kiểm việc sử dụng đúng đối tượng...

Anh Nguyễn Văn Thắng (ngụ phường Trấn Biên) chia sẻ: Thời gian qua, tỉnh kiểm tra có phát hiện trường hợp sử dụng NƠXH không đúng đối tượng, giải pháp là thu hồi lại căn hộ, chưa có hình thức xử phạt khác. Anh Thắng đồng tình với chủ trương cần áp dụng hình thức phạt tiền, thu hồi tiền thu lợi bất chính có được, công khai thông tin đối tượng sử dụng sai quy định; nhà đầu tư cũng cần bị công khai thông tin, điểm trừ khi xem xét giao thực hiện dự án khác. Anh Thắng kiến nghị: Nhà nước kiểm soát chặt chẽ giá, giảm lãi suất vốn vay nhằm tăng nguồn cung ra thị trường, từ đó giúp người thu nhập thấp có cơ hội hiện thực hóa giấc mơ an cư.

Hoàng Lộc