Không để gián đoạn tốc độ giải ngân vốn đầu tư công
Tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công được kỳ vọng là 'đòn bẩy' đảm bảo mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 trên 8%, Chính phủ đang quyết liệt thực hiện các giải pháp giải ngân vốn đầu tư công đạt 100%, không để gián đoạn khi triển khai chính quyền địa phương 2 cấp.
Dự án cầu Phước An là một trong những dự án đầu tư công được triển khai đúng tiến độ tại Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: Hoàng Nhị/TTXVN
Vẫn còn nhiều khó khăn
Báo cáo mới nhất của Bộ Tài chính cho biết, tiến độ giải ngân vốn đầu tư công của cả nước duy trì tốc độ tích cực, vượt tỷ lệ giải ngân cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, việc giải ngân 100% nguồn vốn vẫn còn nhiều thách thức. Ước giải ngân vốn đầu tư công nguồn ngân sách Nhà nước (NSNN) hết tháng 6/2025 là 268.133,9 tỷ đồng, tương đương 29,6% kế hoạch vốn (969.249,38 tỷ đồng). So với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (825.922,3 tỷ đồng), tỷ lệ giải ngân ước đạt 32,5%, cao hơn mức 28,2% cùng kỳ năm 2024.
Trong 6 tháng đầu năm, có 8 bộ, cơ quan Trung ương và 37 địa phương có tỷ lệ ước giải ngân đạt từ mức bình quân chung cả nước; có 32 bộ, cơ quan Trung ương và 26 địa phương có tỷ lệ ước giải ngân đạt dưới bình quân chung cả nước. Nhìn chung, tiến độ thực hiện đầu tư công vẫn còn chậm ở nhiều bộ, ngành, địa phương và còn tồn đọng nhiều dự án do vướng thủ tục.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy thừa nhận, vướng mắc về khâu giải phóng mặt bằng đã được giải quyết, nhưng tỷ lệ giải ngân chung của Bộ vẫn chậm. Nguyên nhân chủ yếu do vướng mắc trong quy hoạch, điều chỉnh cục bộ, thời gian chuẩn bị một số dự án bị kéo dài hơn dự kiến… Bộ cam kết sẽ nỗ lực đẩy nhanh tiến độ, bảo đảm vượt mức trung bình trong những tháng cuối năm.
Theo Bộ Tài chính, việc xác định giá đất đền bù, hoàn thiện hồ sơ thu hồi đất và bàn giao mặt bằng thi công chậm, nhất là tại các địa phương vừa tiến hành sáp nhập đơn vị hành chính theo quy định mới của Luật Đất đai năm 2024; tình trạng chuyển nhượng đất qua nhiều lần khiến xác định nguồn gốc đất trở nên phức tạp... đang là những “điểm nghẽn”.
Bên cạnh đó, theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Thành Trung, một nguyên nhân nữa làm chậm tiến độ giải ngân là một số loại vật liệu như cát, đất đắp có nguồn cung hạn chế, khiến chi phí thực hiện dự án bị đội lên so với thời điểm mời thầu. Việc điều chỉnh giá, bổ sung vốn theo giá thị trường chưa kịp thời cũng gây ách tắc trong thi công... Ngoài ra, quá trình sắp xếp đơn vị hành chính và chuyển sang mô hình chính quyền địa phương 2 cấp cũng ảnh hưởng không nhỏ đến giải ngân vốn đầu tư công, tình hình thu sử dụng đất ở một số địa phương chưa đạt dự toán khiến chậm phân bổ nguồn vốn đầu tư từ nguồn thu này...
Kết quả giải ngân là căn cứ đánh giá xếp loại địa phương
Với mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch vốn năm 2025, Bộ Tài chính đề nghị các bộ, ngành, địa phương nghiêm túc rút kinh nghiệm. Để tránh gián đoạn trong giải ngân vốn khi chính quyền cấp huyện chấm dứt hoạt động, tỉnh Quảng Ninh đã và đang thực hiện các bước chuyển giao kế hoạch đầu tư công cho cấp xã và cấp tỉnh phù hợp với từng dự án, địa bàn. Việc giám sát đặc biệt với nhóm dự án chuyển giao cũng được đặt ra cấp thiết nhằm bảo đảm không thất thoát dữ liệu, không làm chậm giải ngân và tránh lãng phí nguồn lực.
Ông Phạm Đức Ấn, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh yêu cầu các cơ quan liên quan lưu ý việc phân cấp, phân quyền quản lý ngân sách, đầu tư công phải đảm bảo quy định; đồng thời, tăng tính chủ động cho đơn vị hành chính cấp xã, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội tại địa phương.
Còn tại tỉnh Quảng Ngãi, để đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hoàng Giang đã chỉ đạo rà soát, điều chỉnh kế hoạch vốn từ cấp huyện sang cấp tỉnh hoặc xuống cấp xã đảm bảo được triển khai liên tục. Tỉnh Quảng Ngãi có 10 công trình trọng điểm đang triển khai, Bộ Xây dựng đã có ý kiến thẩm định nội dung các dự án, lấy ý kiến các sở, ngành thẩm định, để phối hợp với UBND tỉnh đấu thầu, khởi công, thi công dự án.
“Các cơ quan, đơn vị, địa phương tiếp tục chỉ đạo quyết liệt, tổ chức triển khai các nhiệm vụ liên quan đến quản lý, sử dụng vốn đầu tư công còn dang dở, các chương trình, dự án do cấp huyện, xã quản lý; rà soát, điều chỉnh kế hoạch vốn từ cấp huyện sang cấp tỉnh hoặc xuống cấp xã; các hồ sơ pháp lý phải được bàn giao rõ ràng. Các địa phương cũng khẩn trương thu hồi đất, bàn giao mặt bằng sạch cho các nhà thầu, đơn vị thi công; các chủ đầu tư thường xuyên kiểm tra hiện trường để kịp thời xử lý khó khan, đẩy nhanh tiến độ giải ngân”, ông Nguyễn Hoàng Giang cho biết...
Về những vấn đề trên, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Chính phủ đang tập trung thực hiện nhiều giải pháp để tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công, trong đó, tập trung tháo gỡ vướng mắc pháp lý triển khai các dự án đầu tư công về đất đai, xây dựng, quy hoạch... Chính phủ đã trình Quốc hội sửa đổi Luật Đầu tư công theo hướng phân cấp, phân quyền nhiều hơn; đồng thời, xác định kết quả giải ngân là căn cứ quan trọng khi đánh giá xếp loại mức độ hoàn thành nhiệm vụ năm 2025 đối với các tập thể, cá nhân và lập các tổ công tác, đoàn kiểm tra làm việc với các địa phương để tháo gỡ “điểm nghẽn”, nhất là các công trình trọng điểm.
