Khủng hoảng nhà ở tại Tây Ban Nha

Một khu căn hộ cho thuê ở Lavapies, Madrid, Tây Ban Nha. Nguồn: Reuters.

Gia tăng người vô gia cư

Người đàn ông 62 tuổi đã về hưu nhận thấy, ông không đủ khả năng chi trả giá thuê nhà ở thủ đô khi chuyển đến từ một tỉnh ở miền nam Tây Ban Nha để tìm cách điều trị bệnh ung thư vòm họng.

Ông Carrillo là một trong số những người Tây Ban Nha nhận thấy mình bị đẩy ra khỏi thị trường nhà ở trong bối cảnh thiếu nhà ở xã hội và các quy định ngăn cản việc thuê nhà dài hạn. Tình hình càng trở nên trầm trọng hơn do sự bùng nổ dịch vụ cho thuê nhà nghỉ trên các nền tảng như Airbnb và Booking.com, điều này đã gây ra làn sóng phản đối trên khắp đất nước trong những tuần gần đây.

Ủy ban châu Âu (EC) cho biết, tình trạng vô gia cư đã gia tăng đáng kể trên khắp châu Âu trong thập kỷ qua, nhưng mức độ nghiêm trọng của vấn đề ở Tây Ban Nha bị che lấp bởi việc những người trẻ ở nước này chọn sống với cha mẹ lâu hơn.

Chỉ có hơn 60% thanh niên từ 18 - 34 tuổi sống trong nhà riêng và Tây Ban Nha là nước có tỷ lệ thanh niên sống cùng cha mẹ tăng nhanh nhất trong số các nền kinh tế lớn ở châu Âu từ năm 2008 đến năm 2022.

Cũng theo nguồn tin này, nguồn cung nhà ở xã hội của Tây Ban Nha chỉ chiếm 1,5% tổng số nhà so với mức trung bình của châu Âu là 9%. Cạnh tranh cho thuê căn hộ tư nhân rất khốc liệt. Theo trang web danh sách bất động sản Idealista, cần khoảng 40 người để trả lời cho mỗi danh sách được rao bán trên thị trường ở Madrid.

Kế hoạch hiện tại của chính phủ Tây Ban Nha về nhà ở công cộng sẽ bổ sung thêm 184.000 căn hộ trong 3 năm tới. Thủ tướng Pedro Sanchez cho biết, ông muốn nguồn cung nhà ở xã hội ngang bằng với mức trung bình của châu Âu trong nhiệm kỳ kết thúc vào năm 2027. Nhưng Ngân hàng Tây Ban Nha ước tính, phải cần thêm 1,5 triệu ngôi nhà nữa để đáp ứng mục tiêu đó.

Theo dữ liệu chính thức, tốc độ xây dựng nhà ở 90.000 căn mỗi năm đang kéo theo sự tăng trưởng về nhu cầu và thấp hơn nhiều so với mức 650.000 ngôi nhà được xây dựng trong năm 2008.

Bộ trưởng Nhà ở Isabel Rodriguez cho biết, chính phủ đã bắt đầu thực hiện một kế hoạch mới để đáp ứng mục tiêu đó.

Lấp đầy khoảng trống

Để lấp đầy một phần khoảng trống mà nhà nước để lại, các tổ chức từ thiện đang chuyển sang nguồn vốn tư nhân dù đó chỉ là một phần nhỏ so với yêu cầu.

Căn hộ do tổ chức từ thiện Mundo Justo (Fair World) cung cấp cho ông Carrillo thuộc về Techo, một quỹ đầu tư xã hội cung cấp nhà cho thuê cho các nhóm từ thiện làm việc với người vô gia cư. Vào tháng 4 năm nay, quỹ đã lên sàn thị trường chứng khoán Tây Ban Nha với sự hỗ trợ của 33 đối tác kinh doanh, trong đó có các công ty toàn cầu EY và CBRE.

Techo sở hữu khoảng 230 căn hộ và làm việc với 50 tổ chức phi chính phủ tính giá thuê thấp hơn giá thị trường 30%. Bà Blanca Hernandez - Chủ tịch Quỹ tín thác đầu tư bất động sản cho biết, đối với các nhà đầu tư, đây là cơ hội để đảm bảo lợi nhuận đồng thời nâng cao điểm số về môi trường, xã hội và quản trị (ESG) của họ.

Một tổ chức từ thiện khác có tên Hogar Si đã cho người vô gia cư thuê 400 căn hộ. 2 năm trước, họ bắt đầu tìm kiếm các nhà đầu tư mua một số căn hộ như một cách để giảm chi phí. Ông José Manuel Caballol - người đứng đầu tổ chức Hogar Si cho biết, cuộc khủng hoảng nhà ở đòi hỏi sự kết hợp giữa các sáng kiến tư nhân và công cộng về tiền thuê xã hội. “Chúng ta cần phải tham vọng hơn nhiều” - ông Caballol nói.

Ông Diego Lozano - Giám đốc điều hành cơ quan nhà ở của Madrid cho biết, các thành phố lớn như Madrid cũng đang phải đối mặt với tình trạng di cư từ nông thôn đến các trung tâm thành thị, nơi có nhiều việc làm. Có tới 48.000 người đang trong danh sách chờ mua nhà ở xã hội ở Madrid. Theo ông Lozano, hiện thành phố đang nỗ lực tăng gần gấp 3 nguồn cung nhà ở xã hội lên 15.000 căn vào năm 2030, nhưng con số đó vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu.

Ông Lozano cũng đổ lỗi cho một đạo luật gần đây được thiết kế để bảo vệ quyền lợi của người thuê nhà bằng cách cho phép những người dễ bị tổn thương ở lại một ngôi nhà tới 2 năm mà không phải trả tiền thuê nhà, điều mà ông cho rằng khiến các chủ nhà buộc phải cân nhắc trong việc cho thuê nhà dài hạn.

Theo ứng dụng Idealista, nguồn cung cho thuê dài hạn đã giảm 15% trong một năm, trong khi nguồn cung cho thuê ngắn hạn chủ yếu dành cho khách du lịch tăng 56% trong năm tính đến tháng 3.

Cuộc khủng hoảng nghiêm trọng đến mức các thành phố ở Tây Ban Nha đang cố gắng hạn chế hoặc loại bỏ dần các căn hộ nghỉ dưỡng.

Hà Anh