Khuyến cáo nông dân thu gom, xử lý rác thải từ thuốc bảo vệ thực vật

Việc xây dựng, bố trí các bể chứa rác thải là chai, vỏ, bao bì thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng đã góp phần nâng cao nhận thức của người dân về việc thu gom, xử lý loại rác thải nguy hại này.

Những ngày đầu năm mới, không khí lao động trên cánh đồng Đắk Rền, xã Nâm N’Đir, huyện Krông Nô, tỉnh Đắk Nông rất khẩn trương. Trên cánh đồng hàng trăm ha ven sông Krông Nô, người dân đã và đang xuống giống, chăm sóc đủ loại cây trồng ngắn ngày như lúa, ngô, khoai lang…

Nhờ đất đai màu mỡ và hệ thống trạm bơm, kênh mương được Nhà nước đầu tư tương đối hoàn chỉnh, người dân áp dụng các biện pháp luân canh, gối vụ và năng suất cây trồng rất cao. Vụ Đông Xuân năm 2024, nhiều hộ dân thu hoạch lúa tươi với sản lượng từ 11 - 12 tấn/ha. Tại phần lớn khu đất, nhiều loại cây trồng đang bước vào độ tăng trưởng mạnh. Hàng ngày, người dân cấp nước, bón phân, phun thuốc bảo vệ thực vật cho cây trồng.

Vỏ chai, vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật sau khi sử dụng được người dân tập kết tại các thùng bê tông tròn đặt tại các trục đường chính trên cánh đồng. Trên cánh đồng hiện có hàng chục thùng bê tông chứa vỏ bao thuốc bảo vệ thực vật do Đoàn thanh niên xã Nâm N’Đir lắp đặt. Hầu hết các vỏ chai, bao bì thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng đều được người dân bỏ vào thùng. Khi lượng rác đầy, người dân sẽ tiến hành đốt để tiêu hủy.

Ông Lê Văn Hưng, một nông dân có hơn 2ha đất trên cánh đồng xã Nâm N’Đir cho biết: Việc lắp đặt các thùng bê tông chứa vỏ, chai, bao bì thuốc bảo vệ thực vật rất tiện dụng cho nông dân. Mấy năm nay, hầu như cánh đồng không còn cảnh vứt bao bì, chai lọ… đựng thuốc bảo vệ thực vật bừa bãi. Nông dân nhìn thấy đây là một hành vi vừa phản cảm, vừa gây ô nhiễm môi trường, nhất là môi trường nước.

Toàn tỉnh Đắk Nông hiện có hơn 200 bể chứa rác thải là chai, vỏ, bao bì thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng.

Tương tự, trên các trục đường chính trên cánh đồng xã Buôn Choáh, huyện Krông Nô cũng được lắp nhiều thùng tập kết, xử lý rác từ thuốc bảo vệ thực vật đã được lắp đặt nhiều năm. Các thùng tập kết này bằng bê tông, hình tròn với đường kính hơn 1m, cao hơn 1,5m. Theo một số nông dân canh tác trên cánh đồng, việc lắp đặt các thùng bê tông này đã giúp thay đổi thói quen của nông dân. Người dân không còn vứt vỏ thuốc bừa bãi như trước, giảm tác động xấu đối với môi trường.

Tại huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông, việc thu gom rác thải từ thuốc bảo vệ thực vật đã được quan tâm cách đây nhiều năm. Các thùng tập kết, thu gom rác thải từ thuốc bảo vệ thực vật đã được thí điểm lắp đặt và mở rộng từ năm 2020 tại nhiều xã như Trúc Sơn, Cư K’nia, Đắk D’rông…

Theo một lãnh đạo UBND huyện Cư Jút, phần lớn các hộ nông dân đều sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong quá trình sản xuất nông nghiệp. Người dân thường có thói quen vứt bỏ vỏ chai, bao bì sau sử dụng khá tùy tiện. Các chất thải này còn chứa dư lượng thuốc, có nguy cơ cao gây ô nhiễm môi trường.

Vận dụng nguồn lực từ chương trình xây dựng nông thôn mới, huyện Cư Jút đã bố trí hàng trăm triệu đồng để lắp đặt hàng chục bể chứa chất thải thuốc bảo vệ thực vật. Chính quyền còn hợp đồng với một đơn vị ở tỉnh khác để thu gom, xử lý rác thải phát sinh từ thuốc bảo vệ thực vật nhằm hạn chế nguy cơ ô nhiễm môi trường.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đắk Nông, thời gian qua, các đơn vị chuyên môn của sở đã tổ chức các khóa tập huấn về sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo nguyên tắc “4 đúng” (đúng thuốc, đúng liều lượng, đúng thời điểm và đúng phương pháp). Ngành nông nghiệp cũng khuyến cáo người dân thu gom vỏ chai, bao bì thuốc bảo vệ thực vật sau khi sử dụng, không vứt bỏ tràn lan, tùy tiện, gây ô nhiễm môi trường.

Rác thải từ thuốc bảo vệ thực vật nếu không xử lý đúng quy trình có thể gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.

Chi cục Phát triển nông nghiệp (trực thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đắk Nông) đã đề nghị các địa phương báo cáo về thực trạng sử dụng thuốc bảo vệ thực vật cũng như thu gom, xử lý các loại rác thải, bao bì sau quá trình sử dụng. Theo báo cáo của các địa phương, toàn tỉnh Đắk Nông hiện có 230 bể chứa rác thải thuốc bảo vệ thực vật. Phần lớn là bể bằng bê tông, trong đó, gần 100 bể không đáy, hơn 100 bể có đáy và nắp.

Cũng trong năm 2024, có khoảng 3,8 tấn rác thải từ thuốc bảo vệ thực vật được thu gom tại ba huyện là Krông Nô, Cư Jút, và Đắk Mil. 5 đơn vị hành chính cấp huyện, thành phố còn lại chưa báo cáo về Chi cục Phát triển nông nghiệp nội dung này.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đắk Nông, việc thu gom, xử lý rác thải từ thuốc bảo vệ thực vật tại Đắk Nông đã có chuyển biến nhưng gặp rất nhiều khó khăn. Trong điều kiện địa bàn rộng và dân cư phân tán, một bộ phận người dân chưa có ý thức cao trong bảo vệ môi trường. Bên cạnh đó, nhiều địa phương chưa xây dựng các bể chứa chất thải từ thuốc bảo vệ thực vật bảo đảm tiêu chuẩn. Trong khi đó, bao bì thuốc bảo vệ thực vật thuộc nhóm chất thải nguy hại, việc vứt bỏ bữa bãi hoặc xử lý không đúng quy định đều có thể gây ô nhiễm môi trường.

Cũng theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đắk Nông, mỗi năm nông dân các địa phương trong tỉnh sử dụng khoảng 2,6 triệu tấn phân bón và khoảng 500 tấn thuốc bảo vệ thực vật. Lượng rác thải từ vật tư nông nghiệp nói chung, thuốc bảo vệ thực vật nói riêng là rất lớn. Trong các năm qua, Sở đã đề nghị các địa phương xây dựng thêm các bể chứa đạt tiêu chuẩn để người dân có nơi tập kết rác thải thuốc bảo vệ thực vật. Đồng thời, ngành nông nghiệp khuyến cáo nông dân tuyệt đối không vứt bỏ các loại chai lọ, bao bì đựng thuốc bảo vệ thực vật bừa bãi, đây là hành vi dễ gây ô nhiễm môi trường và thiệt hại cho sản xuất nông nghiệp.

Tỉnh Đắk Nông có hơn 240.000ha đất trồng các loại cây lâu năm (cà phê, tiêu, cao su, điều, cây ăn trái…) và hơn 10.000ha trồng các loại cây ngắn ngày (lúa, ngô, khoai lang, các loại đậu…). Hiện Đắk Nông đang là địa phương dẫn đầu cả nước về diện tích hồ tiêu và là địa phương đứng thứ ba cả nước về diện tích trồng cà phê.

Bài, ảnh: Hưng Thịnh (TTXVN)