Kích cầu tiêu dùng: Từ chiến dịch đến chiến lược

Hội chợ Mùa Thu 2025 được xem là sự kiện kết nối cung – cầu lớn nhất năm. Ảnh Công Thọ

Sức mua phục hồi mạnh

Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 10 tháng năm 2025 đạt gần 5,773 triệu tỷ đồng, tăng 9,3% so với cùng kỳ. Con số này không chỉ phản ánh sự hồi phục rõ nét của nhu cầu mua sắm mà còn cho thấy tiêu dùng đang trở thành “điểm tựa” quan trọng cho nền kinh tế trong bối cảnh đầu tư và xuất khẩu chưa bứt phá. Nhiều địa phương trọng điểm tiếp tục thể hiện vai trò dẫn dắt. TP Hồ Chí Minh tăng 14,5%, Hà Nội tăng 12,7% và Đà Nẵng tăng tới 23,6%. Đây đều là những trung tâm dịch vụ – thương mại sôi động, góp phần mở rộng quy mô thị trường trong nước.

TS. Nguyễn Bích Lâm, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê nhận định, xu hướng tăng trưởng này phản ánh sự cải thiện rõ rệt của niềm tin tiêu dùng, đặc biệt ở nhóm hàng thiết yếu, dịch vụ ăn uống, lưu trú và du lịch. “Trong khi xuất khẩu và đầu tư chưa tăng mạnh, tiêu dùng nội địa đang là bệ đỡ của nền kinh tế”, TS. Nguyễn Bích Lâm nhấn mạnh. Trong bối cảnh dòng vốn tư nhân vẫn thận trọng và chuỗi cung ứng toàn cầu biến động, tiêu dùng nổi lên như một động lực chủ chốt trong nửa cuối năm. Đây là thay đổi quan trọng trong cấu trúc tăng trưởng, khi “trụ cột tiêu dùng” đang gánh vác vai trò lớn hơn trong bộ ba đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu.

Theo Bộ Công Thương, kích cầu hiện không còn mang tính mùa vụ mà đã trở thành giải pháp chiến lược để thúc đẩy GDP năm 2025. Từ đầu quý IV, hàng loạt chương trình tiêu dùng quy mô lớn đã và đang được triển khai tại nhiều tỉnh, TP. Tại Hà Nội, Hội chợ Mùa Thu 2025 ghi dấu ấn với tổng doanh thu gần 6.000 tỷ đồng, bao gồm 1.000 tỷ đồng giao dịch trực tiếp và khoảng 5.000 tỷ đồng giá trị hợp đồng. Đây được xem là sự kiện kết nối cung – cầu lớn nhất năm, thu hút lượng lớn người dân tham gia mua sắm. Bên cạnh đó, nhiều chương trình mang tính quốc gia như Tháng khuyến mại tập trung hay Tuần lễ kết nối cung – cầu cũng đang tạo ra “lực đẩy kép”: vừa gia tăng sức mua, vừa tăng tốc tiêu thụ hàng hóa trong nước.

Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển Thị trường trong nước Trần Hữu Linh cho biết trọng tâm năm nay là mở rộng kích cầu đến cả khu vực ngoài đô thị, chợ truyền thống và các nền tảng thương mại điện tử. Đồng thời, hướng tới tạo một làn sóng tiêu dùng toàn diện, không chỉ tập trung ở các TP lớn. Đáng chú ý, sức mua gia tăng còn đến từ các gói hỗ trợ tài chính do Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước triển khai. Giảm lãi suất cho vay tiêu dùng, phát triển thanh toán không dùng tiền mặt và mở rộng tiếp cận tín dụng đang giúp người dân dễ dàng tiếp cận nguồn vốn nhỏ lẻ phục vụ chi tiêu. Đặc biệt, việc hỗ trợ dịch vụ tài chính cho khu vực nông thôn đang được thúc đẩy mạnh nhằm tạo sự lan tỏa đồng đều. Những nỗ lực này không chỉ kích thích mua sắm cuối năm mà còn giúp xây dựng nền tảng tiêu dùng bền vững.

Phải đúng trọng tâm để tạo hiệu ứng lan tỏa

Từ nay đến cuối năm là giai đoạn thị trường thương mại, dịch vụ sôi động nhất. Người dân tăng cường mua sắm, DN tăng tốc bán hàng, còn các địa phương đẩy mạnh chương trình kích cầu. Tại Hà Nội, Ngày hội Khuyến mại tháng 1, được kỳ vọng tạo cú hích đưa doanh thu bán lẻ và dịch vụ tiêu dùng tăng khoảng 14% trong năm 2025. Hơn 100 gian hàng với mức giảm giá lên đến 50% thu hút đông đảo người tiêu dùng. TP Hồ Chí Minh cũng không nằm ngoài xu hướng sôi động này. TP đặt mục tiêu tăng trưởng bán lẻ 18% trong năm 2025. Giai đoạn cuối năm, đặc biệt là chương trình “Shopping Season 2025 – Rộn ràng mua sắm Xuân”, đang đóng vai trò quan trọng giúp TP bứt phá.

Các DN bán lẻ, dịch vụ và F&B coi thời điểm này là “mùa vàng” để mở rộng tệp khách hàng. Central Retail là đơn vị sở hữu hệ thống GO!, Tops Market và Big C, tung ra hơn 3.000 mặt hàng giảm giá sâu tới 50%. Giám đốc Truyền thông Central Retail Việt Nam Nguyễn Thị Bích Vân cho biết, người tiêu dùng Việt ngày càng ưu tiên giá trị thực, vì vậy các chương trình giảm giá minh bạch sẽ tạo động lực lớn để doanh thu tăng mạnh trong quý IV. Ngoài việc giảm giá trực tiếp, DN còn đầu tư mạnh vào kênh trực tuyến, livestream, logistics giao nhanh và trải nghiệm tại cửa hàng. Mô hình “combo tiết kiệm gia đình” cũng được nhiều đơn vị áp dụng nhằm kích thích mua theo giỏ hàng.

Theo PGS.TS Nguyễn Thường Lạng, kích cầu tiêu dùng là “đòn bẩy mềm nhưng hiệu lực mạnh” nếu triển khai đúng cách. PGS.TS Nguyễn Thường Lạng đề xuất 3 yêu cầu then chốt: Khuyến mại phải đúng thời điểm, trúng nhu cầu, tránh triển khai tràn lan gây nhiễu thị trường. Mở rộng đa kênh phân phối, từ siêu thị đến chợ truyền thống, thương mại điện tử và mạng xã hội. Gắn kích cầu với hỗ trợ an sinh, giảm áp lực chi phí cho người dân. Khi kích cầu lan tới từng tỉnh, từng huyện, từng chợ và từng sàn thương mại điện tử, tiêu dùng sẽ trở thành động lực kéo nền kinh tế bật lên.

Dù bức tranh chung tích cực, thị trường tiêu dùng vẫn đối mặt nhiều thách thức. Một bộ phận người dân thu nhập thấp còn hạn chế chi tiêu, trong khi tình trạng “giảm giá ảo” làm suy giảm niềm tin thị trường. Một số chuyên gia cảnh báo, nếu thiếu minh bạch, khuyến mại có thể phản tác dụng. Vì vậy cần cơ chế giám sát chặt chẽ, số hóa dữ liệu khuyến mại trên toàn quốc và bảo đảm tín dụng tiêu dùng an toàn.

Tiêu dùng đang nổi lên như động lực thực chất của tăng trưởng kinh tế năm 2025. Khi Nhà nước đẩy mạnh chính sách hỗ trợ, DN chủ động sáng tạo kênh bán hàng và người dân tăng cường mua sắm, thị trường tiêu dùng không chỉ sôi động trong dịp cuối năm mà còn định hình một xu hướng dài hạn. Kích cầu, nếu được triển khai đúng trọng tâm và lan tỏa tới mọi khu vực, sẽ trở thành mắt xích quan trọng của chiến lược phát triển kinh tế bền vững, giúp Việt Nam duy trì đà tăng trưởng ổn định trong bối cảnh nhiều biến động.

Nguyễn Đăng