Kiên Giang ứng phó với biến động thị trường lúa, gạo

GIÁ LÚA, GẠO XUẤT KHẨU GIẢM

Sáng 13-3, dọc một số kênh xáng từ huyện Giồng Riềng qua huyện Tân Hiệp, các ghe thu mua chở đầy ắp lúa lưu thông nhộn nhịp. Trên cánh đồng, nông dân thu hoạch lúa và tập kết ra bến, sẵn sàng cân cho thương lái.

Ông Phạm Văn Mười - thành viên Hợp tác xã nông nghiệp Tư Hạt, xã Thạnh Hòa (Giồng Riềng) thu hoạch 40 công ruộng canh tác giống Jasmine 85. “Tôi bán cho thương lái giá 6.500 đồng/kg, mới lấy cọc từ 3 ngày trước. Giá lúa giảm so với năm ngoái, nhưng nhờ lúa đạt năng suất 1,3 tấn/công nên có lời. Với giá lúa hiện nay, nếu canh tác trên đất của gia đình thì thu lời khoảng 3 triệu đồng/công, còn ai mướn đất sẽ lỗ”, ông Mười nói.

Ông Phạm Văn Mười - thành viên Hợp tác xã nông nghiệp Tư Hạt thu hoạch lúa đông xuân 2024-2025.

Từ đầu tháng 3-2025 đến nay, giá lúa chất lượng cao ở một số huyện tại Kiên Giang dao động từ 6.400-6.600 đồng/kg, lúa IR50404 từ 5.400-5.600 đồng/kg. Ông Đỗ Duy Nguyện - Chủ tịch Hội đồng quản trị, Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp Kênh 7A, xã Thạnh Đông A (Tân Hiệp) cho biết: “Thành viên hợp tác xã hầu hết canh tác giống Đài Thơm 8, vừa thu hoạch dứt điểm 640ha. Từ sau tết, hầu hết nông dân đã lấy cọc bán lúa giá 6.250-6.400 đồng/kg, giảm từ 1.500-2.000 đồng/kg so cùng kỳ năm 2024”.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Kiên Giang, đến ngày 13-3, tỉnh thu hoạch hơn 231.540ha, đạt 64,4% diện tích gieo trồng, sản lượng ước đạt 1,6 triệu tấn. Diện tích lúa đông xuân còn lại khoảng 127.777ha, sản lượng ước đạt hơn 1 triệu tấn, dự kiến thu hoạch dứt điểm vào đầu tháng 4-2025.

Thông tin từ Sở Công thương tỉnh Kiên Giang, 2 tháng đầu năm 2025, sản lượng xuất khẩu gạo của tỉnh đạt 31.287 tấn, tăng 11,39% so cùng kỳ năm 2024; giá trị đạt 20,35 triệu USD, tăng 5,09% so cùng kỳ; giá bình quân đạt 650,43 USD/tấn, giảm 38,83 USD/tấn so cùng kỳ. Phó Giám đốc Sở Công thương Kiên Giang Nguyễn Duy Linh Thảo cho biết: “Hiện nay, giá gạo xuất khẩu giảm mạnh do nguồn cung trên thị trường trong tỉnh và thế giới khá dồi dào. Ấn Độ đã bãi bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo và dự kiến xuất khẩu 22 triệu tấn trong năm 2025, từ đó tạo áp lực cạnh tranh lớn về giá và thị phần đối với gạo Việt Nam”.

ĐẢM BẢO CÂN ĐỐI CUNG, CẦU

Ông Đặng Văn Lành - Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Thương mại Kiên Giang (KTC) nói: “Chủ trương của Chính phủ rất kịp thời nhằm hỗ trợ nông dân. Tuy nhiên, việc thu mua, tạm trữ lúa gạo của doanh nghiệp cần căn cứ trên kế hoạch bán hàng cả xuất khẩu và nội địa nhằm bảo đảm hiệu quả”.

Thương lái thu mua lúa của Hợp tác xã nông nghiệp Tư Hạt, ngày 8-3.

2 tháng đầu năm 2025, Công ty Cổ phần Thương mại Kiên Giang thu mua 25.246 tấn gạo các loại; xuất khẩu 11.700 tấn, trị giá 6,6 triệu USD, bình quân giá gạo xuất khẩu 564 USD/tấn. Công ty xuất khẩu gạo sang các thị trường chính là châu Phi, Philippines, Trung Quốc, Singapore... Ông Đặng Văn Lành đề xuất cơ quan quản lý có thẩm quyền tiếp tục triển khai các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong việc tiếp cận nguồn vốn, hỗ trợ thu mua, tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu gạo.

Để giữ giá lúa, gạo ổn định, theo Phó Giám đốc Sở Công thương Kiên Giang Nguyễn Duy Linh Thảo, trước mắt cần tăng cường thanh tra, kiểm tra để ngăn chặn cạnh tranh không lành mạnh trong kinh doanh lúa, gạo, kêu gọi doanh nghiệp cùng chung tay giữ giá lúa, gạo. Sở Công thương tiếp tục thực hiện các chỉ đạo của Bộ Công thương về tăng cường công tác thông tin thị trường, các chương trình xúc tiến thương mại của các bộ, ngành nhằm tìm đầu ra cho mặt hàng lúa, gạo. Bên cạnh đó, tiếp tục theo dõi sát tình hình xuất khẩu gạo trên địa bàn tỉnh để có giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.

TÍNH TOÁN LẠI VỤ MÙA HỢP LÝ

Đề cập các giải pháp phát triển bền vững ngành hàng lúa gạo của tỉnh trong tương lai, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Kiên Giang Lê Hữu Toàn cho biết trước hết tỉnh đẩy mạnh triển khai đề án phát triển bền vững 1 triệu héc ta chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030, với 3 hợp phần gồm hỗ trợ hạ tầng sản xuất, kỹ thuật và quản lý dự án.

“Tỉnh kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường tính toán lại mùa vụ sản xuất các vụ lúa trong năm hợp lý hơn theo hướng dịch chuyển thời gian của các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long để hạn chế tình trạng trùng đồng trong giai đoạn thu hoạch lúa, giảm áp lực tiêu thụ của các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp nên tính toán, bố trí xây dựng cơ sở sơ chế, chế biến lúa gạo tại các vùng nguyên liệu để giảm chi phí logistics và tăng hiệu quả liên kết tiêu thụ”, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Kiên Giang Lê Hữu Toàn nói.

Đóng gói gạo xuất khẩu tại Xí nghiệp chế biến gạo xuất khẩu Giồng Riềng thuộc Công ty Cổ phần Thương mại Kiên Giang, xã Thạnh Hưng (Giồng Riềng).

Giải pháp lâu dài, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Kiên Giang Lê Hữu Toàn cho rằng cần hoàn thiện cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất và hạ tầng giao thông phục vụ vận chuyển hàng hóa trên địa bàn tỉnh và các tuyến kết nối với các trung tâm thương mại lớn của vùng đồng bằng sông Cửu Long và TP. Hồ Chí Minh.

Các doanh nghiệp đặt hàng với tổ chức nông dân sản xuất theo tiêu chuẩn của thị trường tiêu thụ, với sản lượng cụ thể theo từng mùa vụ sản xuất. Doanh nghiệp cần minh bạch trong chia sẻ lợi nhuận với người trồng lúa cũng như chia sẻ những rủi ro do thiên tai, dịch bệnh và biến động về giá của thị trường. Đồng thời, chuyển giao các quy trình canh tác tiên tiến, giảm chi phí đầu vào, sản xuất thân thiện với môi trường, nâng cao giá trị, đẩy mạnh xây dựng thương hiệu lúa gạo của tỉnh.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký ban hành Công điện số 21/CĐ-TTg, ngày 4-3-2025 về việc điều hành đảm bảo cân đối cung, cầu lúa, gạo trước diễn biến thị trường thế giới và trong nước. Ngoài những nhiệm vụ tổ chức sản xuất, Thủ tướng yêu cầu chủ tịch ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố chỉ đạo tuyên truyền, vận động nông dân yên tâm tiếp tục sản xuất vụ lúa hè thu theo kế hoạch để đảm bảo ổn định sản lượng. Thủ tướng đề nghị các hiệp hội, tổng công ty và các doanh nghiệp xuất khẩu gạo chủ động tìm kiếm thị trường, nhất là các bạn hàng truyền thống; đồng thời, tích cực mua tạm trữ lúa cho nông dân.

Bài và ảnh: ĐẶNG LINH