Kiến nghị chưa trình dự thảo kinh doanh xăng dầu

Ảnh minh họa.

Nhóm thương nhân phân phối xăng dầu và thương nhân bán lẻ xăng dầu vừa có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ về các vấn đề liên quan đến việc sửa nghị định kinh doanh xăng dầu - dự thảo số 04 đang được Bộ Công Thương lấy ý kiến. Nghị định mới này sẽ thay thế Nghị định 83 năm 2014, Nghị định 95 năm 2021 và Nghị định 80 năm 2023.

Một mặt ghi nhận những nỗ lực của Bộ Công thương trong việc sửa đổi, hoàn thiện hệ thống pháp luật về kinh doanh xăng dầu; tuy nhiên, những thương nhân này nói không tán thành quan điểm, cách tiếp cận vấn đề của Ban soạn thảo và nhiều nội dung của dự thảo Nghị định.

Các thương nhân này nêu ý kiến về 5 vấn đề, cụ thể:

Thứ nhất, cơ chế quản lý thị trường xăng dầu, quan điểm và phương pháp quản lý các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu của Ban soạn thảo Nghị định không đổi mới, không còn phù hợp với tình hình kinh tế, xã hội và thị trường đã thay đổi sau 10 năm kể từ Nghị định 83/2014.

"Cơ chế quản lý xăng dầu cũ đã không mang lại hiệu quả, đa số doanh nghiệp trong nước khó tồn tại và phát triển, buôn lậu và hàng giả không được kiểm soát, là một nguyên nhân từng gây nên khủng hoảng xăng dầu", nhóm doanh nghiệp chỉ rõ.

Thứ hai, nhiều nội dung của dự thảo Nghị định, đặc biệt về thẩm quyền ban hành các quy định liên quan đến quyền kinh doanh của doanh nghiệp không có căn cứ pháp luật, trái với nhiều quy định của các luật có liên quan như Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, Luật Thương mại, Luật Cạnh tranh, Luật Quản lý ngoại thương...

Thứ ba, phân biệt đối xử giữa các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, tạo lợi thế kinh doanh cho các doanh nghiệp lớn có vị thế độc quyền, tạo cơ hội phát sinh tiêu cực, hình thành “lợi ích nhóm”, hạn chế quyền kinh doanh của các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đặc biệt Nhóm thương nhân phân phối và thương nhân bán lẻ xăng dầu.

Thứ tư, các doanh nghiệp phân phối, bán lẻ bảo lưu quan điểm rằng, cơ chế quản lý giá xăng dầu nêu trong dự thảo 04, tiếp tục duy trì phương pháp ấn định giá bán lẻ bằng mệnh lệnh hành chính trong khi giá đầu vào nhập khẩu phụ thuộc thế giới là trái với nguyên tắc hạch toán kinh doanh và quy luật thị trường, phương pháp tính giá xăng dầu không bảo đảm minh bạch và cạnh tranh.

Cuối cùng, việc lấy ý kiến góp ý vào các dự thảo Nghị định còn mang tính hình thức và không thực chất, thiếu toàn diện và đầy đủ đối với các đối tượng chịu sự tác động, không bảo đảm đúng yêu cầu của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Nhóm thương nhân này kiến nghị Chính phủ và các bộ liên quan xem xét sửa đổi dự thảo Nghị định với tinh thần đổi mới về phương thức và cơ chế quản lý, điều hành thị trường xăng dầu, theo hướng bảo đảm sự tuân thủ đúng khung khổ pháp luật hiện hành, hướng tới xây dựng một thị trường xăng dầu vận hành theo nguyên tắc cạnh tranh tự do, bình đẳng và công bằng.

Kiến nghị Chính Phủ có giải pháp để làm giảm vị thế độc quyền hoặc thống lĩnh thị trường của các doanh nghiệp lớn và siêu lớn, giúp cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong phân phối và bán lẻ không bị thôn tính phù hợp với tinh thần, mục tiêu của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Theo nhóm thương nhân, cần bãi bỏ các quy định phân loại thương nhân. Thay vào đó, quy định đối tượng điều chỉnh của Nghị định là doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu nói chung với các điều kiện, tiêu chuẩn kỹ thuật gắn với các hoạt động kinh doanh. Ví như, điều kiện kinh doanh nhập khẩu; điều kiện và tiêu chuẩn kho xăng dầu; điều kiện và tiêu chuẩn phương tiện vận chuyển xăng dầu, điều kiện và tiêu chuẩn cửa hàng bán lẻ, điểm bán xăng dầu…

Ngoài ra, xem xét lại sự tồn tại của Quỹ bình ổn giá xăng dầu, vì nó không hiệu quả và ít phát huy tác dụng thực chất, trong khi đó nó tạo gánh nặng tài chính cho doanh nghiệp nói chung và cùng với thuế môi trường thu trước, nhiều doanh nghiệp lớn đã lạm dụng quỹ này và tiền thuế để trục lợi trái pháp luật.

Minh Thành