Kiến tạo nền nông nghiệp hiện đại dựa trên khoa học công nghệ tiên tiến

Ngày 16.6, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp - Môi trường Hoàng Trung chủ trì cuộc họp nghe báo cáo phương án sáp nhập Viện Quy hoạch và thiết kế nông nghiệp, Viện Cơ điện nông nghiệp và công nghệ sau thu hoạch vào Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam (VASS).

Theo ông Nguyễn Hồng Sơn, Viện trưởng VASS, trước yêu cầu đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động và tinh gọn tổ chức theo tinh thần Nghị quyết số 19 của Trung ương, VAAS đã xây dựng dự thảo đề án sắp xếp lại hệ thống các đơn vị trực thuộc theo hướng tinh giản đầu mối, phát huy hiệu quả nguồn lực, tăng cường liên kết vùng và chuỗi giá trị trong nghiên cứu, chuyển giao khoa học công nghệ phục vụ phát triển nông nghiệp hiện đại, bền vững.

Trong tổng số 19 đơn vị thành viên, VAAS quyết định trước mắt giữ nguyên và rà soát tổ chức bên trong của 9 viện nghiên cứu trọng điểm, có vai trò chiến lược về giống cây trồng, bảo vệ thực vật, môi trường - đất đai, cây ăn quả, ngô, sản xuất lúa tại các vùng sinh thái trọng yếu.

Việc sáp nhập 3 viện nghiên cứu để tiến tới phát triển một nền nông nghiệp hiện đại dựa trên khoa học công nghệ - Ảnh: IT

Bên cạnh đó, để giải quyết tình trạng phân mảnh, chồng chéo chức năng giữa các viện nghiên cứu quy mô nhỏ, dự thảo đề án đưa ra phương án hợp nhất 10 đơn vị thành 5 đơn vị mới gồm: hợp nhất Viện Di truyền nông nghiệp và Trung tâm Tài nguyên thực vật thành Viện Tài nguyên - Di truyền; hợp nhất Viện Khoa học kỹ thuật (KHKT) nông nghiệp duyên hải Nam Trung Bộ và Viện Nghiên cứu bông Nha Hố thành Viện KHKT nông nghiệp Nam Trung Bộ; hợp nhất Viện Cây lương thực và cây thực phẩm với Trung tâm Chuyển giao công nghệ và khuyến nông thành Viện Cây lương thực - Cây thực phẩm; hợp nhất Viện KHKT nông nghiệp miền Nam và Viện Nghiên cứu mía đường thành Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp miền Nam; hợp nhất Trung tâm Nghiên cứu dâu tằm tơ trung ương và Viện Nghiên cứu rau quả thành Viện Nghiên cứu cây ăn quả và nghề làm vườn.

Ông Sơn cũng cho biết dự thảo đề án tiếp nhận hai đơn vị nghiên cứu trực thuộc Bộ Nông nghiệp - Môi trường: Viện Cơ điện nông nghiệp và công nghệ sau thu hoạch (VIAEP) - đơn vị đầu ngành về cơ giới hóa, bảo quản, chế biến nông sản; Viện Quy hoạch và thiết kế nông nghiệp (NIAPP) - đơn vị chủ lực trong tư vấn, thiết kế, xây dựng chiến lược phát triển ngành.

Đối với Viện Cơ điện nông nghiệp và công nghệ sau thu hoạch, sau sắp xếp, cơ cấu tổ chức giảm từ 19 còn 13 đơn vị, với định hướng phát triển các trung tâm và bộ môn đồng bộ theo mô hình VAAS. Viện tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ đào tạo tiến sĩ, hợp tác quốc tế và nghiên cứu ứng dụng phục vụ chuỗi nông nghiệp.

Còn với Viện Quy hoạch và thiết kế nông nghiệp (NIAPP), sau sáp nhập, NIAPP giữ nguyên chức năng, nhân sự và giảm 21% đầu mối cấp phòng. Viện tiếp tục thực hiện các đề án trọng điểm như quy hoạch nông nghiệp hữu cơ, phát triển cây công nghiệp chủ lực, rau an toàn, cà phê đặc sản...

Thứ trưởng Hoàng Trung nhấn mạnh việc sáp nhập hai viện lớn: Viện Quy hoạch và thiết kế nông nghiệp và Viện Cơ điện nông nghiệp và công nghệ sau thu hoạch vào hệ thống VAAS không chỉ góp phần tối ưu hóa nguồn lực, mà còn tạo nền tảng để xây dựng một hệ sinh thái nghiên cứu - ứng dụng - chuyển giao khoa học công nghệ nông nghiệp thống nhất, hiện đại, theo định hướng phát triển nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại và nông dân văn minh đến năm 2030.

"Nhìn tổng thể, đây là một đề án có quy mô lớn, liên quan trực tiếp đến ba viện đầu ngành, mỗi đơn vị đều có chức năng chuyên sâu và vị trí quan trọng trong hệ thống nghiên cứu nông nghiệp. Vì vậy, việc đánh giá thực trạng, rà soát chức năng nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, nhân lực và các điều kiện bảo đảm khác là yêu cầu bắt buộc, phải làm thật kỹ lưỡng, bài bản", Thứ trưởng Trung chỉ rõ.

Về nội dung dự thảo đề án sắp xếp, tinh gọn bộ máy của VASS, Thứ trưởng Hoàng Trung yêu cầu các đơn vị xây dựng dự thảo đề án theo hướng nội dung mạch lạc, thuyết phục: Từ tên gọi tờ trình, căn cứ pháp lý, phương án tổ chức đến chức năng nhiệm vụ đều cần rõ ràng, nhất quán. Đặc biệt, phải có phần đánh giá tổng thể về sự chồng chéo, phân tán nguồn lực, năng lực tổ chức chuyên môn... để làm rõ tính cấp thiết và lợi ích của việc sáp nhập.

Hơn nữa, phương án sáp nhập phải có điểm đổi mới. Thứ trưởng Trung đề nghị các đơn vị cần làm rõ tổ chức bộ máy sau sáp nhập, chức năng nhiệm vụ cụ thể, phân công rõ ràng giữa các đơn vị, tránh tình trạng "một việc hai nơi làm" như trước đây. Cùng với đó, phải đề cập rõ phương án về cơ sở vật chất, tài chính, nguồn lực, cũng như chiến lược phát triển phù hợp với định hướng VAAS.

"Đây là cơ hội để chúng ta củng cố lại hệ thống nghiên cứu, tiến tới phát triển một nền nông nghiệp hiện đại dựa trên khoa học công nghệ. Vì vậy, phải làm chắc, làm đúng và làm đến nơi đến chốn", Thứ trưởng Hoàng Trung nhấn mạnh.

Tuyết Nhung