Kiệt tác ballet thế giới 'Don Quixote' lần đầu công diễn tại Việt Nam

Tạo hình nhân vật trong vở ballet Don Quixote. (Nguồn: VNOB)

Lấy cảm hứng từ tiểu thuyết cùng tên của Cervantes, vở ballet do huyền thoại Marius Petipa biên đạo năm 1869, âm nhạc của Ludwig Minkus, đưa khán giả lạc vào cuộc phiêu lưu giữa "mộng" và "thực" của hiệp sĩ Don Quixote.

Nhân vật Don Quixote là hiện thân của lý tưởng lãng mạn - một con người đắm chìm trong thế giới huyễn hoặc, nơi tình yêu và lòng dũng cảm được thần thánh hóa. Người quý tộc già của xứ Mancha đưa khán giả vào bối cảnh lãng mạn của tình yêu, của cuộc sống đầy sôi động tại cùng với những biến chuyển của xã hội và những giá trị căn bản đã được đưa lên sân khấu với sự hài hước và châm biếm nhẹ nhàng thông qua ngôn ngữ múa.

Petipa đã chọn một mảnh ghép nhỏ từ nguyên tác - câu chuyện tình của Kitri và Basilio để xây dựng thành một tràn đầy năng lượng. Ông biến tính phức tạp của văn học thành sự thuần khiết của cảm xúc, phù hợp với ngôn ngữ ballet vốn dựa vào đường nét hình thể và âm nhạc.

Tác phẩm tập trung khắc họa mối tình sôi nổi giữa Kitri và Basilio - nơi những bước chân Flamenco cuồng nhiệt, tiếng Castanet rộn ràng hòa quyện cùng kỹ thuật ballet đỉnh cao như Fouetté hay Grand jeté. Sự pha trộn độc đáo giữa vũ điệu Tây Ban Nha và ngôn ngữ ballet cổ điển tạo nên cuộc đối thoại kịch tính về khát vọng yêu thương và dám sống với giấc mơ.

Vượt lên câu chuyện lãng mạn trung tâm của Kitri và Basilio, vở ballet Don Quixote được kiến tạo bởi một kết cấu nghệ thuật tinh tế, nơi hình tượng hiệp sĩ Don Quixote đóng vai trò như một cầu nối đầy chất thơ giữa hai thế giới. Người xem được dẫn dắt từ bối cảnh đời thường sôi động, đầy sắc màu của chợ trời Tây Ban Nha, bước vào những không gian mộng tưởng kỳ ảo mà chàng hiệp sĩ già khơi mở - nơi ngôn ngữ múa đạt đến độ trừu tượng cao, phô diễn những hình ảnh siêu thực đầy ám gợi.

Sự đan xen giữa khung cảnh hiện thực tràn đầy nhựa sống và những phân cảnh phiêu lưu mộng ảo không chỉ tạo nên sự tương phản mạnh mẽ về thị giác và cảm xúc, mà còn là phương tiện nghệ thuật đắc địa để khám phá tầng sâu triết lý của tác phẩm.

Chính sự chuyển dịch liên tục giữa thực và mộng đã tạo nên sức hút đặc biệt, biến Don Quixote không chỉ là một kiệt tác giải trí mà còn là một tuyên ngôn nghệ thuật sâu sắc về khát vọng, ảo tưởng và bản chất của hạnh phúc con người.

Giám đốc Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam, Nghệ sĩ Ưu tú Phan Mạnh Đức chia sẻ: “Biết là khó khi phải vượt qua rất nhiều trở ngại như nguồn diễn viên, thời gian, tài chính…, nhưng với quyết tâm đưa những sản phẩm nghệ thuật đỉnh cao của thế giới về với Việt Nam, đáp ứng nhu cầu thưởng thức nghệ thuật xứng tầm của khán giả, VNOB đã sẵn sàng đưa Don Quixote lên sân khấu Việt”.

Các diễn viên của Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam tham gia vở diễn. (Nguồn: VNOB)

Chương trình quy tụ khoảng 150 người, trong đó có tới gần 60 diễn viên múa, hơn 60 nhạc công của dàn nhạc giao hưởng và êkíp sáng tạo, sản xuất, hậu đài… Đặc biệt, vở diễn có sự tham gia của các thế hệ ballet của Việt Nam như Nghệ sĩ Ưu tú Cao Chí Thành, Nghệ sĩ Ưu tú Phan Lương, Bùi Tuấn Anh, Phùng Quang Minh…; những nghệ sĩ đang độ chín như Nghệ sĩ Ưu tú Phạm Thu Hằng, Vũ Vũ Anh…; đến thế hệ gen Z của VNOB như Nguyễn Đức Hiếu, Vũ Khánh Băng, Trần Bảo Ngọc…

Dàn dựng vở ballet là biên đạo múa, Nghệ sĩ Ưu tú Lưu Thu Lan và Phạm Minh - nghệ sĩ tài năng tốt nghiệp Trường Ballet Quốc gia Kiev, từng biểu diễn tại Ballet du Capitole (Toulouse) và hiện là Giám đốc Trường múa La SALLE (Pháp). Vở diễn có sự tham gia của dàn nhạc giao hưởng VNOB dưới sự chỉ huy của “cây đũa thần” Đồng Quang Vinh.

Tồn tại hơn 150 năm, vở ballet Don Quixote vẫn được thế giới yêu thích nhờ khả năng cân bằng giữa kịch tính và kỹ thuật, giữa tiếng cười hài hước và sự cảm động. Vở diễn phản ánh tinh thần lạc quan của nghệ thuật ballet và được xếp trong top 10 tác phẩm ballet cổ điển sống cùng thời gian.

HẰNG NGUYỄN