Kinh tế tập thể - Nền tảng phát triển nông nghiệp bền vững

Trong lĩnh vực nông nghiệp, HTX Nông nghiệp tổng hợp Ba Ðình (xã Vĩnh Lộc) là một trong những mô hình tiêu biểu của kinh tế tập thể (KTTT). Ðược thành lập tháng 11/2018 với 46 thành viên và vốn điều lệ 60 triệu đồng, HTX khởi đầu bằng mô hình sản xuất lúa - tôm. Sau gần 7 năm hoạt động, HTX mở rộng lên hơn 280 thành viên, diện tích canh tác hơn 700 ha, vốn điều lệ tăng lên 500 triệu đồng.

Anh Nông Văn Thái, thành viên HTX, cho biết, trước đây sản xuất riêng lẻ, nông dân gặp khó trong khâu tiêu thụ, thường rơi vào cảnh được mùa, mất giá. Từ khi tham gia HTX, bà con được hỗ trợ vật tư đầu vào, kỹ thuật sản xuất, đồng thời được HTX bao tiêu sản phẩm, giúp ổn định đầu ra và nâng cao thu nhập. “Sản xuất theo mô hình lúa - tôm không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế mà còn giúp giảm chi phí phân, thuốc, tạo ra sản phẩm sạch, an toàn cho người tiêu dùng”, anh Thái tâm đắc.

Khi tham gia HTX, thành viên được hỗ trợ vật tư đầu vào, kỹ thuật sản xuất, đồng thời được HTX bao tiêu sản phẩm, giúp ổn định đầu ra và nâng cao thu nhập. (Ảnh: ANH TUẤN)

Ông Nông Văn Thạch, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, kiêm Giám đốc HTX, cho biết: "HTX hoạt động theo phương châm “giảm chi phí đầu vào - ổn định đầu ra”, giúp thành viên chủ động hơn trong sản xuất, nâng cao năng suất và chất lượng nông sản. Hiện HTX phát triển đa dạng ngành nghề: cung ứng giống, vật tư nông nghiệp - thủy sản; sản xuất - kinh doanh cá, tôm nguyên liệu; chế biến khô, mắm, chả cá đồng...

Không chỉ tạo việc làm và tăng thu nhập cho thành viên, HTX còn góp phần thay đổi tư duy sản xuất, thúc đẩy liên kết cộng đồng, xây dựng chuỗi giá trị nông sản sạch, thân thiện với môi trường, góp phần thực hiện phong trào thi đua "sản xuất, kinh doanh giỏi". Với những nỗ lực đó, năm 2024, HTX Nông nghiệp tổng hợp Ba Ðình được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam vinh danh là 1 trong 63 HTX tiêu biểu toàn quốc.

Lãnh đạo tỉnh tham quan mô hình HTX kiểu mới tại HTX Nông nghiệp tổng hợp Ba Đình. (Ảnh: ANH TUẤN)

Tại xã Hưng Mỹ, HTX Chế biến - Thương mại - Dịch vụ - Nuôi trồng thủy sản Cái Bát là điển hình của mô hình sản xuất - chế biến gắn với thị trường. Thành lập năm 2014, HTX hiện có 26 thành viên chính thức, hơn 100 thành viên liên kết, với tổng diện tích nuôi trồng hơn 170 ha. Hoạt động trên nguyên tắc “tự nguyện - bình đẳng - cùng có lợi”, HTX trở thành cầu nối giúp nông dân liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm thủy sản, từng bước hình thành chuỗi giá trị khép kín.

Ông Nguyễn Hoàng Ân, Chủ tịch Hội đồng Quản trị HTX, cho biết: “Khi sản xuất nhỏ lẻ, người dân khó phát triển vì không đủ năng lực cạnh tranh. Tham gia HTX, bà con được mua vật tư giá thấp hơn thị trường 10-15%, bán sản phẩm cao hơn 5-7%, được chia lợi nhuận theo vốn góp và có việc làm ổn định”.

Sản phẩm bánh phồng tôm Cái Bát của của HTX Chế biến - Thương mại - Dịch vụ - Nuôi trồng thủy sản Cái Bát được công nhận sản phẩm công nghiệp tiêu biểu cấp quốc gia năm 2024. (Ảnh: TIẾN LUẬN)

Mỗi năm, HTX Chế biến - Thương mại - Dịch vụ - Nuôi trồng thủy sản Cái Bát chế biến khoảng 50-60 tấn thủy sản, với các sản phẩm chủ lực như tôm sú cấp đông, cua biển, bánh phồng tôm. Nhiều sản phẩm đạt chứng nhận OCOP từ 3-4 sao, được thị trường trong và ngoài tỉnh ưa chuộng. HTX còn được cấp chứng nhận ISO 9001:2015, có vùng nuôi đạt chuẩn ASC và chứng nhận hữu cơ, góp phần khẳng định thương hiệu thủy sản sạch Cà Mau. Ðặc biệt, sản phẩm bánh phồng tôm Cái Bát được công nhận sản phẩm công nghiệp tiêu biểu cấp quốc gia năm 2024, đánh dấu bước phát triển vượt bậc của HTX.

Hiện nay, toàn tỉnh có 608 HTX với hơn 34.800 thành viên, 5 liên hiệp HTX với 39 HTX thành viên, 1.498 tổ hợp tác với trên 26 ngàn thành viên. Dù vẫn còn khó khăn về quy mô và năng lực quản trị nhưng khu vực KTTT đang từng bước khẳng định vị thế trong nền kinh tế.

Thực tế cho thấy, các mô hình KTTT không chỉ giúp nông dân ổn định sản xuất, tăng thu nhập, mà còn góp phần định hình lại tư duy phát triển nông nghiệp theo hướng liên kết chuỗi giá trị, ứng dụng khoa học - kỹ thuật và bảo vệ môi trường.

Theo bà Trần Kim Thoa, Chủ tịch Hội Nông dân xã Hưng Mỹ, mô hình HTX kiểu mới là hướng đi phù hợp trong giai đoạn hiện nay, giúp giải quyết nhiều vấn đề ở nông thôn, nhất là về vật tư đầu vào và đầu ra sản phẩm. Phát triển KTTT, nòng cốt là HTX kiểu mới, được xác định là khâu đột phá trong nhiệm kỳ tới. Ðây là hướng đi giúp nâng cao thu nhập, phát huy vai trò của nông dân trong phát triển kinh tế địa phương.

Hiện nay, KTTT không chỉ là hướng đi tất yếu, mà còn là nền tảng quan trọng để phát triển nông nghiệp xanh, nông dân giàu và nông thôn văn minh. Khi nông dân biết liên kết, hợp tác cùng phát triển thì nông nghiệp Cà Mau sẽ vững vàng hơn trên hành trình hội nhập và phát triển bền vững./.

Huyền Trang