Kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên

Đáp ứng đầy đủ các điều kiện an toàn

BQL đường sắt đô thị thông tin, trong thời gian tới, Phòng Cảnh sát PCCC và cứu nạn, cứu hộ (CNCH) - Công an TPHCM dự kiến sẽ tiếp tục phối hợp tổ chức hoạt động Diễn tập phương án chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ tại các công trình nhà ga trên cao và depot (khu trung tâm điều khiển và bảo dưỡng) tuyến Metro số 1. Theo Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH, công tác Diễn tập phương án PCCC và CNCH như tại ga Tân Cảng vào tháng 8/2024, sau khi nhà thầu hoàn thành toàn bộ hạng mục kiến trúc cầu bộ hành và lối tiếp cận xe chữa cháy nhà ga... Các phương án diễn tập PCCC được tổ chức thường xuyên nhằm bảo đảm tuyến Metro số 1 đáp ứng đầy đủ các điều kiện an toàn, thoát hiểm trong PCCC khi đưa vào khai thác và vận hành.

Tại buổi làm việc, có sự tham gia của lãnh đạo Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH, BQL đường sắt đô thị, Công ty HURC1, đại diện tư vấn Liên danh NJPT và các nhà thầu CP1a, CP1b, CP2, CP3, đại diện Liên danh BVT (đánh giá an toàn hệ thống). Đại diện BQL đường sắt đô thị đã thông tin, cập nhật về tình hình thi công của Dự án tuyến Metro số 1 đến thời điểm hiện nay, gồm thông tin chi tiết về việc thực hiện công tác thẩm duyệt, nghiệm thu PCCC và kế hoạch triển khai trong thời gian tới của các gói thầu. Các công tác liên quan việc hoàn thành hồ sơ chất lượng công trình và kế hoạch mời Cục Cảnh sát PCCC và CNCH - Bộ Công an kiểm tra nghiệm thu các gói thầu dự án dự kiến triển khai trong quý II và quý III năm 2024. Cụ thể, kế hoạch nghiệm thu PCCC các công trình depot, Trạm biến áp gói thầu CP2 (tháng 5/2024), nghiệm thu PCCC các nhà ga (ga ngầm, ga trên cao) và đường hầm (hầm hở, hầm TBM) dự kiến trong tháng 6 và tháng 7/2024.

Quang cảnh buổi báo cáo

Qua báo cáo của BQL đường sắt đô thị, lãnh đạo Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH - Công an TPHCM đã có một số ý kiến hướng dẫn giải quyết liên quan đến công tác thẩm duyệt, nghiệm thu PCCC của dự án, đồng thời đề nghị BQL đường sắt đô thị cùng các nhà thầu tuân thủ, thực hiện đúng theo hướng dẫn của Cục Cảnh sát PCCC và CNCH - Bộ Công an qua các buổi làm việc trước đây cũng như các văn bản chính thức (bảo đảm đầy đủ thành phần hồ sơ pháp lý, các phương tiện, thiết bị phải hoàn thành việc kiểm định PCCC theo quy định; các hệ thống, hạng mục điều chỉnh (nếu có) cần thực hiện điều chỉnh, thẩm duyệt trước khi nghiệm thu công trình...).

Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH - Công an TPHCM ghi nhận ý kiến của BQL đường sắt đô thị trong việc hỗ trợ BQL và các nhà thầu tuyến Metro số 1 hoàn thành thủ tục về trình thẩm duyệt, nghiệm thu PCCC dự án (hỗ trợ xem xét những vấn đề liên quan thiết kế, kỹ thuật PCCC; rà soát thành phần hồ sơ pháp lý... để bảo đảm thiết kế dự án tuân thủ quy định về PCCC). Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH sẽ kiến nghị Cục Cảnh sát PCCC và CNCH xem xét rút ngắn thời gian, quy trình phản hồi hồ sơ, nhằm bảo đảm kịp thời tiến độ phê duyệt, hoàn thành dự án.

Tại buổi làm việc, các bên tham dự ghi nhận nỗ lực hợp tác chung giữa BQL đường sắt đô thị và Công an TPHCM về công tác phối hợp kiểm tra an toàn PCCC, tham gia diễn tập PCCC và CNCH theo yêu cầu. Cụ thể, định kỳ kiểm tra an toàn PCCC (6 tháng/lần) đối với các trạm biến áp đã được nghiệm thu, bàn giao như trạm biến áp Bình Thái, Tân Cảng; xây dựng quy chế vận hành an toàn PCCC trạm biến áp, nhà ga; phối hợp tổ chức thành công cuộc diễn tập PCCC quy mô cấp Bộ tại Nhà ga Bến Thành vào ngày 23/12 năm ngoái.

Dự kiến đưa tuyến Metro số 1 vào hoạt động thương mại cuối quý III/2024

Tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho tuyến Metro số 1

Vào tuần trước, BQL đường sắt đô thị cho biết, với những cố gắng của chủ đầu tư là đơn vị này, đội ngũ tư vấn và các nhà thầu Nhật Bản trong thời gian qua, đến nay tiến độ của toàn dự án đạt 98%, với hơn 60 triệu giờ lao động an toàn. Để có thể đưa dự án vào vận hành, khai thác thương mại, giai đoạn cuối hiện nay đang tập trung các công tác thử nghiệm, đào tạo thực hành cho nhân viên vận hành, đánh giá an toàn hệ thống và nghiệm thu. Tuy nhiên, giai đoạn này cũng phát sinh nhiều vướng mắc, tranh cãi về mặt thương mại giữa các bên, đặc biệt là phạm vi công việc giữa các nhà thầu, tư vấn của dự án. Mặc dù các vướng mắc của dự án về phía Việt Nam cơ bản đã được giải quyết, còn vướng mắc từ phía tư vấn và các nhà thầu Nhật Bản đòi hỏi phải có những nỗ lực lớn hơn, tác động ở cấp cao hơn để xử lý nhằm sớm hoàn thành Dự án Metro số 1 - dự án ODA có quy mô tổng mức đầu tư lớn nhất của Chính phủ Nhật Bản ở Việt Nam từ trước đến nay.

Để giải quyết những khó khăn trên, UBND TPHCM đã ban hành Quyết định số 711/QĐ-UBND ngày 09/3/2024 về việc thành lập Tổ công tác rà soát và giải quyết các khó khăn, vướng mắc của Dự án Xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 1 TPHCM, do Phó Chủ tịch UBND TPHCM Bùi Xuân Cường và Phó Đại sứ Nhật Bản Shige Watanabe là đồng Tổ trưởng. Ngoài ra, còn có sự tham gia của JICA Việt Nam, BQL đường sắt đô thị và các sở, ngành liên quan của TPHCM. Đến nay, Tổ công tác đã họp được 3 phiên về giải quyết các khó khăn, vướng mắc của dự án.

Tuyến Metro số 1 vận hành chạy thử nghiệm

Cạnh đó, Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi và Thứ trưởng Bộ Ngoại giao cùng Đại sứ Nhật Bản đã có 2 phiên họp vào các ngày 19/12/2023 và 16/4/2024. Chủ tịch UBND TPHCM đã gửi thư cho Đại sứ Nhật Bản, trong đó khẳng định thành phố sẽ xem xét đề xuất của phía Nhật Bản về giải quyết các tranh chấp thông qua Ban xử lý tranh chấp (DAB). Thành phố cũng đề nghị phía Nhật Bản tập trung mọi nguồn lực để nhà thầu Hitachi thực hiện, hoàn thành công tác vận hành thử nghiệm tích hợp của gói thầu CP3 trong tháng 5/2024 và bàn giao sớm một số đoàn tàu cùng các thiết bị cần thiết cho Liên danh NJPT để tiến hành công tác đào tạo thực hành.

BQL đường sắt đô thị với vai trò là chủ đầu tư cũng liên tục có những cuộc trao đổi với nhà thầu và tư vấn để giải quyết những vướng mắc trên cơ sở tính toán chi phí phát sinh trong quá trình đào tạo, cũng như trao đổi cách thức bàn giao thiết bị phục vụ cho công tác đào tạo trên cơ sở bảo đảm theo các quy định của Hợp đồng quốc tế FIDIC. Ngày 08/4 vừa qua, BQL đường sắt đô thị đã gửi văn bản xin ý kiến Bộ Xây dựng, liên quan đến thủ tục thực hiện quy trình thành lập Ban xử lý tranh chấp (DAB), vì nội dung này chưa được quy định rõ ràng trong hệ thống pháp luật của nước ta.

Hiện nay, BQL đường sắt đô thị đã và đang tích cực phối hợp với tư vấn chung cùng các nhà thầu nhằm hoàn thành dự án, đưa vào vận hành, khai thác tuyến Metro số 1 theo kế hoạch như sau: Hoàn thành công tác thi công còn lại (cầu bộ hành và tòa nhà Văn phòng Công ty vận hành khai thác trong depot); tiếp tục tiến hành công tác thử nghiệm liên động toàn tuyến theo các tiêu chuẩn chất lượng, kỹ thuật của Nhật Bản và Châu Âu; phối hợp với Cục Cảnh sát PCCC và CNCH - Bộ Công an để tiến hành kiểm tra, nghiệm thu PCCC từng hạng mục và toàn dự án; tiến hành công tác đánh giá an toàn hệ thống bởi tư vấn độc lập - Liên danh Bureau Veritas của Pháp để trình cơ quan chức năng thẩm định và chứng nhận an toàn cho việc vận hành; thực hiện và hoàn thành công tác đào tạo nhân sự cho Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị số 1 để sẵn sàng cho việc vận hành thử với tất cả nhân sự là người Việt Nam vào cuối quý III/2024. Đặc biệt, theo kế hoạch, sẽ hoàn thành hồ sơ hoàn công và tiến hành công tác nghiệm thu hoàn thành dự án với sự tham gia của Hội đồng kiểm tra Nhà nước về công tác nghiệm thu công trình xây dựng.

Hiện nay, chính quyền TPHCM, BQL đường sắt đô thị cùng các bên liên quan đang nỗ lực để giải quyết những vướng mắc, nỗ lực vận hành thử nghiệm an toàn và tiến hành các bước nghiệm thu để đưa tuyến Metro số 1 vào vận hành thương mại.

Quốc Phong