KOL, KOC phải chịu trách nhiệm trong cung cấp thông tin sản phẩm sai sự thật

Thời gian gần đây nhiều KOL bị chỉ trích vì quảng cáo sản phẩm "lố" cho sản phẩm kẹo rau củ. Ảnh minh họa.

Tại tọa đàm “Thông tin minh bạch trong giao dịch trên không gian mạng” do Tạp chí Công Thương phối hợp với Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia tổ chức ngày 14/3, ông Phan Thế Thắng, Phó trưởng Ban Bảo vệ người tiêu dùng, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, cho biết Luật Bảo vệ quyền lợi người dùng năm 2023 đã quy định rất cụ thể liên quan đến trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân kinh doanh trong cung cấp thông tin cho người tiêu dùng.

Theo đó, tổ chức, cá nhân kinh doanh phải có trách nhiệm cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ, chân thật cho người tiêu dùng về: sản phẩm, hàng hóa, tổ chức, cá nhân kinh doanh và các đánh giá của người tiêu dùng đối với sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cũng như tổ chức, cá nhân kinh doanh đó. Và phải chịu trách nhiệm trong việc cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác cho người tiêu dùng.

Đặc biệt, khi tổ chức, cá nhân kinh doanh sử dụng bên thứ ba để cung cấp thông tin, bên thứ ba cũng phải chịu trách nhiệm về tính minh bạch, chính xác của thông tin, có trách nhiệm cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ cho người tiêu dùng.

Ông Phan Thế Thắng thông tin thêm, theo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 và Nghị định 55/2024/NĐ-CP ngày 16/5/2024 của Chính phủ quy định, trong trường hợp tổ chức, cá nhân kinh doanh tài trợ cho người có ảnh hưởng (KOL, KOC) cung cấp thông tin cho người tiêu dùng, thì KOL, KOC sẽ được coi như bên thứ ba cung cấp thông tin và họ sẽ phải thực hiện các trách nhiệm giống như bên thứ ba.

KOL sẽ phải chịu trách nhiệm liên đới trong việc cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ. Đồng thời có trách nhiệm yêu cầu các tổ chức cá nhân kinh doanh cung cấp các thông tin, phương tiện và tài liệu để xác minh tính chính xác, đầy đủ của thông tin.

Ngoài ra, luật cũng quy định một trách nhiệm mới và rất quan trọng, đó là KOL phải thông báo trước cho người tiêu dùng về việc mình được tài trợ để cung cấp thông tin cho người dùng.

Đối với tổ chức, cá nhân kinh doanh, tương tự như KOL, khi tổ chức, cá nhân kinh doanh tài trợ cho KOL tiến hành cung cấp thông tin thì nghiêm cấm các tổ chức, cá nhân kinh doanh không thông báo trước cho người tiêu dùng về việc tài trợ cho KOL để tiến hành thực hiện việc xúc tiến thương mại, tiến hành quảng cáo, giới thiệu sản phẩm cho người tiêu dùng.

Hơn nữa, Nghị định số 24/2025/NĐ-CP quy định: KOL không thông báo trước cho người tiêu dùng về việc mình được tài trợ thì mức xử lý vi phạm sẽ từ 20 - 30 triệu đồng (nếu có hành vi vi phạm), tương tự mức phạt đối với tổ chức, cá nhân kinh doanh có sử dụng KOL, KOC mà không thông báo việc tài trợ cho người tiêu dùng.

Đối với vi phạm về cung cấp thông tin của KOL hay là của bên thứ ba, mức xử phạt cũng từ 20 - 30 triệu đồng. Đối với bên thứ ba là đơn vị chủ phương tiện truyền thông hay là đơn vị cung cấp dịch vụ truyền thông, mức phạt sẽ gấp 2 lần.

Đặc biệt, ông Thắng cho biết nếu hoạt động kinh doanh này được tiến hành trên không gian mạng, mức xử phạt sẽ cao hơn. Nếu chủ thể thiết lập, vận hành và cung cấp dịch vụ nền tảng số có hành vi vi phạm điều cấm, mức xử phạt sẽ từ 50 - 70 triệu đồng. Đối với các tổ chức thiết lập vận hành nền tảng số trung gian, mức xử phạt còn cao hơn là từ 100 - 200 triệu đồng.

Đáng chú ý, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đưa ra một quy định là nghiêm cấm tổ chức, cá nhân kinh doanh lừa dối, gây nhầm lẫn người tiêu dùng thông qua việc cung cấp thông tin sai lệch, không đầy đủ, không chính xác đối với các nội dung về sản phẩm, hàng hóa, về tổ chức, cá nhân kinh doanh và cũng như các đánh giá của người sử dụng đối với sản phẩm, đối với tổ chức, cá nhân kinh doanh.

Ở góc độ doanh nghiệp, bà Đặng Thùy Linh, Chủ tịch APG ECO, cho rằng KOC nên cung cấp thông tin về chất lượng sản phẩm một cách minh bạch và rõ ràng. Đặc biệt, trong quá trình đánh giá về sản phẩm với vai trò của KOC, nên đánh giá một cách khách quan, xác minh thông tin về sản phẩm trước khi đánh giá.

Ngoài ra, khi hợp tác với các nhãn hàng, KOC nên minh bạch và công khai rõ ràng về việc hợp tác quảng cáo để tránh việc quảng cáo ẩn ý gây hiểu lầm cho người tiêu dùng.

"Không chỉ vậy, KOC cũng phải có trách nhiệm về vấn đề khiếu nại của khách hàng, lắng nghe những đánh giá tiêu cực để hỗ trợ khách hàng, hỗ trợ khiếu nại của khách hàng và hỗ trợ khách hàng giải quyết một cách thỏa đáng. Đây là trách nhiệm của KOC”, bà Linh nhìn nhận.

Một vấn đề quan trọng nữa, theo bà Linh, trong quá trình KOC nhận những sản phẩm để đánh giá, cần lưu ý về những quy định pháp lý trong quảng cáo, chỉ được phép đánh giá những sản phẩm được lưu hành tại Việt Nam và được phép kinh doanh; tránh đánh giá những sản phẩm hoặc dịch vụ đang bị cấm và sản phẩm phải có đầy đủ nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng.

Vũ Khuê