Kỹ năng đặc biệt hỗ trợ học tập mà một trường ở Hà Nội áp dụng

Chương trình đọc tại SenTia, Hà Nội được triển khai bám sát triết lý giáo dục Happy Growing - Trưởng thành Hạnh phúc. Nhà trường coi văn hóa đọc là nền tảng của kỹ năng và thói quen học tập suốt đời, một năng lực cần thiết để thích ứng trong bối cảnh tri thức thay đổi nhanh chóng. Đọc cũng giúp tâm hồn học sinh giàu có, biết rung động, hình thành giá trị sống tốt đẹp để trưởng thành và hạnh phúc.

Với đặc thù là trường song ngữ, SenTia vừa triển khai chương trình Bộ Giáo dục - Đào tạo Việt Nam, vừa kết hợp chương trình quốc tế Oxford và các môn phát triển cá nhân. Do đó, việc sắp xếp thời gian cho chương trình đọc là một thử thách không nhỏ. Nhà trường đã xây dựng mục tiêu chương trình “vừa sức”, khả thi và có ý nghĩa cho từng cấp học.

Ở bậc Tiểu học, chương trình đọc hướng đến xây dựng thói quen, niềm yêu thích đọc, bước đầu hình thành kỹ năng đọc và nuôi dưỡng cảm xúc. Học sinh được khơi gợi trí tưởng tượng và sự tò mò qua từng trang sách. Ở bậc Trung học, chương trình đọc tập trung vào việc duy trì thói quen đọc sách và phát triển kỹ năng đọc hiểu. Việc đọc trở thành kỹ năng hỗ trợ liên môn học. Học sinh được rèn năng lực thông tin như tra cứu, chọn lọc, tổng hợp và xây dựng tư duy hệ thống, logic, phản biện. Đây là một trong những năng lực quan trọng của công dân thế kỷ XXI.

Trường SenTia kết hợp triển khai tiết đọc với “Sách ơi mở ra” - một đơn vị có kinh nghiệm trong nghiên cứu và triển khai chương trình đọc, tạo cơ hội học sinh tiếp cận với phương pháp đọc thông minh và các tư liệu đọc thú vị. Chương trình hiện nay được thiết kế theo cấu trúc đồng tâm khuyếch tán, các môn học cũng được tổ chức đan xen giữa các hình thức đọc chung (shared reading, tập trung vào hướng dẫn các chiến lược đọc hiệu quả), đọc có hướng dẫn (guided reading, tập trung vào việc đọc mở rộng theo nhóm nhỏ để luyện tập, thực hành các chiến lược đọc), đọc độc lập (independent reading, duy trì thói quen đọc và kỹ năng học tập suốt đời).

Thách thức lớn trong triển khai là sự phân hóa trong thói quen và năng lực đọc của học sinh. Có em luôn say sưa với sách, nhưng cũng có em chưa hình thành thói quen đọc hoặc khả năng tập trung không cao. Do đó, giáo viên đã cá nhân hóa quá trình dạy học, cập nhật danh mục sách phù hợp với độ tuổi và sở thích của học sinh.

Trong quá trình triển khai chương trình đọc, các giáo viên đã tổ chức nhiều hoạt động, dự án với mục tiêu tạo điều kiện cho học sinh đọc sâu và kết nối việc đọc với những kĩ năng cần thiết cho tương lai. Dự án Khởi nghiệp cùng văn chương là một hoạt động như vậy, đã được tổ chức vào năm học 2023-2024. Dự án là nơi học sinh triển khai các ý tưởng khởi nghiệp lấy cảm hứng từ các tác phẩm văn học.

Trong dự án, học sinh sẽ nghiên cứu các tác phẩm, lên ý tưởng và thuyết phục các nhà đầu tư, sau đó thực sự triển khai ý tưởng khởi nghiệp trong Ngày hội dự án của trường. Nhiều sản phẩm thú vị đã ra đời như: Gian hàng bánh đúc Vợ nhặt, Dự án không gian trải nghiệm Harry Potter (lều đọc sách và ẩm thực), Tiệm tạp hóa Hai đứa trẻ, Thư họa Ông đồ, Thời trang Số đỏ,...

Tổ trưởng Tổ Ngữ văn Trung học tại Trường SenTia chia sẻ ngoài mong muốn thúc đẩy thói quen đọc, chương trình đọc của trường phát triển năng lực đọc hiểu, biến việc đọc thành kỹ năng hỗ trợ học tập liên môn và bồi dưỡng năng lực học tập suốt đời cho học sinh.

Cô Nguyễn Thị Kim Khánh - Phó hiệu trưởng trường SenTia cấp Trung học - cho biết trường muốn xây dựng một “bầu không khí đọc” cho học sinh. Các tiết đọc tại trường là bước đầu tiên để hình thành Văn hóa đọc: học sinh đọc trong các nhiệm vụ học tập, yêu cầu ở từng bộ môn; học sinh có một khung giờ riêng cho việc đọc.

Tuy nhiên, để biến việc đọc thành một thói quen, các tiết đọc ở trường là chưa đủ. Học sinh và phụ huynh cần duy trì việc đọc tại nhà, biến việc đọc trở thành “nếp”, thành nhu cầu, áp dụng linh hoạt, bền bỉ trong đời sống và học tập của trẻ.

Trần Hiền - Thúy Hạnh