Kỷ niệm ngày sinh của Karl Marx (5/5): Một triết gia vĩ đại về tình yêu

Và nội dung thư ông gửi cho con gái cũng trở nên những “cẩm nang” về tình yêu - hôn nhân - gia đình cho nhiều bạn trẻ hôm nay.

Karl Heinrich Marx sinh ngày 5/5/1818 ở Trier, thành phố cổ kính thuộc phía Tây nước Phổ (nước Đức ngày nay). Ông là một trong những triết gia vĩ đại nhất thế giới, là người đồng sáng lập học thuyết chính trị mà sau này Lênin đã tiếp tục phát triển thành Chủ nghĩa Marx - Lenin trong hệ thống lý luận triết học của Chủ nghĩa Cộng sản quốc tế.

Nhà triết học vĩ đại

Từ những tư tưởng của Marx, con người có thể hiểu rõ hơn về quyền độc lập, tự do và giải phóng khỏi áp bức. Bước sang thế kỷ 21, bất chấp những thay đổi to lớn và sâu sắc trong xã hội loài người, tên tuổi Karl Marx vẫn được kính trọng trên toàn thế giới, Người được xem như nhà giáo cách mạng của những người vô sản và nhân dân lao động toàn cầu.

Karl Marx và vợ.

Vị thế của Marx và học thuyết Marx trong đời sống tinh thần nhân loại, vẫn là một chủ đề không kém phần thu hút, vẫn tồn tại khá mạnh một xu hướng dường như ngày càng đánh giá Marx cao hơn, cả về phương diện là nhà tư tưởng, nhà khoa học và là một con người. Năm 1999, trong một cuộc thăm dò ý kiến bầu chọn vào tháng 9 của BBC về những nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong Thiên niên kỷ trước, Karl Marx đã khá bất ngờ được bầu chọn là người giữ vị trí đầu tiên (Albert Einstein đứng thứ hai).

Những năm 2008-2009, khi thế giới bắt đầu rơi vào khủng hoảng tài chính, Marx và bộ “Tư bản” của ông đột nhiên nổi tiếng trở lại trong những mối quan tâm sâu sắc ở hầu hết các nước phương Tây, nhiều tạp chí có tiếng thế giới như: Time, Newsweek, Forbes, Financial Times và thậm chí là cả Der Spiegel đã đưa hình Marx lên trang bìa của mình. Năm 2013, theo đề xuất chung của Đức và Hà Lan, “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” và tập đầu tiên của bộ “Tư bản” của Marx được đưa vào Danh mục “Ký ức thế giới” (Memory of the World - MOW, UNESCO).

Năm 2014, cuốn sách Capital in the Twenty-first Century nói về giá trị của Marx và bộ “Tư bản” trong thế kỷ XXI của nhà kinh tế học người Pháp Thomas Piketty khi xuất bản tại Đại học Harvard bằng tiếng Anh đã bán được gần nửa triệu bản. Nhiều tác giả phương Tây khác đã cho ra mắt những cuốn sách nổi tiếng đánh giá sâu sắc về giá trị của Marx như: Terry Eagleton - Why Marx Was Right - Tại sao Marx đúng- Yale University Press, 2011; Michel Vadee-Marx, penseur du possible - Marx nhà tư tưởng của cái có thể - Méridiens Klincksieck. Paris, 1992...

Năm 2016, trong khảo sát hơn một triệu tài liệu mà sinh viên Mỹ bắt buộc phải đọc, “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” đã bỏ xa các cuốn sách khác để trở thành một trong ba tài liệu được đọc và sử dụng nhiều nhất. Australia, Brazil, Mỹ và các nước khác trên khắp thế giới trong chương trình giáo dục về lý thuyết xã hội, thì học thuyết của Marx tần suất được giảng dạy đều chiếm giờ nhiều cả về số lượng và bài giảng.

Giữa tháng 4/2018, tại Trier, nơi Marx đã sinh ra, Phòng du lịch thành phố đã bán hàng nghìn tờ EUR có hình chân dung Karl Marx để vinh danh ông nhân kỷ niệm 200 ngày sinh, 5.000 tờ bạc đầu tiên đã được bán hết ngay sau khi ra mắt, phải in thêm 20.000 tờ khác để đáp ứng nhu cầu của người mua.

Karl Marx và 3 người con gái.

Một triết gia về tình yêu của

mọi thời đại

Karl Marx có chuyện tình đáng ngưỡng mộ với người vợ là Jenny von Westphalen, một nhan sắc lộng lẫy và được mệnh danh là “Nữ hoàng của các vũ hội”, mà ngay cả Marx, trong một bức thư gửi cho cha, đã phải thốt lên: “Nghệ thuật không sao đẹp bằng Jenny”. Người thua Jenny 4 tuổi, vượt qua khá nhiều trắc trở, thử thách không chỉ chênh lệch nhau về tuổi, mà còn cả thiên kiến địa vị xã hội, Jenny xuất thân trong gia đình quý tộc dòng dõi Nam tước Phổ, hai người đã đính hôn năm 1836, và làm lễ cưới năm 1843, có 7 người con, chết mất 4 người con do bệnh. 3 người con gái của Người đều là ba nhà hoạt động xã hội nổi tiếng của châu Âu.

Tình yêu thủy chung, son sắt của Người và vợ đã là một sự ngưỡng mộ không chỉ của người đương thời, mà còn của bao nhiêu thế hệ trẻ sau này. Không những thế, khi con gái bước vào tuổi trưởng thành, tuổi yêu, những bức thư gửi con gái nói về tình yêu, hôn nhân và hạnh phúc mang nhiều hàm ý sâu sắc, và được nhiều bạn trẻ của thời đại hôm nay làm “kim chỉ nam” trong tình yêu của mình.

Thư viết cho vợ: “Xa cách nhau ít hôm là một điều rất có ích, bởi sự giao tiếp thường xuyên sẽ dễ gây cảm giác đơn điệu khiến những khác biệt giữa các sự vật bị xóa nhòa. Ngay cả các ngọn tháp nếu ta đứng gần, cũng có vẻ như không còn cao lắm, trong khi đó, những chuyện vặt vãnh trong đời sống hàng ngày, khi ta đụng chạm sát sạt với chúng, lại tăng lên đáng kể...”- Trích “Tuổi trẻ Karl Marx” của Blena Ilina.

Thế kỷ 21, giới trẻ và những người lao động, các phong trào xã hội, các nhà hoạt động xã hội... vẫn khó tìm được một học thuyết nào có thể thay thế Chủ nghĩa Marx trong việc nhen lên ngọn lửa đấu tranh cho lý tưởng giải phóng con người, hay cho việc giải quyết các vấn đề xã hội và phấn đấu vì sự tiến bộ và công bằng xã hội. Và những quan niệm về tình yêu của Người vẫn đúng với mọi thế hệ trẻ xuyên suốt 3 thế kỷ nay.

Hoài Hương