Kỹ thuật hạ thân nhiệt chỉ huy: Cứu sống nhiều bệnh nhân hôn mê sâu
Khoảng 3 năm qua, Khoa Hồi sức tích cực - Chống độc, Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) tỉnh đã thực hiện thành công kỹ thuật hạ thân nhiệt chỉ huy, kịp thời cứu sống nhiều bệnh nhân rơi vào tình trạng hôn mê sâu, ngừng tuần hoàn, trẻ bị ngạt thở sau sinh. Đây là kỹ thuật rất khó, đòi hỏi sự cẩn trọng và chính xác cao độ.
Các y, bác sĩ Khoa Hồi sức tích cực - Chống độc thực hiện kỹ thuật hạ thân nhiệt chỉ huy cho bệnh nhân.
Là người được cứu sống đầu tiên nhờ phương pháp này, chị Nguyễn Thị T. (31 tuổi, TP. Nha Trang) cho biết, giữa năm 2023, sau khi ăn bún bò, chị bị sốc phản vệ, rơi vào tình trạng hôn mê sâu, ngưng thở, ngưng tim. Khi đưa vào cơ sở y tế, chị được cơ sở này sơ cứu ép tim, cấp cứu ngừng tuần hoàn hô hấp và được chuyển vào BVĐK tỉnh. Tại Khoa Hồi sức tích cực - Chống độc của bệnh viện, chị được áp dụng kỹ thuật hạ thân nhiệt chỉ huy. Sau 8 ngày điều trị tích cực, chị tỉnh táo, hồi phục hoàn toàn. Cũng trong năm này, bệnh nhân Bùi Công T. (21 tuổi, TP. Cam Ranh) rơi vào tình trạng hôn mê sâu, ngưng tim, ngưng thở do bị điện trung thế giật. Bệnh nhân được đưa vào Bệnh viện Quân y 87, tại đây, bệnh nhân được sốc điện, cấp cứu ngừng tuần hoàn hô hấp, sau đó được chuyển vào BVĐK tỉnh. Tại Khoa Hồi sức tích cực - Chống độc, bệnh nhân được áp dụng kỹ thuật hạ thân nhiệt chỉ huy kết hợp lọc máu liên tục, hồi sức huyết động và thở máy dành cho bệnh nhân ngừng tuần hoàn. Sau 1 tuần điều trị, bệnh nhân hồi phục hoàn toàn, tỉnh táo và xuất viện.
Cách đây 4 tháng, sản phụ Nguyễn Hồng N. (27 tuổi, thị xã Ninh Hòa) vào BVĐK tỉnh sinh con đầu lòng. Sau sinh, bé bị ngạt thở nặng nên được chuyển lên Phòng Hồi sức Khoa Nhi để điều trị. Tại đây, bé được áp dụng kỹ thuật hạ thân nhiệt chỉ huy. Sau 1 tuần điều trị tích cực, bé đã tự thở, sau đó bình phục hoàn toàn và xuất viện về nhà.
Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Lương Kỷ - Phó Giám đốc BVĐK tỉnh, Trưởng khoa Hồi sức tích cực - Chống độc cho biết, trước đây, khi bệnh nhân rơi vào tình trạng ngừng tuần hoàn gần như phải chấp nhận tử vong, dù cấp cứu thành công, tim đập trở lại, phục hồi được mạch, huyết áp thì tỷ lệ sống sót vẫn thấp do não và các cơ quan khác đã tổn thương nặng. Hoặc nếu được cứu sống nhưng do thiếu ôxy não nặng bệnh nhân có thể bị di chứng tổn thương não rất nặng nề như mất trí nhớ, liệt, co giật, nằm tại chỗ, hôn mê (sống thực vật). Từ tháng 5-2023 đến nay, bệnh viện đã áp dụng thành công kỹ thuật hạ thân nhiệt chỉ huy cho hơn 10 bệnh nhân bị ngừng hô hấp tuần hoàn ngoại viện do các nguyên nhân thường gặp như đuối nước, điện giật... và hơn 10 trẻ sơ sinh bị ngạt thở sau sinh. Kết quả ghi nhận sự hồi phục ngoạn mục về thần kinh của các bệnh nhân. Đa số các bệnh nhân đều trở về lại cuộc sống bình thường. Đến thời điểm hiện tại, BVĐK tỉnh là cơ sở y tế đầu tiên ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên thực hiện thành công kỹ thuật này.
Kỹ thuật hạ thân nhiệt chỉ huy là phương pháp kiểm soát nhiệt độ theo mục tiêu, sử dụng các kỹ thuật làm lạnh để đưa cơ thể người bệnh xuống mức dưới 36°C (33 - 36°C) và nhiệt độ này được duy trì trong một thời gian nhất định. Sau đó sẽ làm ấm bệnh nhân trở lại, với tốc độ tăng nhiệt được yêu cầu cực kỳ chặt chẽ và chính xác, nâng dần nhiệt độ bệnh nhân cho tới khi đạt nhiệt độ bình thường. Phương pháp này giúp giảm chuyển hóa cơ thể (giống trạng thái ngủ), giảm nhu cầu tiêu thụ ôxy, cải thiện tình trạng thiếu máu, giảm sản sinh các chất ôxy hóa tự do để bảo vệ tế bào não và các mô cơ quan, từ đó các tế bào não được hồi phục, tăng khả năng sống sót cho bệnh nhân. Kỹ thuật này đã được chứng minh có thể bảo vệ não sau ngưng tim và được đưa vào hướng dẫn điều trị của Hội Tim mạch Hoa Kỳ năm 2020.
