Kỳ vọng lấy lại đà tăng trưởng

Có gì trong dự thảo ngân sách mới?

Với dự thảo ngân sách năm 2025, Chính phủ Liên bang Đức kỳ vọng sẽ tạo động lực quan trọng để tăng cường an ninh và ổn định trong thời kỳ hỗn loạn hiện nay. Các ưu tiên bao gồm: tăng cường an ninh bên trong và bên ngoài; gắn kết xã hội; giảm thuế cho người dân và doanh nghiệp; hành động đầy tham vọng về khí hậu và tăng trưởng kinh tế cao hơn. Tổng ngân sách cho năm 2025 được ba đảng trong liên minh cầm quyền thống nhất là 480,6 tỷ euro. Mặc dù thấp hơn khoảng 8 tỷ euro so với ngân sách năm 2024, song Đức cũng đã phân bổ số tiền kỷ lục, lên tới 78 tỷ euro trong ngân sách năm 2025 cho các khoản đầu tư.

Mục tiêu cung cấp đủ nhà ở giá rẻ cũng rất quan trọng, và để đạt được Chính phủ sẽ dành mức tài trợ kỷ lục cho nhà ở xã hội là 3,5 tỷ euro vào năm 2025 và hơn 20 tỷ euro cho đến năm 2028. Một chương trình tài trợ mới cho xây dựng nhà ở sẽ được soạn thảo vào thời gian tới.

Tòa nhà Chính phủ Reichstag. Ảnh: Reuters

Bộ trưởng Tài chính Christian Lindner nhận định, dự thảo ngân sách này giúp Chính phủ liên minh trút được một gánh nặng, bởi những tranh cãi kéo dài liên quan kế hoạch chi tiêu và vay nợ từng là những yếu tố đe dọa làm suy yếu liên minh cầm quyền tại Đức; đồng thời, coi đây là sự khởi đầu đầy hứa hẹn của nền kinh tế, vì dự thảo bao gồm một số chính sách kích thích tăng trưởng nhằm đưa Đức trở thành điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư.

Bên cạnh đó, để khắc phục sự thiếu hụt 17 tỷ euro giữa chi tiêu và doanh thu dự kiến, Chính phủ có kế hoạch sửa đổi cách hạch toán chi phí lãi vay và kỳ vọng gói tăng trưởng kinh tế sẽ tạo thêm 6 tỷ euro doanh thu thuế. Ngoài ra còn có đề xuất phân bổ lại số tiền chưa sử dụng từ việc hãm giá xăng của Ngân hàng Tái thiết Đức (KfW) trở lại ngân sách liên bang.

Cùng với ngân sách mới, gói sáng kiến còn bao gồm 49 biện pháp củng cố nền kinh tế dự kiến sẽ được triển khai vào cuối năm nay. Cụ thể, Liên bang Đức sẽ giảm bớt gánh nặng giá điện cao cho các doanh nghiệp sử dụng nhiều năng lượng, tăng đầu tư cho nghiên cứu và phát triển, thu hút lao động nước ngoài có tay nghề cao, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho các nhà đầu tư. Thêm vào đó, Chính phủ sẽ đầu tư vào các lĩnh vực đặc biệt phù hợp với người dân và nền kinh tế như cơ sở hạ tầng đường sắt, đường bộ, giao thông công cộng, cơ sở hạ tầng kỹ thuật số và giáo dục.

Ngoài ra, việc mở rộng năng lượng tái tạo cũng sẽ được đẩy nhanh. Để thực hiện được điều này, chi tiêu đầu tư sẽ được tăng thêm lên mức kỷ lục chỉ dưới 53 tỷ euro trong năm nay và 57 tỷ euro vào năm 2025 (không bao gồm các giao dịch tài chính). Bên cạnh đó, còn có chi tiêu từ quỹ biến đổi khí hậu cũng như các khoản tài trợ để giảm giá điện (thuế EEG) khoảng 40 tỷ euro. Tổng cộng có khoảng 100 tỷ euro để đầu tư.

Những tín hiệu tích cực

Dự thảo ngân sách năm 2025 được thông qua trong bối cảnh nỗ lực cải thiện nền kinh tế của Chính phủ Thủ tướng Olaf Scholz đón nhận nhiều chuyển biến tích cực.

Số liệu sơ bộ do Văn phòng Thống kê Liên bang Đức (Destatis) vừa công bố cho thấy, cơn bão lạm phát đã được xoa dịu, tỷ lệ lạm phát giảm trong tháng 6 vừa qua. Dự báo cho thấy, xu hướng này sẽ tiếp tục được duy trì, thậm chí lần đầu tiên sau hơn ba năm, lạm phát có thể giảm xuống dưới mức 2% vào tháng 8 tới. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho rằng, thông qua các giải pháp hỗ trợ người tiêu dùng và phát triển nguồn năng lượng mới, Liên bang Đức đã vượt qua những khó khăn do tình trạng gián đoạn nguồn cung khí đốt. Những bước đi quyết liệt này đã giúp giảm giá năng lượng và ghìm cương đà tăng phi mã của lạm phát.

Trong nhà máy xe Volkswagen ở thành phố Wolfsburg (Đức) Ảnh: Reuters

Với những kết quả tích cực này, Viện Nghiên cứu kinh tế Đức (DIW) đã nâng dự báo tăng trưởng của nền kinh tế trong báo cáo mới nhất. DIW đánh giá kinh tế Đức đang phục hồi chậm, với mức tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) dự kiến đạt 0,3% trong năm 2024 và 1,3% năm 2025. Trong khi đó, IMF khẳng định, nền kinh tế Đức đã bắt đầu phục hồi sau cú sốc giá năng lượng và dự kiến xu hướng này sẽ tiếp tục trong năm nay.

Chuyên gia kinh tế Geraldine Dany-Knedlik thuộc DIW nhấn mạnh, tất cả tín hiệu đều cho thấy tốc độ phục hồi khả quan của nền kinh tế Đức. Lĩnh vực tiêu dùng cá nhân đóng vai trò quyết định đối với quá trình phục hồi kinh tế. Ngoài ra, thu nhập thực tế tăng, thị trường lao động mạnh mẽ và lạm phát giảm giúp củng cố sức mua của người dân. Bên cạnh đó, lĩnh vực xuất khẩu cũng mang lại những động lực tích cực, nhất là trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang được cải thiện.

Đối đầu với “cơn gió ngược”

Mặc dù có những chuyển biến tích cực, tuy nhiên, nền kinh tế đầu tàu châu Âu vẫn phải đối mặt nhiều “cơn gió ngược”, trong đó cơn khát lao động lành nghề là một trong những thách thức hàng đầu đang đe dọa tăng trưởng.

Báo cáo vừa được IMF công bố cho thấy, tốc độ già hóa dân số đang trên đà tăng nhanh có thể gia tăng áp lực chi phí lương hưu và chăm sóc sức khỏe, kìm hãm tốc độ tăng trưởng kinh tế Đức trong trung hạn; đồng thời, thiếu lao động chất lượng cao cũng là mối đe dọa đối với mục tiêu đổi mới công nghệ của Đức.

Hiệp hội Công nghiệp công nghệ cao của Đức khẳng định, thiếu hụt nhân sự đang ngày càng kéo lùi khả năng cạnh tranh và đổi mới. Và hậu quả đang hiện hữu rõ rệt khi thiếu hụt lao động chính là một trong những nguyên nhân kìm hãm đà tăng trưởng của nền kinh tế. Nghiên cứu gần đây của Viện nghiên cứu kinh tế Đức (DIW) dự báo, sản lượng kinh tế năm 2024 có thể giảm đến 49 tỷ euro do thiếu lao động kéo dài. Chính vì vậy, việc giải quyết tình trạng thiếu lao động là một trong những vấn đề cần được các nhà lãnh đạo Đức đặc biệt quan tâm trong quá trình xây dựng dự thảo ngân sách năm 2025.

Thêm vào đó, các nhà phân tích nhận định, nền kinh tế Đức đang dần bước qua giai đoạn khó khăn do lạm phát tăng, sản xuất giảm và nhu cầu từ thị trường quốc tế suy yếu. Ngân hàng lớn nhất của Đức - Deutsche Bank, đã công bố bản xem trước các kịch bản tiềm năng đối với dự thảo ngân sách 2025, bất chấp môi trường kinh tế đầy thách thức và những hạn chế tài chính, nhằm mục đích cân bằng các khoản đầu tư mạnh mẽ với việc vay mượn thận trọng. Chính sách tài khóa dự kiến sẽ bị hạn chế vào năm 2024 nhưng nhìn chung sẽ trung lập vào năm 2025, khi chính phủ điều hướng các vùng tài chính phức tạp để thúc đẩy sự ổn định và tăng trưởng.

Bất chấp những thách thức trước mắt, ông Christian Lindner kỳ vọng rằng, dự thảo ngân sách mới sẽ trở thành đòn bẩy vững chắc, giúp nền kinh tế Đức bứt phá thành công và lấy lại đà tăng trưởng bền vững.

Châu Anh (Theo DW; Reuters)