Lai Châu: Chương trình Mục tiêu Quốc gia 1719 - Sức bật xóa khoảng cách giữa miền núi và đồng bằng

Gần 3 năm qua, Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 (Chương trình MTQG 1719) đã mang đến một làn gió mới cho tỉnh Lai Châu, vùng đất biên giới phía Tây Bắc với địa hình hiểm trở và phần lớn dân số là đồng bào DTTS. Chương trình, với tổng nguồn vốn đầu tư hơn 4.800 tỉ đồng cho 10 dự án giai đoạn 2021-2025, không chỉ tập trung vào phát triển cơ sở hạ tầng mà còn hướng đến mục tiêu cốt lõi: nâng cao chất lượng cuộc sống, tạo sinh kế bền vững và xóa dần khoảng cách phát triển giữa miền núi và đồng bằng.

Vùng đồng bào DTTS tỉnh Lai Châu khởi sắc toàn diện trên các lĩnh vực.

Sự tập trung vào các yếu tố then chốt như hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, phát triển mô hình sinh kế, sản xuất theo chuỗi giá trị, và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đã giúp Chương trình MTQG 1719 gặt hái được những kết quả đáng kể. Những kết quả này đặc biệt rõ nét tại các huyện miền núi khó khăn, nơi mà sự bất bình đẳng về kinh tế - xã hội thường rất sâu sắc.

Mường Tè: Hỗ trợ toàn diện, hướng tới ổn định cuộc sống

Huyện Mường Tè, huyện miền núi biên giới khó khăn nhất của tỉnh Lai Châu, với gần 48% dân số là hộ nghèo thuộc DTTS (trên 5.000 hộ), là một ví dụ điển hình. Chính quyền địa phương đã ưu tiên tập trung nguồn lực từ Chương trình MTQG 1719 vào việc hỗ trợ nhà ở, đất ở và đất sản xuất - những yếu tố nền tảng quyết định đến sự ổn định cuộc sống của người dân.

Ông Đao Văn Khánh, Chủ tịch UBND huyện Mường Tè, cho biết: "Từ nguồn vốn của Chương trình, chúng tôi đã triển khai đồng bộ nhiều chính sách hỗ trợ. Trong hai năm qua, hơn 820 hộ nghèo, cận nghèo DTTS được hỗ trợ xây mới và sửa chữa nhà ở. Hàng trăm hộ được hỗ trợ chuyển đổi nghề do thiếu đất sản xuất. Đặc biệt, việc đầu tư xây dựng 114 công trình nước sinh hoạt hợp vệ sinh tại các xã, bản khó khăn đã mang lại thay đổi lớn về vệ sinh môi trường và sức khỏe cộng đồng.” Những con số này phản ánh rõ ràng nỗ lực của địa phương trong việc sử dụng nguồn lực hiệu quả để giải quyết các vấn đề cấp thiết của người dân. Việc hỗ trợ chuyển đổi nghề cho những hộ thiếu đất sản xuất cho thấy sự quan tâm của chính quyền đối với việc đa dạng hóa sinh kế, tạo điều kiện cho người dân phát triển kinh tế bền vững.

Nhiều phụ nữ dân tộc thiểu số (DTTS) trên những bản làng vùng cao đang trở thành nhân tố tích cực trong việc lưu giữ và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc mình.

Phong Thổ: Triệt để giải quyết thiếu đất và nước sạch

Tại huyện Phong Thổ, Chương trình MTQG 1719 cũng được triển khai bài bản và hiệu quả. Bà Mai Thị Hồng Sim, Phó Chủ tịch UBND huyện Phong Thổ, cho biết: "Năm 2024, huyện được phân bổ hơn 100 tỉ đồng để thực hiện 10 dự án thành phần của Chương trình. Chúng tôi đã tập trung giải quyết triệt để vấn đề thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất và nước sinh hoạt."

Cụ thể, hơn 100 hộ DTTS nghèo được hỗ trợ nhà ở; hơn 250 hộ nghèo thiếu đất sản xuất được hỗ trợ chuyển đổi nghề; hơn 600 hộ khó khăn về nước sạch được hỗ trợ nước sinh hoạt; hơn 500 hộ được hưởng lợi từ việc nâng cấp, sửa chữa các công trình cấp nước; 189 hộ dân ở vùng nguy cơ sạt lở được sắp xếp ổn định dân cư; 69km đường giao thông liên bản, liên xã được nâng cấp; và 4 công trình thủy lợi được sửa chữa. Sự đầu tư toàn diện này cho thấy quyết tâm của chính quyền địa phương trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho người dân phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Những thành tựu toàn diện của Chương trình MTQG 1719 tại Lai Châu

Chương trình MTQG 1719 đã và đang mang lại những thay đổi tích cực trên diện rộng tại Lai Châu. Các dự án thành phần, đặc biệt là những dự án tác động trực tiếp đến đời sống người dân như hỗ trợ đất ở, nhà ở, chuyển đổi nghề, nước sinh hoạt (Dự án 1); đào tạo nghề, nâng cao năng lực cộng đồng (Dự án 5); chính sách bình đẳng giới (Dự án 8); và chính sách giảm thiểu tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống (Dự án 9), đã góp phần nâng cao đáng kể chất lượng sống, cả về vật chất lẫn tinh thần, cho đồng bào DTTS.

Các chính sách đầu tư hỗ trợ từ Dự án 1 thuộc Chương trình MTQG 1719 đã tạo sinh kế bền vững cho đồng bào dân tộc thiểu số.

Kết quả nổi bật nhất là việc Lai Châu trở thành một trong những địa phương có tốc độ giảm nghèo cao nhất, vượt xa mục tiêu 3% mà Chính phủ đề ra. Đến cuối năm 2024, nhiều chỉ tiêu đã đạt và vượt kế hoạch, với tỷ lệ hộ nghèo giảm trung bình 4,09%/năm, và các huyện nghèo giảm đến 5,49%/năm. Tỷ lệ hộ nghèo, hộ cận nghèo sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh đạt 92% và 100% số hộ nghèo, hộ cận nghèo có nhu cầu được hỗ trợ nhà ở tại các huyện nghèo. Những con số này không chỉ thể hiện sự thành công của Chương trình MTQG 1719 mà còn phản ánh sự nỗ lực không ngừng của cả hệ thống chính trị và người dân Lai Châu.

Mặc dù đã đạt được những thành tựu đáng kể, Chương trình MTQG 1719 tại Lai Châu vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức. Địa hình hiểm trở, điều kiện thời tiết khắc nghiệt, và sự thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao vẫn là những trở ngại cần được giải quyết. Việc duy trì và nhân rộng những mô hình sinh kế bền vững, nâng cao năng lực sản xuất và tiếp cận thị trường cho người dân, đặc biệt là người dân ở vùng sâu, vùng xa, vẫn là nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn tiếp theo.

Thiếu nữ Mông tự tin biểu diễn bài múa của dân tộc trong lễ hội..

Để đảm bảo sự bền vững của các kết quả đã đạt được và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nhanh hơn nữa, tỉnh Lai Châu cần tiếp tục đổi mới, hoàn thiện cơ chế chính sách, tăng cường đầu tư vào giáo dục và đào tạo, thu hút đầu tư, và đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động để người dân tham gia tích cực vào quá trình phát triển. Sự kết hợp hài hòa giữa nguồn lực quốc gia, sự nỗ lực của chính quyền địa phương và sự chủ động của người dân sẽ là chìa khóa để Lai Châu tiếp tục xóa dần khoảng cách giữa miền núi và đồng bằng, đưa cuộc sống của đồng bào DTTS lên một tầm cao mới. Sự thành công của Chương trình MTQG 1719 tại Lai Châu không chỉ là niềm tự hào của địa phương mà còn là một minh chứng sinh động cho hiệu quả của chính sách phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS và miền núi của cả nước.

Ngọc Anh - Quốc Khánh