Lãi suất giảm nhưng vì sao doanh nghiệp vẫn gặp khó?

Phát biểu tại Hội thảo “Tăng khả năng hấp thụ vốn cho doanh nghiệp”, sáng 25-7, ông Nguyễn Văn Thân - Đại biểu Quốc hội khóa XV, Chủ tịch Hiệp hội DNNVV Việt Nam cho rằng, tính chung 6 tháng đầu năm 2023, cả nước có 113,6 nghìn DN thành lập mới và quay trở lại hoạt động.

Toàn cảnh hội thảo sáng nay (25-7). Ảnh: Minh Trúc

Khó khăn đang "bủa vây" các DN

Mặt khác, số DN tạm ngừng kinh doanh có thời hạn trong 6 tháng qua là 100 nghìn doanh nghiệp. Như vậy, bình quân một tháng có 16,7 nghìn DN rút lui khỏi thị trường, tăng 18,2% so với cùng kỳ năm trước.

"Điều này thể hiện rõ sự khó khăn đang bủa vây các DN, nhất là DNNVV do tiêu thụ trong nước và đơn hàng xuất khẩu đều giảm mạnh”, ông Thân nhấn mạnh.

Ông Thân cho biết thêm, có tới 25% hội viên của Hiệp hội DNNVV cho biết đang gặp khó khăn trong việc tiếp cận vốn vay tín dụng do tiêu chí cho vay còn khắt khe và tình trạng gây khó dễ của các cán bộ ngân hàng vẫn còn tồn tại.

Bên cạnh đó, có không ít DN xuất khẩu cũng đề nghị giảm lãi suất vay đối với USD để tăng tính cạnh tranh quốc tế, nhằm trụ vững DN trước khi thị trường có dấu hiệu phục hồi vào quý 3-2023.

Chủ tịch Hiệp hội DNNVV cho rằng, mặc dù ngành ngân hàng đã triển khai nhiều giải pháp, nhưng tín dụng 6 tháng có tốc độ tăng thấp hơn so với các năm trước.

Tính đến ngày 30-6, tín dụng nền kinh tế đạt trên 12,49 triệu tỷ đồng, chi tăng 4,73% so với cuối năm 2022. Điều này cho thấy khả năng hấp thụ vốn của các DN xuống thấp.

Ngoài các tác động khách quan từ thị trường, thì các chính sách của Nhà nước vẫn chưa phát huy được tính đồng bộ, trong khi đó các DN chưa chứng minh được năng lực của DN.

Về nguyên nhân chính dẫn đến khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế xuống thấp, phân tích ở góc độ kinh tế vĩ mô, TS Lê Duy Bình - Giám đốc điều hành Economica Vietnam, cho rằng đó là do hệ quả của tổng cầu nền kinh tế suy giảm.

Theo đó, hoạt động xuất - nhập khẩu hiện nay phụ thuộc rất nhiều vào sự phục hồi của các thị trường lớn nhập khẩu hàng hóa từ Việt Nam.

Song sự hồi phục của thị trường xuất khẩu Việt Nam cho tới thời điểm này chưa có những dấu hiệu tích cực rõ nét. Trong bối cảnh đó, việc bơm tín dụng ra thị trường sẽ không có tác dụng nhiều vì doanh nghiệp không hấp thụ được.

Thực thi hiệu quả nhóm giải pháp để hỗ trợ DN

Theo ông Thân, để tăng khả năng hấp thụ vốn của DN, chính sách giảm lãi suất chỉ là một trong các giải pháp cần được tiếp tục triển khai.

Về chiến lược lâu dài, Chính phủ cần hỗ trợ, nâng tầm DNNVV thông qua nhiều giải pháp như sớm sửa đổi Luật hỗ trợ DNNVV 2017 theo hướng chuyển chính sách hỗ trợ DN từ chiều rộng sang chiều sâu; tạo điều kiện cho DN cơ cấu lại năng lực sản xuất, trong đó có việc hỗ trợ các DNNVV tham gia vào 30% các dự án đầu tư công.

Ông Nguyễn Văn Thân - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ. Ảnh: Minh Trúc

“Cần tập trung thực thi có hiệu quả nhóm giải pháp hỗ trợ DNNVV phát triển bền vững, phát triển chuỗi giá trị. Cải tổ các quỹ bảo lãnh tín dụng và tăng cường vai trò của các cơ quan quản lý trong việc đánh giá, xác nhận tín nhiệm của DN để bảo lãnh cho vay”, ông Thân khuyến nghị.

Các DN cần nâng tầm trình độ về quản lý, kế hoạch sản xuất kinh doanh, minh bạch tài chính. Khi các ngân hàng yên tâm về "sức khỏe" của DN thì ngân hàng sẽ không từ chối cho vay.

Trước mắt, DN mong muốn được tháo gỡ khó khăn ngắn hạn thông qua giải pháp tăng cường bảo lãnh tín chấp, nâng cao năng lực DN. Chính sách tài khóa cần phải có quy định rất rõ ràng, mạch lạc.

Việc thanh tra, kiểm tra theo yêu cầu của hoạt động “hậu kiểm” vẫn có thiên hướng nhằm phát hiện vi phạm để xử lý hơn là hỗ trợ, giúp DN tuân thủ pháp luật tốt hơn.

"Để DNNVV tiếp cận được các chính sách hỗ trợ từ Nhà nước một cách thuận lợi hơn thì chính sách thuế, chính sách ưu đãi phải rõ ràng, nhất quán”, ông Thân nói.

MINH TRÚC