Lâm Đồng kiến nghị nhiều nội dung quan trọng để khơi thông nguồn lực đất đai

Hướng đến Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV dự kiến sẽ khai mạc vào ngày 20/10, tỉnh Lâm Đồng đã gửi nhiều nội dung góp ý và kiến nghị quan trọng liên quan đến hoàn thiện hệ thống pháp luật, cải cách thủ tục hành chính và khơi thông nguồn lực phát triển, đặc biệt trong lĩnh vực đất đai, đầu tư, quy hoạch và quản lý rừng.

Xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia dùng chung là một trong những nội dung kiến nghị quan trọng của tỉnh Lâm Đồng gửi đến Chính phủ nhằm kết nối và chuẩn hóa dữ liệu giữa các cấp, các ngành. Trong ảnh: Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình và các đồng chí lãnh đạo tỉnh tham quan gian hàng về hệ sinh thái số tại Hội nghị Xúc tiến đầu tư tỉnh Lâm Đồng diễn ra vào ngày 12/10. Ảnh tư liệu

Các kiến nghị thể hiện rõ tinh thần đồng hành cùng Trung ương trong mục tiêu tinh gọn bộ máy, giảm “tiền kiểm”, tăng cường “hậu kiểm”, đưa nguồn lực đất đai vào phát triển kinh tế - xã hội nhanh và hiệu quả hơn.

Theo phản ánh của địa phương, hiện nay, nhiều quy định giữa các luật như Luật Đất đai, Luật Đầu tư, Luật Xây dựng, Luật Lâm nghiệp, Luật Khoáng sản và Luật Quy hoạch còn chồng chéo, gây khó khăn trong thực hiện dự án đầu tư.

Chẳng hạn, tiến độ dự án được tính từ ngày có quyết định chủ trương đầu tư, nhưng sau đó doanh nghiệp vẫn phải hoàn tất hàng loạt thủ tục khác như bồi thường, thuê đất, chuyển mục đích sử dụng rừng, lập quy hoạch chi tiết… Khi các thủ tục này hoàn tất thì thời hạn đầu tư đã hết, khiến dự án không thể triển khai tiếp.

Trong các chuyến công tác, lãnh đạo tỉnh Lâm Đồng đặc biệt quan tâm đến trang thiết bị phục vụ giải quyết thủ tục hành chính cho người dân. Ảnh Nguyễn Luân

Tỉnh Lâm Đồng kiến nghị: Đối với cùng một cơ quan có thẩm quyền, chỉ cần quyết định chủ trương đầu tư một lần; các thủ tục chuyên môn sau đó được thực hiện tự động theo quyết định chủ trương đã được phê duyệt.

Việc này sẽ cắt giảm hàng loạt cuộc họp, báo cáo, thẩm định trung gian, góp phần tinh gọn bộ máy và tiết kiệm thời gian, chi phí cho cả doanh nghiệp lẫn cơ quan nhà nước.

Khu vực xã Bảo Lâm 1, tỉnh Lâm Đồng hầu hết đều nằm trong vùng quy hoạch khoáng sản theo Quyết định 866 của Chính phủ. Quy hoạch này đã gây nhiều khó khăn cho chính quyền cũng như người dân địa phương khi thực hiện các thủ tục liên quan đến đất đai. Ảnh: Chính Thành

Tỉnh cũng đề xuất xây dựng cơ chế “một cửa, một đầu mối” khi thẩm định chủ trương đầu tư, tức là một cơ quan chịu trách nhiệm tổng hợp, thẩm định toàn bộ các điều kiện về đất đai, lâm nghiệp, môi trường, quy hoạch… thay vì chia nhỏ cho nhiều sở, ngành cùng tham gia.

Một trong những vấn đề nổi bật được Lâm Đồng nêu ra là tình trạng chồng chéo, thiếu đồng bộ giữa các loại quy hoạch: Quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch tỉnh, quy hoạch năng lượng, quy hoạch khoáng sản, quy hoạch xây dựng…

Do vướng quy hoạch khoáng sản theo Quyết định 866 của Chính phủ, xã Quảng Khê, tỉnh Lâm Đồng gặp khó khăn khi triển khai chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát. Ảnh: Quốc Phong

Các loại quy hoạch hiện được lập theo tỷ lệ bản đồ và giai đoạn khác nhau, dẫn đến mâu thuẫn trong triển khai.

Ví dụ, cùng một khu vực có thể vừa nằm trong quy hoạch khoáng sản, vừa là đất rừng, vừa nằm trong quy hoạch đô thị khiến các dự án không biết phải tuân theo quy hoạch nào trước.

Dự án hồ chứa nước Ta Hoét (xã Hiệp Thạnh, tỉnh Lâm Đồng) được đầu tư từ nguồn vốn ngân sách Trung ương gần 1.000 tỷ đồng, có một phần diện tích phải thực hiện thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất rừng, đất lúa. Ảnh: Chính Thành

Đặc biệt, địa phương đề nghị bỏ quy định lập kế hoạch sử dụng đất hằng năm, thay vào đó chỉ lập kế hoạch 5 năm, căn cứ vào chỉ tiêu đất được phân bổ; đồng thời, cho phép điều chỉnh linh hoạt theo quy trình rút gọn để tránh tình trạng “xin - cho” danh mục dự án.

Mô hình trồng nông lâm kết hợp phát huy hiệu quả tại khu vực quản lý của Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Nam Tây Nguyên. Ảnh: Lê Phước

Lâm Đồng là địa phương có diện tích rừng phòng hộ lớn, đặc biệt khu vực Đà Lạt và phụ cận hầu hết nằm trong phạm vi đất rừng phòng hộ.

Tuy nhiên, theo quy định của Luật Đất đai 2024, doanh nghiệp không được thuê đất rừng phòng hộ. Điều này khiến hàng loạt dự án du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng đã được cấp chủ trương đầu tư trước đây bị “đóng băng”.

Nhiều dự án được triển khai đầu tư hiệu quả trên đất lâm nghiệp tại Khu du lịch Quốc gia hồ Tuyền Lâm. Ảnh: Chính Thành

Tỉnh kiến nghị Quốc hội xem xét cho phép doanh nghiệp được thuê đất rừng phòng hộ, thuê rừng để phát triển du lịch sinh thái dưới tán rừng, tương tự quy định của Luật Đất đai 2013.

Việc này không chỉ giúp khơi thông nguồn lực đất đai mà còn tạo điều kiện bảo vệ và phát triển rừng thông qua cơ chế xã hội hóa đầu tư.

Lãnh đạo Trung tâm Phục vụ Hành chính công xã Đắk Sắk, tỉnh Lâm Đồng kiểm tra thủ tục công trực tuyến trên thiết bị điện tử. Ảnh: Lê Phước

Ngoài ra, Lâm Đồng cũng đề nghị làm rõ quy định về tài sản hợp pháp trên đất dự án bị chấm dứt hoặc chuyển nhượng, cho phép doanh nghiệp được đăng ký và chuyển nhượng tài sản hợp pháp do mình đầu tư.

Một tồn tại khác được nêu rõ là thiếu sự kết nối và chuẩn hóa dữ liệu giữa các ngành: Đất đai, quy hoạch, đầu tư, xây dựng, thuế và dữ liệu dân cư.

Hiện, các cơ quan vẫn phải gửi văn bản lấy ý kiến qua lại, dẫn đến chậm trễ trong thẩm định và phê duyệt dự án, có khi kéo dài tới cả năm.

Dữ liệu cần được cập nhật thường xuyên, cho phép cơ quan nhà nước chủ động tra cứu và chịu trách nhiệm về kết quả, thay vì cơ chế “xin ý kiến” thủ công như hiện nay.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trọng Yên kiểm tra quy trình giải quyết thủ tục hành chính về đất đai tại một số xã thuộc địa bàn Lâm Đồng "đại ngàn"; đồng thời, gửi lời thăm hỏi, động viên cán bộ, công chức và đoàn viên, thanh niên tiếp tục nỗ lực, hỗ trợ tốt nhất cho người dân giải quyết thủ tục hành chính, nhất là thủ tục liên quan đến lĩnh vực đất đai. Ảnh: Lê Phước

Tỉnh đề xuất áp dụng bảng giá đất định kỳ 5 năm kèm hệ số điều chỉnh hằng năm cho mọi trường hợp, từ bồi thường, tái định cư đến giao, cho thuê, chuyển mục đích sử dụng đất.

Cách tính này giúp thống nhất giá đất trên toàn quốc, giảm tranh cãi và rủi ro trong xác định giá cụ thể - vốn là nguyên nhân khiến nhiều dự án chậm trễ, gây lãng phí nguồn lực.

Trung tâm Phục vụ Hành chính công phường Xuân Hương - Đà Lạt. Ảnh: Chính Thành

Để giảm gánh nặng thủ tục, tỉnh đề nghị bỏ quy định lập phương án sử dụng đất riêng vì nội dung này đã được thể hiện trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Đồng thời, cho phép các đơn vị tự rà soát diện tích không còn nhu cầu để Nhà nước thu hồi, tránh việc lập thêm nhiều thủ tục không cần thiết.

Về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân, Lâm Đồng kiến nghị đơn giản hóa tối đa điều kiện: Chỉ cần người đang sử dụng đất ổn định, không tranh chấp là được công nhận quyền sử dụng trong hạn mức - không yêu cầu chứng minh nguồn gốc.

Công an tỉnh Lâm Đồng cấp đổi con dấu cho Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai các khu vực trên địa bàn tỉnh sau sáp nhập. Đây là thủ tục đòi hòi nhiều quy trình và mất nhiều thời gian. Nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của lãnh đạo tỉnh Lâm Đồng nên việc cấp đổi con dấu được đẩy nhanh tiến độ, kịp thời giải quyết các thủ tục hành chính về đất đai cho người dân. Ảnh: Chính Thành - Nguyễn Luân

Theo UBND tỉnh Lâm Đồng, nhiều thủ tục hiện nay hoàn toàn có thể gộp hoặc rút gọn nhưng chưa được quy định trong luật. Ví dụ, cùng là thẩm quyền HĐND nhưng phải họp, ra nhiều nghị quyết khác nhau cho cùng một dự án - từ chủ trương đầu tư, thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng rừng, đến bố trí vốn. Mỗi bước đều cần báo cáo, thẩm định, gây tốn kém và kéo dài thời gian.

Giải quyết thủ tục hành chính về đất đai đang trở thành nhu cầu cấp thiết của người dân hiện nay. Thủ tục này thường xuyên phát sinh những khó khăn, vướng mắc đòi hỏi phải xây dựng cơ sở dự liệu về đất đai để phục vụ nhu cầu của người dân ngày càng tốt hơn. Ảnh: Chính Thành

Tỉnh cũng dẫn chứng việc thẩm định quy hoạch chi tiết 1/500 và thiết kế cơ sở, hai khâu do cùng Sở Xây dựng thực hiện có thể gộp lại nhằm tiết kiệm thời gian, tăng tính chủ động.

Đồng thời, những dự án đã có thiết kế, quy hoạch chi tiết được duyệt thì nên miễn giấy phép xây dựng, chuyển sang cơ chế hậu kiểm rõ ràng.

Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đại đặt tại các khu vực trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng đã nỗ lực giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính về đất đai cho người dân. Ảnh: Chính Thành

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Tô Lâm, Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Nghị quyết số 214/NQ-CP của Chính phủ: Ban hành Kế hoạch hành động của Chính phủ về thúc đẩy tạo lập dữ liệu phục vụ chuyển đổi số toàn diện của Chính phủ; toàn thể hệ thống chính trị tỉnh Lâm Đồng đã thể hiện sự quyết tâm, vào cuộc với nhiều giải pháp đột phá cho công tác xây dựng và vận hành hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu đất đai trên địa bàn.

Công tác chỉnh lý hệ thống bản đồ địa chính, chuyển đổi dữ liệu hồ sơ địa chính, vận hành cơ sở dữ liệu địa chính đang được các cơ quan, đơn vị khẩn trương thực hiện. Ảnh: Lê Phước

Tuy nhiên, hiện nay địa phương đang gặp khó khăn vướng mắc về việc chuyển đổi dữ liệu cơ sở dữ liệu hồ sơ địa chính từ 03 cấp về 02 cấp để vận hành và thực hiện Chiến dịch làm giàu, làm sạch cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai theo Kế hoạch số 515/KH-BCA-BNNMT (việc chỉnh lý hệ thống bản đồ địa chính, việc chuyển đổi dữ liệu hồ sơ địa chính, vận hành cơ sở dữ liệu địa chính...).

Người dân đến giải quyết các thủ tục hành chính tại Trung tâm Phục vụ Hành chính công tỉnh Lâm Đồng. Ảnh: Chính Thành

Do vậy, phải đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong công tác quản lý đất đai, làm giàu, làm sạch, đồng bộ và cập nhật kịp thời cơ sở dữ liệu quốc gia, đảm bảo thông tin chính xác, đầy đủ, minh bạch, phục vụ hiệu quả công tác quản lý, điều hành và phát triển bền vững.

Nâng cao tính đồng bộ, đầy đủ và chính xác của dữ liệu đất đai trên phạm vi cả nước; đồng thời, cải thiện chất lượng cung cấp dịch vụ công, rút ngắn thời gian và chi phí thực hiện thủ tục hành chính về đất đai cho người dân và doanh nghiệp.

Các địa phương trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng đang nỗ lực đẩy mạnh số hóa và kết nối dữ liệu nhằm giảm tải cho bộ máy hành chính. Ảnh: Chính Thành

Lâm Đồng cũng kiến nghị Chính phủ xem xét bố trí nguồn vốn trung hạn giai đoạn 2026 - 2030 cho địa phương đã cơ bản hoàn thành đo đạc địa chính để đẩy nhanh số hóa và chuẩn hóa dữ liệu.

Theo đánh giá của địa phương, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) hiện vẫn kế thừa nhiều quy định cũ, chưa mạnh dạn bãi bỏ các thủ tục trùng lặp và chưa tạo đột phá về phân cấp, phân quyền.

Lâm Đồng đề nghị Quốc hội và Chính phủ rà soát, sửa đổi đồng bộ các luật liên quan để tránh “luật đá luật”, quy định rõ trách nhiệm của từng cơ quan, đẩy mạnh số hóa và kết nối dữ liệu nhằm giảm tải cho bộ máy hành chính.

Ảnh: Chính Thành

Mục tiêu cuối cùng là đưa nhanh nguồn lực đất đai, một trong ba trụ cột quan trọng của nền kinh tế vào phục vụ phát triển đất nước, đúng tinh thần Nghị quyết của Bộ Chính trị và chỉ đạo của Tổng Bí thư về phát huy nguồn lực cho phát triển.

Những kiến nghị của tỉnh Lâm Đồng không chỉ phản ánh thực tế khó khăn trong quá trình tổ chức thực thi pháp luật tại địa phương, mà còn cho thấy quyết tâm mạnh mẽ trong việc cải cách thể chế, đơn giản hóa thủ tục và thúc đẩy phát triển bền vững.

Nội dung: Thanh Nhàn

Trình bày: Nguyệt Nga

Thanh Nhàn - Nguyệt Nga