Lạm phát bớt nghiêm trọng, nhưng các ngân hàng trung ương sẽ không ngừng tăng lãi suất

Khi tăng trưởng kinh tế chậm lại, giá các nguyên liệu thô chính từ dầu mỏ đến đồng và lúa mì đều đã hạ nhiệt trong những tuần gần đây, gây áp lực giảm giá thành hàng hóa sản xuất và thực phẩm. Và việc di chuyển những thứ đó sẽ ngày càng rẻ hơn khi các chuỗi cung ứng phục hồi từ sau đại dịch.

Sau cú sốc giá tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ, tình hình sẽ cải thiện khi có nhiều yếu tố hỗ trợ, nhưng đặc biệt là châu Âu vẫn đang gặp khó khăn. Đối với toàn thế giới, các nhà phân tích tại JPMorgan ước tính rằng, lạm phát giá tiêu dùng sẽ giảm xuống 5,1% trong nửa cuối năm nay - gần bằng một nửa so với mức trong 6 tháng đầu năm.

Bruce Kasman, nhà kinh tế trưởng của JPMorgan cho biết: “Cơn sốt lạm phát đang bị phá vỡ”. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là lạm phát dịu bớt sẽ quay trở lại hoặc chính sách tiền tệ thắt chặt sẽ chấm dứt.

Hơn 80 ngân hàng trung ương đã tăng lãi suất trong năm nay

Fed vẫn tiếp tục tăng lãi suất

Giá thuê và các dịch vụ sử dụng nhiều lao động có thể sẽ tiếp tục đắt hơn, với thị trường việc làm thắt chặt và tiền lương ngày càng tăng. Từ toàn cầu hóa chậm lại đến tăng trưởng mờ nhạt trong lực lượng lao động cũng có thể khiến áp lực giá cả tăng cao.

Các ngân hàng trung ương lớn trên toàn cầu đang chuẩn bị thúc đẩy việc tăng lãi suất ngay cả khi lạm phát tăng cao có dấu hiệu tạo đỉnh. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) và Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) đều dự kiến sẽ tăng lãi suất một lần nữa vào tháng 9.

Chủ tịch Fed Jerome Powell đã để ngỏ khả năng tăng thêm 75 điểm cơ bản vào tháng 9 và phát biểu tại Hội nghị Jackson Hole vào ngày 26/8 rằng, sự sụt giảm gần đây của lạm phát Mỹ vẫn còn ít so với những gì các nhà hoạch định chính sách muốn thấy.

Isabel Schnabel, thành viên Ban điều hành ECB cho biết: “Các ngân hàng trung ương cần phải hành động một cách mạnh mẽ”.

Trong khi đó, một số ngân hàng trung ương thực hiện thắt chặt nhanh hơn Fed có thể tận dụng áp lực giá hạ nhiệt để tạm dừng các động thái thắt chặt của họ.

Chi phí sinh hoạt tăng cao đã khiến các chính trị gia cũng như các ngân hàng trung ương gặp áp lực, đặc biệt là ở châu Âu khi giá khí đốt tự nhiên cao hơn 7 lần so với một năm trước đã gây ra tình trạng khẩn cấp về năng lượng.

Lạm phát ở khu vực đồng euro được dự báo sẽ tăng nhanh hơn mức kỷ lục 8,9% của tháng 7 và Citigroup dự đoán rằng nó có thể vượt quá 18% ở Anh. Tất cả các loại đề xuất hiếm khi xảy ra từ quốc hữu hóa đến phân bổ năng lượng đã được đưa ra để giải quyết cuộc khủng hoảng.

Các nhà kinh tế của JPMorgan cho biết, Mỹ sẽ trải qua đợt lạm phát giảm nhanh nhất trong số các nền kinh tế phát triển, một phần nhờ vào sức mạnh của đồng USD.

Nhưng điều đó sẽ không ngăn được Fed thực hiện thắt chặt. Anna Wong, chuyên gia kinh tế trưởng của Mỹ tại Bloomberg Economics kỳ vọng rằng, Fed cuối cùng sẽ phải tăng lãi suất cao tới 5% để giải quyết vấn đề lạm phát.

Thực sự là vấn đề

Sự sụt giảm gần đây trên một số thị trường hàng hóa quan trọng sẽ giúp giảm áp lực giá trên toàn cầu.

Giá dầu thô tương lai đã giảm khoảng 20% kể từ đầu tháng 6. Giá kim loại, gỗ xẻ và chip nhớ đã giảm từ mức cao của chúng. Một chỉ số của Liên hợp quốc về chi phí thực phẩm đã giảm gần 9% trong tháng 7, mức cao nhất kể từ năm 2008.

Phần lớn điều này dường như xuất phát từ sự sụt giảm nhu cầu. Điều đó một phần là do người tiêu dùng đang chuyển dần khỏi thói quen mua sắm như trong thời gian đại dịch, khi mọi người chi tiêu ít hơn cho các dịch vụ như phòng khách sạn hoặc tư cách thành viên phòng tập thể dục và nhiều hơn vào hàng hóa như xe đạp tập thể dục và máy tính gia đình, Jan Hatzius, nhà kinh tế trưởng tại Goldman Sachs Group Inc cho biết.

Sự thay đổi của giá cả hàng hóa cũng phản ánh một thực tế là ngân sách hộ gia đình ngày càng bị kéo dài - và các nền kinh tế đang chậm lại trên toàn thế giới.

Phần lớn châu Âu dự kiến sẽ rơi vào suy thoái trong những tháng tới do cuộc khủng hoảng năng lượng kéo dài suốt mùa Đông. Trung Quốc vẫn gặp khó khăn bởi chính sách Zero Covid và một thị trường bất động sản suy thoái, làm tác động tới giá hàng hóa. Tại Mỹ, các đợt tăng lãi suất của Fed đã làm suy yếu thị trường nhà ở từng sôi động và khiến các công ty công nghệ cao trở nên thận trọng.

John Flahive, người đứng đầu bộ phận đầu tư có thu nhập cố định tại BNY Mellon Wealth Management cho biết: “Lạm phát thực sự là một vấn đề và nó vẫn vượt xa mục tiêu của các ngân hàng trung ương. Họ không muốn mắc sai lầm khi hạ thấp lãi suất và xem lạm phát tăng trở lại''.

Theo các nhà kinh tế tại Morgan Stanley, một dấu hiệu chắc chắn cho thấy nhu cầu đang chậm lại là tốc độ tăng trưởng nhập khẩu trên các nền kinh tế lớn - sau khi điều chỉnh theo lạm phát - hiện đã giảm xuống, trong khi xuất khẩu từ châu Á đang bắt đầu suy yếu.

Chỉ số của Fed New York về áp lực chuỗi cung ứng toàn cầu

Việc nới lỏng logistic hậu cần cũng góp phần làm giảm giá hàng hóa. Chỉ số của Fed New York về áp lực chuỗi cung ứng toàn cầu đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ đầu năm 2021. Tỷ lệ vận chuyển ngắn hạn đang giảm, thời gian vận chuyển qua các đại dương đang rút ngắn và các công ty thậm chí bắt đầu than vãn về lượng hàng tồn kho tăng lên.

Đỉnh lạm phát không còn xa lắm

Tiền lương tăng cũng có thể giữ lạm phát kéo dài hơn.

Chi phí nhân công cho đến nay vẫn là khoản chi phí lớn nhất đối với nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là trong các ngành dịch vụ. Với thị trường việc làm ở Mỹ và châu Âu vẫn còn eo hẹp, các công ty đang buộc phải tăng lương. Để duy trì lợi nhuận, các công ty sau đó sẽ cần chuyển các hóa đơn tiền lương cao hơn của họ cho người tiêu dùng.

Cũng có lập luận rằng lạm phát sẽ không trở lại mức tiền Covid vì thế giới đã sẵn sàng thay đổi. Toàn cầu hóa đang có xu hướng đảo ngược và các biện pháp giải quyết biến đổi khí hậu có thể gây thêm một lớp chi phí khác, ít nhất là trong ngắn hạn.

Trong một báo cáo tháng này, nhà kinh tế học Dario Perkins của TS Lombard đã dự đoán rằng, những yếu tố như vậy sẽ kết hợp để tạo ra cái mà ông gọi là “siêu chu kỳ vĩ mô mới”.

Nhà kinh tế học Dario Perkins cho biết, các ngân hàng trung ương sẽ cố gắng ngăn chặn sự chuyển đổi của chu kỳ này, ngay cả với cái giá phải trả là suy thoái. Kỷ nguyên lạm phát thấp dai dẳng đã qua.

Hiện tại, ngày càng có sự đồng thuận rằng điều tồi tệ nhất của đợt lạm phát hiện tại đang trôi qua đối với nhiều nền kinh tế, ngay cả khi vẫn còn nghi ngờ về tốc độ suy giảm và nó sẽ đi bao xa.

Nhà kinh tế Priyanka Kishore của Oxford Economics cho biết: “Đỉnh lạm phát không còn xa lắm và sẽ sớm xuất hiện. Tất nhiên có thể có những ngoại lệ. Nhưng điều này xảy ra nhiều hơn là do các yếu tố đặc trưng của quốc gia hơn là do áp lực giá cả toàn cầu”.

Hạc Hiên / Theo báo chí nước ngoài