Lạm phát của Mỹ hạ nhiệt nhưng vẫn còn nguy cơ tiềm ẩn

Dù vậy, diễn biến lạm phát sắp tới của nền kinh tế lớn nhất thế giới có thể phức tạp hơn vì các mức thuế quan mới của Mỹ đang gây áp lực tăng giá cả hàng hóa tiêu dùng trong nước.

Khách mua sắm trong một siêu thị ở Los Angeles, bang California. Ảnh: Getty Images

Dữ liệu công bố hôm 12-3 của Cục Thống kê lao động Mỹ cho thấy, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Mỹ trong tháng 2 tăng hàng năm 2,8%, chậm lại so với mức tăng 3% ghi nhận trong tháng trước đó và thấp hơn mức tăng 2,9% theo dự báo của các nhà kinh tế.

Nếu xét trên cơ sở hàng tháng, CPI tăng 0,2%, cũng chậm lại đáng kể so với mức tăng 0,5% trong tháng 1.

Chỉ số lạm phát tháng 2 tốt hơn dự kiến một phần nhờ giá thực phẩm ổn định và giá xăng giảm. Giá trứng, vốn tăng vọt vì dịch cúm gia cầm đang hoành hành trên khắp cả nước, tăng 10,4% trong tháng trước, thấp hơn mức tăng 15,2% ghi nhận vào tháng 1. Tuy nhiên, giá trứng vẫn ở mức cao, tăng 58,8% so với một năm trước.

CPI cốt lõi (không bao gồm giá thực phẩm và năng lượng dễ biến động) cũng tốt hơn dự kiến, tăng hàng tháng 0,2% so với mức tăng 0,4% trong tháng 1. Trên cơ sở hàng năm, chỉ số này tăng chậm lại ở mức 3,1%, đánh dấu mức tăng thấp nhất trong gần 4 năm qua.

Tuy nhiên, các nhà phân tích tỏ ra thận trọng khi cho rằng, lạm phát dịu lại trong tháng 2 chỉ là “khoảng lặng trước cơn bão lớn”.

“Tin tốt là lạm phát hạ nhiệt trong tháng 2, nhưng vẫn còn nhiều nguy cơ tiềm ẩn. Nhìn về phía trước, bối cảnh lạm phát ngày càng trở nên bất ổn khi nhiều yếu tố kinh tế bắt đầu tác động. Một trong những yếu tố chính là thuế quan, vốn đã bắt đầu ảnh hưởng đến giá tiêu dùng trong nước”, Sung Won Sohn, giáo sư tài chính và kinh tế tại Đại học Loyola Marymount và là nhà kinh tế trưởng của của SS Economics viết trong báo cáo gửi khách hàng hôm 12-3.

Ryan Sweet, nhà kinh tế trưởng của Oxford Economics cho rằng, không nên quá lạc quan đối với tin tốt lạm phát trong tháng 2 vì chỉ có mức thuế 10% đối với hàng hóa Trung Quốc có hiệu lực vào tháng trước.

Cho đến nay, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã triển khai áp thuế bổ sung 20% với hàng hóa Trung Quốc và áp thuế 25% đối với tất cả các sản phẩm nhôm thép trên toàn cầu. Riêng mức thuế 25% đối với hàng hóa từ Canada và Mexico dự kiến có hiệu lực vào đầu tháng tới. Ngoài ra, ông Trump còn lên kế hoạch áp thuế đối ứng với tất cả đối tác thương mại cũng như áp mức thuế riêng lên đến 25% đối với ô tô, bán dẫn, dược phẩm và gỗ xẻ.

Giáo sư Sung Won Sohn lưu ý, tác động của thuế quan đối với giá cả tiêu dùng ở Mỹ có thể rõ rệt hơn trong dữ liệu CPI của tháng 3.

Chính sách thuế quan của ông Trump rất khó lường vì ông đã nhiều lần dọa áp thuế rồi hoãn thực hiện, đặc biệt là đối với Canada và Mexico.

Sự thất thường đó khiến người tiêu dùng, doanh nghiệp và các nhà kinh tế khó có thể đánh giá chính xác những tác động tiềm tàng của thuế quan. Căn cứ theo tình hình thuế quan hiện tại, các nhà kinh tế của ngân hàng Wells Fargo dự kiến CPI của Mỹ sẽ tăng lên 3,2% trong quí 3.

Tuy nhiên, Nicole Cervi, chuyên gia kinh tế của Wells Fargo nhận định, xu hướng lạm phát chậm lại ở những lĩnh vực như dịch vụ, đặc biệt là chi phí nhà ở, có thể giúp bù đắp một số mức tăng CPI ở lĩnh vực hàng hóa tiêu dùng do tác động của thuế quan. Chi phí nhà ở chiếm đến 1/3 rổ CPI của Mỹ.

Lạm phát của Mỹ tăng mức cao nhất trong 40 năm là 9,1% vào tháng 6-2022. Giá cả hạ nhiệt nhanh sau đó nhưng tiến bộ lạm phát có phần không ổn định trong những tháng gần đây, khiến Fed nhiều lần bày tỏ quan điểm thận trọng về triển vọng giảm lãi suất trong năm nay.

Các quan chức Fed đang đối mặt với nhiệm vụ cân bằng khó khăn khi cố gắng đưa lạm phát về mục tiêu 2% mà không gây ra suy thoái kinh tế, trong bối cảnh lo ngại ngày càng gia tăng rằng, chương trình nghị sự kinh tế quyết liệt của Tổng thống Donald Trump đang cản trở tăng trưởng.

Tuần trước, Chủ tịch Fed Jerome Powell hạ thấp mối lo ngại về sức khỏe của nền kinh tế Mỹ sau khi mức tăng của chỉ số chứng khoán S&P 500 sau bầu cử tổng thống Mỹ bị xóa sạch do số liệu việc làm tháng 2 gây thất vọng.

Ông Powell báo hiệu Fed sẽ nguyên lãi suất ở biên độ hiện tại từ 4,25- 4,5% tại cuộc họp chính sách vào tuần tới. Ông cho biết Fed sẽ không vội vàng cắt giảm lãi suất cho đến khi xác định rõ hơn tác động từ chương trình nghị sự kinh tế của ông Trump đối với triển vọng lạm phát.

Sau khi đón nhận dữ liệu CPI tích cực của tháng 2, trên thị trường lãi suất tương lai, nhà đầu tư đặt cược Fed sẽ cắt giảm lãi suất 3 đợt trong năm nay, với mỗi đợt giảm 25 điểm cơ bản (0,25%). Tuy nhiên, xác suất cho đợt giảm thứ 3 chỉ 85%. Nhà đầu tư kỳ vọng, Fed sẽ bắt đầu tiến hành đợt giảm lãi suất đầu tiên trong năm 2025 vào tháng 6 tới.

Theo CNN, Financial Times

Chánh Tài