Lạm phát khiến Mỹ khó kìm hãm đà tăng của đồng USD

Kiểm đồng USD tại một quầy đổi tiền ở Jakarta, Indonesia. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo tờ Wall Street Journal (WSJ), các nhà phân tích cho rằng các nhà hoạch định chính sách của Mỹ không có khả năng hành động để làm chậm đà tăng nhanh của đồng USD bất chấp rủi ro gia tăng về bất ổn tài chính toàn cầu, phần lớn là do đồng bạc xanh mạnh giúp chống lại lạm phát trong nước.

Đồng USD đã tăng giá mạnh khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất để chống lại mức lạm phát cao nhất của Mỹ trong nhiều thập kỷ qua và các nhà đầu tư chuyển tiền vào các tài sản được định giá bằng đồng USD. Chỉ số đồng USD của WSJ, vốn được sử dụng để đánh giá đồng USD so với rổ các tiền tệ khác, đã tăng khoảng 16% cho đến nay trong năm 2022.

Việc đồng USD tăng mạnh so với các đồng tiền khác đã gây áp lực lên nhiều quốc gia khác trên thế giới, làm tăng chi phí nhập khẩu và thanh toán các khoản nợ được tính bằng USD. Điều này đặc biệt khó khăn đối với nhiều nền kinh tế đang phát triển vốn đang phải vật lộn với các khoản nợ lớn và nhập khẩu nhiều nhiên liệu, thực phẩm và các mặt hàng khác của họ.

Các nền kinh tế giàu có cũng phải đối mặt với những thách thức khi chi phí nhập khẩu của họ tăng lên. Nhật Bản, nền kinh tế lớn thứ ba thế giới, gần đây đã can thiệp vào thị trường tiền tệ để hỗ trợ đồng yen.

Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen cho biết, Mỹ hỗ trợ tỷ giá hối đoái do thị trường xác định, nói thêm rằng sức mạnh của đồng USD phần lớn là sản phẩm của các chính sách của Fed và dòng vốn sau đó chảy vào Mỹ. Fed quản lý chính sách tiền tệ trong khi Bộ Tài chính giám sát các chính sách tỷ giá hối đoái của Mỹ.

Các nhà kinh tế và các cựu quan chức Bộ Tài chính Mỹ chỉ ra hai lý do mà Bộ Tài chính nước này khó có thể sớm thực hiện các bước để giảm giá trị của đồng USD - hoặc làm chậm đà tăng của đồng bạc xanh.

Đầu tiên, với việc Fed tiếp tục tăng lãi suất, bất kỳ sự can thiệp nào của Mỹ với việc trao đổi ngoại hối đều ít có tác động đến giá trị của đồng USD. Thứ hai, đồng USD mạnh giúp giảm lạm phát và Bộ Tài chính ít có khả năng muốn thực hiện các bước đi mà có thể làm giảm nỗ lực của Fed trong việc kiềm chế lạm phát.

Ông Mark Sobel, một cựu quan chức hàng đầu của Bộ Tài chính, người hiện là chủ tịch của Diễn đàn các tổ chức tài chính và tiền tệ chính thức của Mỹ, phát biểu: "Bộ Tài chính có thể e ngại rằng sức mạnh của đồng USD có thể sẽ dẫn tới những lời kêu ca phàn nàn từ nước ngoài và áp lực bảo hộ ở trong nước, nhưng trong ngắn hạn, chiến lược tốt nhất của họ là cố gắng và im lặng".

Mỹ hiếm khi can thiệp vào thị trường tiền tệ, đặc biệt là theo Hiệp ước Plaza năm 1985. Theo thỏa thuận đó, Mỹ, Anh, Nhật Bản, Tây Đức và Pháp đã đồng ý về một can thiệp tiền tệ chung để giảm giá đồng USD. Trong thập kỷ tiếp theo, giá trị của đồng USD đã giảm và đồng yen tăng. Nhưng sự can thiệp đó diễn ra khi Fed đã bắt đầu giảm bớt việc tăng lãi suất, tạo điều kiện cho các bộ trưởng tài chính và Bộ Tài chính Mỹ can thiệp một cách hiệu quả.

Trụ sở Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) ở Washington, DC. Ảnh: AFP/TTXVN

Tuy nhiên, ông Nathan Sheets, Thứ trưởng Tài chính phụ trách các vấn đề quốc tế dưới thời chính quyền cựu Tổng thống Barack Obama, nhận định, với động lực thị trường do Fed tạo ra, chính quyền của ông Joe Biden không có lựa chọn thực sự nào khác ngoài việc chấp nhận sức mạnh của đồng USD.

Phó Chủ tịch Fed Lael Brainard trong một bài phát biểu cuối tuần trước cho biết ngân hàng trung ương đang theo dõi các diễn biến tài chính toàn cầu, đồng thời vẫn cam kết giảm lạm phát bằng cách tăng lãi suất đủ cao để làm chậm lại tăng trưởng kinh tế Mỹ.

Bà Brainard nói: "Chính sách tiền tệ sẽ cần phải duy trì trong giới hạn một khoảng thời gian để có thể tin rằng lạm phát đang quay trở lại mục tiêu. Chúng tôi cam kết tránh rút lui quá sớm".

Đồng USD mạnh thường giúp giảm lạm phát của Mỹ bằng cách giảm giá hàng hóa và dịch vụ nhập khẩu vào nước này. Đồng USD mạnh cũng hạn chế xuất khẩu của Mỹ khi khiến cho giá hàng hóa đắt hơn trên thị trường toàn cầu, làm chậm tăng trưởng kinh tế, mà điều này có thể làm giảm áp lực giá cả.

Những tác động này làm ảnh hưởng đến lợi nhuận của các nhà xuất khẩu Mỹ, nhưng chính quyền của ông Biden đã không có nỗ lực nào để đảo ngược đà tăng của đồng USD vì họ muốn thấy lạm phát thấp hơn, các cựu quan chức cho biết. Trong khi đó, thị trường việc làm của Mỹ vẫn mạnh mẽ, giảm thiểu tác động chính trị tiềm tàng về sức mạnh của đồng USD.

Tuy nhiên, những rủi ro mà đồng USD mạnh lên gây ra cho nền kinh tế toàn cầu có thể tăng nhanh. Các ngân hàng trung ương trên khắp thế giới có thể cảm thấy rằng, họ phải tăng lãi suất nhanh hơn dự kiến để chống lại lạm phát ở chính quốc gia họ và ngăn chặn sự mất giá hơn nữa của đồng nội tệ.

Những nỗ lực kết hợp của các ngân hàng trung ương trên thế giới có thể làm trầm trọng thêm tình trạng suy thoái kinh tế toàn cầu. Các nhà đầu tư có thể ngày càng chọn tìm nơi trú ẩn bằng USD, làm tăng giá trị của đồng bạc xanh hơn nữa và có nguy cơ gây bất ổn thị trường nhiều hơn.

Ngay cả khi những rủi ro đó hình thành, ông Eswar Prasad, một nhà kinh tế học tại Đại học Cornell, cho biết Mỹ sẽ không thực hiện bất kỳ hành động nào để làm chậm việc tăng lãi suất hoặc thay đổi đường đi của đồng USD cho đến khi nó có thể gây ra rủi ro trực tiếp cho nền kinh tế Mỹ. Cho đến nay, rủi ro đối với Mỹ là hạn chế, trong khi những lợi ích thu được thì rất rõ.

Ông Prasad nói: "Tôi không thấy Bộ Tài chính Mỹ hay Fed đang làm bất cứ điều gì đáng kể để giảm thiểu khủng hoảng tài chính ở những nơi khác trên thế giới"./.

Khắc Hiếu (P/v TTXVN tại New York)