Làn sóng hạn chế mạng xã hội với trẻ em

Úc trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới cấm trẻ dưới 16 tuổi dùng mạng xã hội từ ngày 10-12. Nếu không tuân thủ, các mạng xã hội Facebook, Instagram, Snapchat, Threads, TikTok, X và YouTube, cũng như các nền tảng tin nhắn như Reddit và dịch vụ livestream Kick, sẽ bị phạt lên tới 50 triệu AUD (khoảng 33 triệu USD).

Động thái của Úc đang được các quốc gia khác theo dõi sát sao. Tại châu Âu, Đan Mạch gần đây tuyên bố sẽ cấm mạng xã hội đối với trẻ dưới 15 tuổi. Thủ tướng Mette Frederiksen cho rằng điện thoại di động và mạng xã hội đang "đánh cắp tuổi thơ của trẻ em". Chính sách này có thể trở thành luật vào năm tới.

Cũng tại Bắc Âu, theo tờ The Guardian (Anh), Na Uy đang áp dụng giới hạn độ tuổi tối thiểu là 15 để bảo vệ trẻ em khỏi "sức mạnh của các thuật toán" - như lời Thủ tướng Jonas Gahr Støre.

Trong khi đó, Ireland ra mắt ví kỹ thuật số để xác minh độ tuổi và danh tính người dùng mạng xã hội. Bộ trưởng Truyền thông Patrick O'Donovan trong tháng này cho biết lệnh cấm tương tự Úc là một trong những phương án dự phòng của họ.

Các em học sinh 11 tuổi dùng điện thoại bên ngoài trường học ở TP Sydney - Úc ngày 8-12 trước khi luật cấm có hiệu lực. Ảnh: AP

Tại Tây Ban Nha, Thủ tướng Pedro Sánchez kêu gọi quốc hội thông qua dự luật nâng độ tuổi tối thiểu sử dụng mạng xã hội lên 16.

Còn tại Pháp, Tổng thống Emmanuel Macron đe dọa cấm mạng xã hội đối với trẻ dưới 15 tuổi trong khi một ủy ban nghị viện đề xuất "giờ giới nghiêm kỹ thuật số" vào ban đêm đối với thanh thiếu niên từ 15-18 tuổi.

Bên cạnh đó, Malaysia có kế hoạch cấm mạng xã hội đối với trẻ dưới 16 tuổi, bắt đầu từ năm 2026 và Brazil đã nâng độ tuổi tối thiểu để sử dụng Instagram lên mức tương tự.

Với cách tiếp cận nhẹ hơn, chính phủ Hà Lan khuyến cáo phụ huynh nên ngăn chặn con cái sử dụng mạng xã hội cho đến khi đủ 15 tuổi.

Tại Liên minh châu Âu (EU), Nghị viện châu Âu thông qua một nghị quyết không ràng buộc về pháp lý, yêu cầu cấm trẻ dưới 16 tuổi sử dụng mạng xã hội, trừ khi cha mẹ quyết định khác.

EU hiện đã có Đạo luật Dịch vụ kỹ thuật số để bảo đảm an toàn trực tuyến nhưng mong muốn tăng cường giám sát hơn nữa. Trong khi đó, Anh sẽ giám sát xem bộ quy tắc an toàn kỹ thuật số mới thuộc Đạo luật An toàn trực tuyến có mang lại tác động mong muốn đối với sự an toàn của trẻ em hay không.

Tại Mỹ, một số hạn chế mạng xã hội đang được thực thi ở cấp bang. Chính quyền bang Utah đã ban hành luật yêu cầu trẻ dưới 18 tuổi phải được cha mẹ "gật đầu" mới được sử dụng mạng xã hội, đồng thời hạn chế sử dụng vào ban đêm nếu không có sự cho phép của phụ huynh.

Thống đốc bang Florida Ron DeSantis cũng ký dự luật cấm trẻ dưới 14 tuổi dùng mạng xã hội. Trong khi đó, bang Virginia thông qua luật giới hạn thời gian truy cập mạng xã hội của trẻ dưới 16 tuổi chỉ còn 1 giờ/ngày và bất kỳ khoảng thời gian truy cập vượt quá nào cũng cần phụ huynh cho phép.

Các bang Georgia, Tennessee và Louisiana cũng có luật yêu cầu sự đồng ý của cha mẹ để trẻ dưới 16 tuổi mở tài khoản mạng xã hội. Tuy nhiên, các luật này đều vướng phải tranh cãi pháp lý về việc có vi phạm quyền tự do ngôn luận theo Tu chính án thứ nhất hay không.

Tỏ ra thận trọng hơn, Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) cảnh báo việc cấm mạng xã hội tiềm ẩn rủi ro và có thể phản tác dụng, bởi các nền tảng internet có thể là phao cứu sinh cho trẻ em bị cô lập hoặc yếu thế. Ngoài ra, theo UNICEF, nhiệm vụ của các công ty công nghệ là đầu tư vào vấn đề an toàn trên mạng xã hội.

XUÂN MAI