Lễ hội Đền Đông Cuông sẽ diễn ra từ ngày 20-21/2

Đền là nơi thờ chính Mẫu Thượng ngàn - Mẫu Đệ nhị trong tục thờ Mẫu Tam phủ của người Việt; thờ Thần Vệ quốc và các vị anh hùng dân tộc hy sinh trong các cuộc khởi nghĩa chống giặc ngoại xâm.

Lễ hội truyền thống đền Đông Cuông đã và đang được cộng đồng duy trì, thực hành, lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, có tính lan tỏa mạnh mẽ trong đời sống văn hóa tâm linh của cộng đồng các dân tộc nơi đây. Năm 2000, đền được UBND tỉnh Yên Bái công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.

Ngày 22/1/2009, đền Đông Cuông được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia.

Ngày 22/1/2009, đền được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia. Ngày 16/1/2023, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã quyết định ghi danh Lễ hội đền Đông Cuông vào Danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia. Đặc biệt "Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại đã góp phần khẳng định thêm giá trị của ngôi đền, trở thành nơi tham quan, chiêm bái của du khách thập phương trong hành trình du xuân mới.

Để tạo điểm nhấn ấn tượng cho du khách thập phương về thăm quan, chiêm bái trong dịp đầu xuân năm mới, Lễ hội đền Đông Cuông năm 2024 được tổ chức trang trọng theo quy mô cấp huyện, cũng là năm thứ 2 sau khi đền vinh dự được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch ghi danh Lễ hội đền Đông Cuông vào Danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia, bởi vậy công tác tổ chức lễ hội được huyện Văn Yên chuẩn bị chu đáo trước khi lễ hội được tổ chức.

Lễ hội đền Đông Cuông là một trong những lễ hội có lịch sử lâu đời, kết hợp nhiều tín ngưỡng dân gian bản địa, nơi lưu giữ được những giá trị văn hóa truyền thống trong đời sống tâm linh của người Tày Khao. Lễ hội chính của đền được tổ chức vào ngày Mão đầu tiên của năm mới. Phần lễ được tổ chức tại đền Mẫu đúng với nghi thức truyền thống như đón ông mo về đền, lễ dâng trâu trắng tế thần, lễ dâng Chúc văn trước cửa đền chính, lễ dâng hương, nghi lễ cúng chính tiệc, nghi lễ rước Mẫu sang sông.

Lễ hội được chuẩn bị chu đáo sẵn sàng cho lễ khai mạc vào ngày 20/2

Phần hội đa dạng và mang đậm bản sắc văn hóa các dân tộc như đẩy gậy, kéo co, vật dân tộc, ném còn, đu tiên, đua thuyền... Bên cạnh đó, du khách thập phương đến hành hương, chiêm bái dịp đầu xuân năm mới còn được tham gia các hoạt động khác như thi đấu các môn thể thao dân tộc, mua sắm tại gian hàng chợ quê...

Ngoài lễ hội đầu năm, đền Đông Cuông còn tổ chức lễ hội cơm mới vào tháng 9 Âm lịch hàng năm. Đền Đông Cuông được nhiều nhà nghiên cứu văn hóa dân gian nhận định là vùng khởi nguồn của Mẫu Thượng ngàn trong hệ thống thờ Mẫu của người Việt, có vị trí quan trọng trong hệ thống thờ đạo Mẫu, được coi là cội nguồn của Mẫu Thượng ngàn.

Mỗi năm, có tới hàng trăm ngàn lượt khách hành hương tìm về đền dâng hương kính Mẫu, vãn cảnh, cầu nguyện cho quốc thái dân an, cầu lộc, cầu tài, cầu bình an.

Hiện tại chưa đến ngày Lễ hội nhưng du khách đã đến thắp nhang và tham quan rất đông

Được coi là lễ hội mở màn cho mùa lễ hội xuân của huyện, lại được tổ chức tại quần thể di tích cấp quốc gia, lễ hội đền Đông Cuông luôn được sự quan tâm chỉ đạo của tỉnh, đặc biệt là sự vào cuộc của các ban, ngành trong huyện để giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của nhân dân các dân tộc trong vùng.

Năm nay, Lễ hội đền Đông Cuông sẽ được tổ chức trong 2 ngày từ 20-21/2/2024 (tức ngày 11-12 tháng Giêng) tại quần thể Di tích lịch sử văn hóa quốc gia đền Đông Cuông (Văn Yên, Yên Bái) với 11 hoạt động đặc sắc, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.

Theo đó, chương trình khai mạc Lễ hội sẽ diễn ra vào 20h ngày 20/2/2024 (tức ngày 11 tháng Giêng năm Giáp Thìn) tại Sân Thượng - Đền Đông Cuông.

Lễ rước Mẫu sang sông là một phần trong chuỗi lễ hội Đền Cuông

Trong khuôn khổ Lễ hội sẽ diễn ra nhiều hoạt động đặc sắc như: nghi lễ đón ông Mo; lễ dâng hương; lễ tế trâu trắng; phát lộc Mẫu đầu xuân; lễ dâng chúc văn; lễ rước Mẫu sang sông; lễ cúng chính tiệc; triển lãm ảnh “Đất và người Văn Yên” và các hoạt động thi đấu thể thao như kéo co, ném còn, vật dân tộc, bịt mắt bắt chiêng, leo cột mỡ… tại bãi cát trước cửa Đền chính.

Sau phần lễ là phần hội. Đến với Lễ hội đền Đông Cuông năm nay, du khách sẽ được thưởng lãm những bức ảnh nghệ thuật đặc sắc với chủ đề “Đất và người Văn Yên”; tham gia, trải nghiệm các hoạt động thi đấu thể thao, trò chơi dân gian như: Đẩy gậy, kéo co, ném còn... tham quan, mua sắm đồ dùng, quà lưu niệm tại 15 gian hàng chợ quê.

Thanh Hoài