Lễ hội Xo May phô diễn văn hóa Tày Yên Bái
Lễ hội Xo May là một trong những lễ hội lớn của huyện Lục Yên dịp đầu xuân với các hoạt động văn hóa Tày mang nhiều nét đẹp truyền thống, bản sắc riêng có của đồng bào địa phương.
Lễ hội Xo May gắn với lễ cầu đình Nà Ngàm, xã Mường Lai, huyện Lục Yên, Yên Bái. Năm nay lễ hộidiễn ra trong 2 ngày 8 - 9.2, tức 11 - 12 tháng Giêng năm Ất Tỵ.
Đình Nà Ngàm là ngôi đình cổ của người Tày mang đậm giá trị văn hóa, tín ngưỡng sơ khai. Đình thờ 3 ông thần núi Đán Đeng, Đán Khao, Đán Đăm và ông thần sông Chảy.
Màn Dậm Thuông tại lễ hội Xo May. Nguồn: BYB
Đây là địa điểm sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng lâu đời của nhân dân địa phương và các vùng lân cận; nơi bảo tồn, lưu truyền những thuần phong mỹ tục; nơi hội họp, tổ chức các hoạt động văn hóa tâm linh của bà con nhân dân. Năm 2014, đình Nà Ngàm được xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh.
Phần lễ của Lễ hội Xo May gồm các nghi lễ cúng đình, cầu cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu, nhà nhà no ấm, hạnh phúc tại nhà đình Nà Ngàm.
Phần hội sẽ được tổ chức tại sân vận động xã với nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao sôi nổi như dân ca - dân vũ, hát Kếp bíoc, hát then, hát khắp cọi, múa Dậm Thuông, thi giã cốm, gói bánh chưng gù, ném còn, hái hoa dân chủ, bóng chuyền… Cùng với đó là thi đấu các môn thể thao dân tộc như đẩy gậy, tung còn, kéo co, bịt mắt bắt vịt và trò chơi dân gian nhảy bao bố, đi cà kheo…
Đặc biệt, tại lễ hội năm nay sẽ diễn ra màn Dậm Thuông đặc sắc với sự tham gia của 525 nghệ nhân, diễn viên quần chúng. Đây là điệu múa truyền thống của người Tày vào mỗi dịp đầu xuân để cảm ơn tổ tiên một năm qua đã phù hộ, che chở cho con cháu làm ăn phát đạt, gặp nhiều may mắn, mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi…
Thông qua lễ hội Xo May gắn với lễ hội đình Nà Ngàm nhằm nâng cao lòng tự hào dân tộc, truyền thống yêu nước, yêu quê hương, giữ gìn, bảo vệ và phát huy giá trị tâm linh, bản sắc văn hóa dân tộc Tày nói riêng và các dân tộc khác nói chung.
Qua đó tạo khí thế thi đua sôi nổi, động viên tinh thần cổ vũ nhân dân vượt qua khó khăn, tích cực tham gia thực hiện có hiệu quả các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước, hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.
