Liên Hợp Quốc: Trí tuệ nhân tạo có thể ảnh hưởng 40% việc làm
Liên Hợp Quốc dự báo quy mô thị trường trí tuệ nhân tạo (AI) toàn cầu sẽ đạt 4.800 tỷ USD vào năm 2033, nhưng đồng thời bày tỏ lo ngại về khả năng AI ảnh hưởng đến 40% việc làm và làm gia tăng khoảng cách phát triển giữa các quốc gia.
Trong báo cáo vừa công bố, Hội nghị Liên Hợp Quốc về thương mại và phát triển (UNCTAD) dự đoán quy mô thị trường AI toàn cầu năm 2033 có thể tương đương quy mô kinh tế Đức khi công nghệ giúp nâng cao hiệu quả công việc và thúc đẩy chuyển đổi số.
Tuy nhiên, cơ quan này cũng lo ngại AI sẽ ảnh hưởng đến 40% việc làm. Trên hết, do chưa phổ biến rộng rãi, lợi ích kinh tế từ AI vẫn tập trung ở một nhóm, nới rộng bất bình đẳng giữa các quốc gia và giảm lợi thế cạnh tranh của lao động giá rẻ tại các nước đang phát triển.
Liên Hợp Quốc dự báo AI có thể ảnh hưởng 40% việc làm toàn cầu, song cũng tạo ra những ngành nghề mới. Ảnh: softwarium
Viễn cảnh AI gây ra thất nghiệp và bất bình đẳng là một nỗi lo của nhiều tổ chức. Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) từng đưa ra cảnh báo tương tự một năm trước.
Vào tháng 1, Diễn đàn kinh tế thế giới công bố báo cáo cho thấy 41% nhà tuyển dụng có kế hoạch tinh giản nhân sự trong những lĩnh vực có thể thay thế bằng AI.
Theo dữ liệu của UNCTAD, 40% chi phí R&D doanh nghiệp toàn cầu cho AI tập trung trong 100 doanh nghiệp, chủ yếu tại Mỹ và Trung Quốc. Hơn nữa, những “ông lớn” như Apple, Nvidia, Microsoft có vốn hóa tương đương GDP của toàn bộ châu Phi.
Sự thống trị AI ở cả cấp độ doanh nghiệp lẫn quốc gia đe dọa gia tăng khoảng cách công nghệ, đẩy nhiều nước vào rủi ro bị bỏ lại phía sau.
UNCTAD lưu ý 118 nước - chủ yếu ở phía Nam bán cầu - vắng mặt trong các cuộc thảo luận quản trị AI quan trọng.
Song, báo cáo cũng chỉ ra AI “có thể tạo ra các ngành công nghiệp mới và trao quyền cho người lao động”, miễn là có đầu tư hợp lý trong việc đào tạo lại (reskill) hoặc nâng cấp kỹ năng (upskill).
Tuy nhiên, để các nước đang phát triển không bị tụt lại quá xa, họ phải có một chỗ trên bàn đàm phán khi nói đến các quy tắc quản lý và khuôn khổ đạo đức AI.
UNCTAD đưa ra một số khuyến nghị đến cộng đồng quốc tế để thúc đẩy tăng trưởng toàn diện, bao gồm cơ chế tiết lộ AI công cộng, hạ tầng AI dùng chung, sử dụng mô hình AI nguồn mở, sáng kiến chia sẻ kiến thức và nguồn lực AI.
“AI có thể là chất xúc tác cho tiến bộ, đổi mới sáng tạo, thịnh vượng chung - nhưng chỉ khi các nước chủ động hình thành quỹ đạo của nó. Đầu tư chiến lược, quản trị toàn diện, hợp tác quốc tế là các yếu tố quan trọng nhằm bảo đảm AI đem lại lợi ích cho tất cả, thay vì củng cố những khoảng cách hiện tại”, báo cáo kết luận.
(Theo CNBC)
