Liên minh châu Âu công bố kế hoạch tăng cường quốc phòng trị giá 840 tỷ USD

"Châu Âu sẵn sàng tăng mạnh chi tiêu quốc phòng, vừa để giải quyết nhu cầu cấp thiết trong ngắn hạn - hỗ trợ Ukraine, vừa để đảm nhận trách nhiệm lớn hơn đối với an ninh khu vực trong dài hạn", bà phát biểu trong một tuyên bố báo chí.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen tổ chức họp báo về “Gói quốc phòng” tại trụ sở Ủy ban châu Âu ở Brussels, Bỉ (Ảnh: GI)

Các khoản đầu tư chiến lược

Bà von der Leyen nhấn mạnh rằng EU đang bước vào một "thời kỳ tái vũ trang" và đã gửi thư cho các nhà lãnh đạo châu Âu trước cuộc họp Hội đồng châu Âu vào cuối tuần này để đề xuất "Kế hoạch Tái vũ trang châu Âu" (ReArm Europe). Kế hoạch này nhằm giúp các quốc gia thành viên EU gia tăng đầu tư vào năng lực quốc phòng một cách khẩn cấp và lâu dài.

"Kế hoạch Tái vũ trang Châu Âu có thể huy động gần 800 tỷ euro để xây dựng một châu Âu an toàn và vững mạnh", bà nhấn mạnh. "Đây là thời điểm của châu Âu. Và chúng tôi sẵn sàng hành động".

Kế hoạch bao gồm 150 tỷ euro tiền vay, cho phép các quốc gia thành viên tiếp cận nguồn vốn để đầu tư vào các lĩnh vực quan trọng như hệ thống phòng không, tên lửa, pháo binh, máy bay không người lái và hệ thống chống máy bay không người lái. Ngoài ra, các khoản đầu tư còn tập trung vào việc nâng cấp hạ tầng quân sự và khả năng di chuyển quân sự trong toàn EU.

Theo bức thư gửi các nhà lãnh đạo EU, công cụ cho vay này sẽ được hỗ trợ từ ngân sách EU. Bên cạnh đó, EU cũng có thể điều chỉnh ngân sách hiện tại và huy động vốn tư nhân để tăng cường chi tiêu quốc phòng.

Kế hoạch ReArm Europe cũng tạo điều kiện để các quốc gia thành viên EU sử dụng nguồn tài trợ công cho quốc phòng ở cấp quốc gia bằng cách kích hoạt điều khoản đặc biệt trong Hiệp ước Ổn định và Tăng trưởng của EU. Đề xuất này lần đầu tiên được công bố tại Hội nghị An ninh Munich vào tháng trước và sẽ giúp các nước có sự linh hoạt hơn trong quản lý ngân sách quốc phòng.

Áp lực gia tăng về chi tiêu quốc phòng

Dự kiến, 27 nhà lãnh đạo EU sẽ nhóm họp tại Brussels vào thứ Năm tới để thảo luận về kế hoạch này và các biện pháp hỗ trợ Ukraine.

Tổng thống Mỹ Donald Trump nhiều lần kêu gọi các nước NATO chi ít nhất 2% GDP cho quốc phòng và thậm chí đề xuất mức 5%. Trong khi một số nước gặp khó khăn để đạt mức này, những nước khác, như Ba Lan, đã chủ động kêu gọi gia tăng ngân sách quân sự, đặc biệt là sau cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine.

Phản ứng gần đây của chính quyền ông Trump đối với cuộc xung đột Ukraine, bao gồm việc ngừng viện trợ quân sự và căng thẳng với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy, càng làm gia tăng áp lực buộc EU phải có hành động quyết đoán hơn.

Bộ trưởng Ngoại giao Đức Annalena Baerbock gọi các đề xuất của von der Leyen là "bước đi đầu tiên quan trọng." Trong một bài đăng trên nền tảng mạng xã hội X, bà nhấn mạnh rằng để đạt được "hòa bình thông qua sức mạnh," EU cần hai yếu tố: hỗ trợ quân sự và tài chính bổ sung cho Ukraine, cùng với một "bước nhảy vọt" để củng cố quốc phòng của toàn khu vực.

Hà Trang (theo CNBC)