Liên tục phát hiện thực phẩm bẩn ở bếp ăn trường học: Cần siết chặt, không thể buông lỏng vì 'niềm tin'

Trao đổi với PV Báo Sức khỏe và Đời sống, TS Vũ Thu Hương, nguyên giảng viên Khoa Giáo dục Tiểu học - Trường Đại học Sư phạm Hà Nội cho biết, những sự việc xảy ra gần đây chính là "hồi chuông cảnh tỉnh" về công tác quản lý bếp ăn học đường. Bà cho rằng, khi phụ huynh phải là người trực tiếp phát hiện ra thực phẩm hỏng, điều đó chứng tỏ hệ thống giám sát nội bộ của nhà trường đang có vấn đề.

Hình ảnh thịt, cá ôi khiến phụ huynh bức xúc được phát hiện tại bếp ăn một trường học ở Hà Nội. Ảnh: CMH.

TS Vũ Thu Hương cho rằng, nguyên nhân của tình trạng này, đến từ cả hai phía, đơn vị cung cấp suất ăn và chính các trường học. Các nguyên nhân có thể kể đến như: Do nhiều đơn vị cung ứng suất ăn vì tiết kiệm chi phí mà sử dụng nguyên liệu kém chất lượng; Vì thiếu xe chuyên dụng nên trong quá trình vận chuyển, thực phẩm hay thức ăn bị biến đổi nhanh chóng; Phía nhà trường, cha mẹ học sinh chưa có sự giám sát chặt chẽ với thực phẩm hay các suất ăn của các con....

Ngoài ra, thầy cô giáo hay các nhân viên trông trưa tại trường học hoàn toàn có thể phát hiện ra thực phẩm có vấn đề nếu thật sự chú ý. Dù không phải ai cũng có chuyên môn về kiểm định an toàn thực phẩm, song bằng khứu giác và thị giác, họ hoàn toàn có thể nhận biết những dấu hiệu bất thường như thức ăn có mùi lạ, màu sắc khác thường, nấu chưa chín kỹ hoặc để nguội quá lâu.

Trong quá trình ăn, giáo viên và nhân viên phục vụ cũng nên quan sát phản ứng của học sinh. Nếu nhiều em bỏ dở bữa, chê thức ăn có vị lạ hay có biểu hiện buồn nôn, cần lập tức kiểm tra lại món ăn và báo cáo với ban giám hiệu. Sau bữa ăn, việc theo dõi sức khỏe của trẻ, xem có em nào đau bụng, mệt mỏi hay phản ứng bất thường, cũng là điều hết sức cần thiết.

"Chỉ cần nhà trường xây dựng thói quen quan sát, phát hiện sớm và phản ứng kịp thời, rất nhiều rủi ro có thể được ngăn chặn trước khi trở thành sự cố", TS Hương nhấn mạnh.

TS Vũ Thu Hương, nguyên giảng viên Khoa Giáo dục Tiểu học - Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.

TS Vũ Thu Hương chỉ ra rằng, những sự cố về thực phẩm không chỉ gây nguy cơ cho sức khỏe trẻ em mà còn khiến niềm tin giữa phụ huynh và nhà trường bị lung lay. Phụ huynh hoang mang, học sinh lo sợ, còn hình ảnh của nhà trường bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Trong giáo dục, niềm tin là "sợi dây kết nối" giữa gia đình và nhà trường. Một khi dây ấy đứt, việc hàn gắn sẽ vô cùng khó khăn.

Để khắc phục, chuyên gia cho rằng cần thiết lập quy trình giám sát đa tầng gồm nhà trường, phụ huynh và cơ quan quản lý địa phương cùng tham gia. Mỗi khâu từ nhập nguyên liệu, chế biến đến phân phối, đều phải được kiểm tra và công khai minh bạch. Việc lựa chọn nhà cung cấp thực phẩm cũng cần thực hiện thông qua đấu thầu công khai, có tiêu chí rõ ràng về nguồn gốc, vệ sinh và điều kiện bảo quản.

Ở góc độ giáo dục, TS Hương cho rằng việc dạy học sinh cách nhận biết thực phẩm không an toàn cũng là một phần của giáo dục kỹ năng sống. Trẻ cần được khuyến khích quan sát, phản ánh nếu thấy thức ăn có dấu hiệu bất thường, và hiểu rằng việc lên tiếng vì sức khỏe của mình là điều chính đáng.

"Khi cả nhà trường, phụ huynh và học sinh cùng chung tay, bếp ăn học đường sẽ trở thành không gian an toàn, nhân văn và đúng nghĩa của giáo dục toàn diện", bà khẳng định.

Quỳnh Mai