Liều omega-3 nào có thể gây hại cho tim?

Mặc dù acid béo omega-3 trong dầu cá có thể làm giảm triglyceride và hỗ trợ sức khỏe tim mạch nhưng liều lượng cao có liên quan đến nguy cơ rung nhĩ (AFib) cao hơn. Những người mắc AFib có nguy cơ đột quỵ, cục máu đông và suy tim cao hơn.

1. Nghiên cứu nói gì về dầu cá và sức khỏe tim mạch?

Acid béo omega-3 trong dầu cá có thể làm giảm triglyceride và hỗ trợ sức khỏe tim mạch nhưng liều lượng cao có liên quan đến nguy cơ rung nhĩ (AFib) cao hơn.

Đối với bệnh nhân mắc bệnh tim, thực phẩm bổ sung dầu cá có thể làm giảm viêm và cải thiện chức năng tim. Tuy nhiên, theo phân tích tổng hợp gần đây cho thấy, đối với bệnh nhân có nguy cơ tim mạch cao, việc bổ sung EPA và DHA với liều lớn hơn 1 gam (1000 mg) mỗi ngày có thể làm tăng 49% nguy cơ tương đối mắc hoặc tái phát rung nhĩ (AFib) so với nhóm dùng giả dược.

Một viên uống bổ sung dầu cá thông thường chứa khoảng 180 mg acid eicosapentaenoic (EPA) và 120 mg acid docosahexaenoic (DHA) - hai loại omega-3 chính. Tuy nhiên, công thức và liều lượng có thể khác nhau rất nhiều tùy theo từng thương hiệu.

Mặc dù không có giới hạn an toàn chính thức nào đối với việc tiêu thụ omega-3, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) đưa ra mức 5 gam (5000 mg) EPA và DHA mỗi ngày là mức tham chiếu an toàn cho thực phẩm bổ sung - là ngưỡng để nhà sản xuất tuân thủ và người tiêu dùng có thể sử dụng một cách hợp lý.

Trong một nghiên cứu do Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ thực hiện, liều dùng hàng ngày là 4 gam (4000 mg) EPA và DHA kết hợp có hiệu quả trong việc giảm lượng triglyceride rất cao. Tuy nhiên, liều dùng này thường được sử dụng dưới sự giám sát của bác sĩ do liều này cao hơn nhiều lần so với viên dầu cá thông thường.

2. Liều lượng bổ sung omega-3 an toàn theo một số khuyến nghị

Theo các khuyến nghị chung và Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA):

Liều lượng an toàn: Việc dùng tới 3.000 mg (3 gam) dầu cá mỗi ngày dưới dạng thực phẩm bổ sung được coi là an toàn cho hầu hết người lớn.

Nguy cơ khi dùng quá liều: Tiêu thụ trên 3.000 mg dầu cá mỗi ngày có thể gây ra tác dụng phụ. Một số nghiên cứu gần đây còn cho rằng việc bổ sung dầu cá quá mức có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về tim và đột quỵ ở một số người, mặc dù cần thêm nghiên cứu để khẳng định chính xác.

Các rủi ro tiềm ẩn khi dùng quá liều (trên 3.000 mg/ngày) bao gồm:

Tăng nguy cơ chảy máu: Dầu cá có đặc tính làm loãng máu. Uống liều cao có thể làm tăng nguy cơ chảy máu cam, chảy máu nướu răng và đặc biệt nguy hiểm đối với những người đang dùng thuốc chống đông máu (như Warfarin) hoặc sắp phẫu thuật.

Tăng nguy cơ đột quỵ: Đây là một tác dụng phụ nghiêm trọng và đang được nghiên cứu thêm về mối liên hệ với việc dùng dầu cá liều cao.

Huyết áp thấp: Dầu cá có thể làm giảm huyết áp nhưng nếu đã bị huyết áp thấp hoặc đang dùng thuốc hạ huyết áp, liều cao có thể gây tụt huyết áp quá mức.

Tăng đường huyết: Một số nghiên cứu trên bệnh nhân đái tháo đường type 2 cho thấy việc dùng liều rất cao (ví dụ: 8 gam omega-3/ngày) có thể làm tăng đường huyết.

Liều lượng dầu cá tốt nhất phụ thuộc vào mục đích sử dụng và tình trạng sức khỏe của mỗi người. Người muốn dùng liều cao (ví dụ: để giảm triglyceride máu) hoặc mắc bệnh tim mạch, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn liều lượng phù hợp, thường là liều kê đơn có thể cao hơn 3.000 mg/ngày nhưng phải dưới sự giám sát y tế.

3. Nên ưu tiên bổ sung omega-3 từ nguồn thực phẩm

Nên ưu tiên bổ sung omega-3 từ nguồn thực phẩm như cá béo thay vì thực phẩm bổ sung vì thực phẩm nguyên chất có chứa các chất dinh dưỡng có lợi khác.

Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ khuyến cáo, hầu hết người lớn nên ăn ít nhất 8 ounce (khoảng 226,8 gam) hải sản mỗi tuần để bổ sung omega-3.

Theo chuyên gia dinh dưỡng tim mạch Lena Beal - người phát ngôn của Viện Dinh dưỡng và Ăn kiêng Hoa Kỳ: "Nếu lượng tiêu thụ của bạn ít thì thực phẩm bổ sung dầu cá có thể hữu ích".

Tuy nhiên, Beal cho biết thêm rằng ăn cá béo như cá hồi, cá mòi và cá trích tốt hơn cho sức khỏe tim mạch so với việc chỉ sử dụng thực phẩm bổ sung. Mặc dù không có bằng chứng nào cho thấy thực phẩm bổ sung dầu cá làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim nhưng những người ăn hải sản từ một đến bốn lần mỗi tuần có nguy cơ tử vong do bệnh tim thấp hơn.

Hầu hết các chuyên gia khuyên nên ưu tiên bổ sung omega-3 từ nguồn thực phẩm như cá béo thay vì thực phẩm bổ sung vì thực phẩm nguyên chất có chứa các chất dinh dưỡng có lợi khác.

Khánh Ly