LightShed Partners: Apple nên cân nhắc thay CEO Tim Cook vì những khó khăn về AI

LightShed Partners (Mỹ) là công ty phân tích và nghiên cứu độc lập, chuyên cung cấp các phân tích chuyên sâu về các ngành công nghệ, truyền thông, viễn thông, internet và truyền hình giải trí.

“Apple giờ đây cần một giám đốc điều hành (CEO) tập trung vào sản phẩm, chứ không phải vào hậu cần”, nhà phân tích Walter Piecyk và Joe Galone viết trong một ghi chú gửi khách hàng, ám chỉ đến xuất thân của Tim Cook (64 tuổi) trong lĩnh vực quản lý chuỗi cung ứng trước khi đảm nhận vai trò CEO Apple hồi 2011 thay huyền thoại Steve Jobs (qua đời ngày 5.10 cùng năm vì bệnh ung thư tuyến tụy).

Tim Cook tại Hội nghị Sun Valley, "trại hè của các tỷ phú", ở bang Idaho (Mỹ) hôm 8.7 - Ảnh: Bloomberg

LightShed Partners đưa ra nhận định này sau khi Apple thông báo Giám đốc vận hành (COO) Jeff Williams sẽ rời vị trí trong tháng 7 này và nghỉ hưu hoàn toàn cuối năm nay. Người kế nhiệm vai trò COO Apple là Sabih Khan (59 tuổi), chuyên gia kỳ cựu với 30 năm gắn bó cùng Apple.

Trước đây, Jeff Williams (62 tuổi) từng được xem là ứng viên sáng giá thay thế Tim Cook, nhưng hiện nay John Ternus (50 tuổi, Phó chủ tịch cấp cao phụ trách kỹ thuật phần cứng của Apple) được cho là ứng viên tiềm năng nhất.

Người phát ngôn của Apple chưa phản hồi hãng tin Bloomberg về bình luận từ LightShed Partners.

Cổ phiếu Apple giảm 16% trong năm 2025 nhưng tăng hơn 1.400% kể từ khi Tim Cook làm CEO

Cổ phiếu Apple năm nay tụt hậu đáng kể so với các đối thủ như Microsoft và Meta Platforms sau khi bị chậm chân trong cuộc đua triển khai các tính năng AI. Ngoài ra, các công ty khởi nghiệp đang rầm rộ phát triển phần cứng nhằm cạnh tranh trực tiếp với thiết bị của Apple.

Cổ phiếu Apple đã giảm 16% tính đến nay trong năm 2025, còn cổ phiếu Meta Platforms tăng 25% và Microsoft tăng 19%.

“Nếu tụt lại phía sau trong lĩnh vực AI, điều đó có thể làm thay đổi căn bản quỹ đạo dài hạn và khả năng tăng trưởng của công ty. AI sẽ tái định hình các ngành công nghiệp trên toàn cầu và Apple đang đứng trước nguy cơ trở thành nạn nhân của làn sóng đó”, Walter Piecyk và Rich Greenfield nhận định.

Tuy vậy, đà lao dốc của cổ phiếu Apple trong năm nay vẫn chỉ là một bước lùi nhỏ nếu so với thành tích dài hạn dưới thời Tim Cook. Theo dữ liệu của hãng tin Bloomberg, cổ phiếu Apple đã tăng hơn 1.400% kể từ khi Tim Cook trở thành CEO. Trong cùng khoảng thời gian, chỉ số S&P 500 tăng khoảng 430%.

“Tim Cook là CEO rất phù hợp vào thời điểm được bổ nhiệm và không thể phủ nhận rằng ông đã làm rất tốt. Thế nhưng, sau sự ra đi của Jeff Williams, chúng tôi cho rằng Apple cần một sự thay đổi mang tính đột phá hơn, chứ không phải ít đi”, Walter Piecyk và Rich Greenfield viết.

Rất khó thay thế Jeff Williams, Sabih Khan có phương pháp làm việc giống Tim Cook

Trước khi rời đi, Jeff Williams sẽ tiếp tục phụ trách nhóm thiết kế và các sáng kiến về y tế của Apple. Trong hơn một thập kỷ, ông là cánh tay phải đắc lực của Tim Cook, giám sát chuỗi cung ứng và kỹ thuật cho Apple Watch. Ngoài ra, Jeff Williams còn điều hành các sáng kiến về y tế và dịch vụ khách hàng AppleCare.

Jeff Williams từ lâu đã được biết đến là người có tiếng nói quan trọng trong việc ra quyết định tại Apple và việc ông rời đi được xem là một trong những sự kiện đáng chú ý nhất lịch sử công ty.

“Những đóng góp của Jeff Williams cho Apple là vô cùng to lớn, dù có thể không phải lúc nào cũng rõ ràng với công chúng. Với tư cách là cổ đông, tôi rất buồn. Thời gian đã lấy đi tất cả và gần như 'ban nhạc' đang tan rã. Jeff Williams sẽ được rất nhiều người nhớ đến”, theo Tony Blevins, cựu Phó chủ tịch vận hành của Apple từng báo cáo trực tiếp cho Jeff Williams đến cuối năm 2022.

Jeff Williams gia nhập Apple năm 1998 và đảm nhận vị trí COO vào 2015. Trước đó, ông từng làm việc tại IBM từ những năm 1980. Tại Apple, Jeff Williams nổi tiếng với việc xây dựng một chuỗi cung ứng có thể xử lý hàng trăm triệu thiết bị mỗi năm, từ hàng ngàn nhà cung cấp trên toàn thế giới.

Trong khi đó, Sabih Khan gia nhập ban điều hành công ty với vai trò Phó chủ tịch cấp cao phụ trách vận hành vào năm 2019. Khi đó, ông tiếp quản quản lý chuỗi cung ứng, gồm mua sắm và sản xuất.

Sabih Khan sẽ tiếp tục báo cáo cho Tim Cook và có thể sẽ được giao thêm các bộ phận khác, chẳng hạn AppleCare.

Jeff Williams đã làm việc tại Apple khoảng 27 năm - Ảnh: Bloomberg

Trong nhiều năm, Jeff Williams được xem là ứng viên tiềm năng để kế nhiệm Tim Cook, dựa trên chức danh và phong cách làm việc tương đồng với CEO Apple. Tuy nhiên, do tuổi tác gần nhau và mong muốn nghỉ hưu sớm của Jeff Williams, Apple đã thay đổi kế hoạch.

“Rõ ràng Jeff Williams không phải là người được chọn thay thế Tim Cook. Ông ấy gần như cùng tuổi với Tim Cook, nên điều đó không hợp lý. Nhóm vận hành tại Apple sẽ rất nhớ Jeff Williams”, Bob Mansfield, cựu lãnh đạo bộ phận kỹ thuật phần cứng Apple dưới thời cả Tim Cook lẫn nhà đồng sáng lập Steve Jobs, nhận xét.

Apple chưa thông báo ai sẽ đảm nhiệm các phần việc còn lại của Jeff Williams, gồm cả kỹ thuật cho Apple Watch và công nghệ y tế. Song đầu năm nay, công ty đã chuyển một số sáng kiến phần cứng khác như kính thực tế hỗn hợp Vision Pro và bộ phận robotics cho John Ternus, đồng thời giao thêm một số nhóm phần mềm như Siri và visionOS cho Craig Federighi (Giám đốc phần mềm của Apple).

Robotics là lĩnh vực khoa học và kỹ thuật liên ngành chuyên nghiên cứu, thiết kế, xây dựng, vận hành và ứng dụng các loại robot.

“Di sản thực sự của Jeff Williams chính là đội ngũ xuất sắc mà ông đã xây dựng. Dù Jeff Williams sẽ rất được nhớ đến, ông ấy đã để lại công việc của tương lai trong những bàn tay tuyệt vời”, Tim Cook cho biết trong một tuyên bố.

Bob Mansfield nói thêm rằng việc thay thế Jeff Williams sẽ rất khó khăn vì ông “đảm nhiệm quá nhiều việc quan trọng trong công ty”.

“Sabih Khan thực sự là người có phong cách giống Tim Cook. Jeff Williams thiên về sản phẩm hơn một chút, còn Sabih Khan là người vận hành xuất sắc, làm việc có phương pháp, giống cách Tim Cook thường điều hành”, Matthew Moore, cựu kỹ sư vận hành của Apple, nhận xét.

Matthew Moore nói thêm rằng Sabih Khan thực tế đã điều hành nhóm vận hành của Apple và “sẽ không có sự gián đoạn nào”.

“Mối lo là ở các lĩnh vực khác mà Jeff Williams từng phụ trách”, ông nhận định.

Từng làm việc trong nhóm y tế dưới quyền Jeff Williams đến năm 2021, Myoung Cha cho biết đam mê cá nhân với lĩnh vực y tế của COO sắp nghỉ hưu này đã giúp định hình Apple Watch và sự vắng mặt của ông trong đội ngũ “sẽ là tổn thất lớn”.

Với sự thay đổi này, nhiều người trong nội bộ kỳ vọng cấp phó của Sabih Khan là Priya Balasubramaniam sẽ đóng vai trò lớn hơn trong quản lý chuỗi cung ứng.

Năm ngoái, Apple đã thăng chức Molly Anderson, thành viên lâu năm của nhóm thiết kế công nghiệp, làm phó chủ tịch phụ trách thiết kế phần cứng, báo cáo cho Jeff Williams.

Alan Dye, người phụ trách thiết kế giao diện người dùng, cũng đã báo cáo cho Jeff Williams trong một thời gian dài.

Việc Jeff Williams rời đi tiếp nối làn sóng thay đổi thế hệ lãnh đạo tại Apple. Năm ngoái, Giám đốc tài chính kỳ cựu Luca Maestri đã từ chức và chuyển sang vị trí nhỏ hơn, chuẩn bị cho việc nghỉ hưu. Dan Ricciom cựu lãnh đạo kỹ thuật phần cứng, đã nghỉ hưu năm 2024. Phil Schiller, người từng lãnh đạo mảng tiếp thị, đã lui về vai trò nhỏ hơn quản lý App Store từ năm 2020. Trước đó một năm, Jony Ive (nhà thiết kế iPhone, iPad huyền thoại) đã rời Apple để thành lập hãng thiết kế LoveFrom.

Hầu hết lãnh đạo cấp cao của Apple đều cùng độ tuổi và trong nội bộ, một cuộc chuyển giao thế hệ đã được dự báo từ lâu.

Sơn Vân