Lĩnh vực nào nguy cơ rủi ro rửa tiền, tài trợ khủng bố?

Rủi ro cao về rửa tiền

Tại Hội thảo phổ biến Thông tư số 27/2025 của Ngân hàng Nhà nước hướng dẫn thực hiện một số điều của Luật Phòng, chống rửa tiền và kết quả đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền, tài trợ khủng bố sáng 16/10,ông Nguyễn Ngọc Cảnh -Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước - đánh giá trong bối cảnh địa chính trị và các thị trường tài chính quốc tế có nhiều biến động và nền kinh tế Việt Nam có độ mở cao, yêu cầu đẩy mạnh nhận diện và xử lý các rủi ro về phòng chống rửa tiền, tài trợ khủng bố ngày càng trở nên cấp thiết.

Việc hoàn thiện khuôn khổ pháp lý trong lĩnh vực này sẽ góp phần tích cực vào thực hiện Kế hoạch Hành động Quốc gia về phòng chống rửa tiền, tài trợ khủng bố mà Chính phủ đã cam kết với lực lượng đặc nhiệm tài chính (FATF).

Quang cảnh hội thảo.

Theo kết quả cập nhật đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền, các chuyên gia cho biết, lĩnh vực ngân hàng và bất động sản có nguy cơ rửa tiền ở mức cao.

Đại diện Ngân hàng Nhà nước cho biết, lĩnh vực ngân hàng liên quan chủ yếu đến việc rửa tiền có nguồn gốc từ các loại tội phạm: Đánh bạc, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tham nhũng.

Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) - cho rằng, bất động sản là lĩnh vực có nguy cơ cao về rửa tiền, bởi đây là kênh đầu tư quy mô lớn, giao dịch phức tạp, dễ bị lợi dụng để hợp thức hóa nguồn tiền bất hợp pháp.

“Thông tư 27 ra đời đúng thời điểm, giúp tạo hành lang pháp lý chặt chẽ hơn, góp phần ngăn ngừa rủi ro và củng cố niềm tin của nhà đầu tư trong và ngoài nước”, ông Châu nhấn mạnh.

Ông cũng lưu ý, trong bối cảnh tín dụng bất động sản chiếm gần 24% tổng dư nợ toàn hệ thống, việc quản lý dòng tiền minh bạch là cực kỳ cần thiết. “9 tháng đầu năm, tín dụng tiêu dùng bất động sản tăng hơn 12%, chủ yếu là vay mua, sửa nhà - phản ánh nhu cầu thực của người dân. Chính vì vậy, cơ quan quản lý và các tổ chức tín dụng càng phải giám sát kỹ, tránh việc lợi dụng tín dụng tiêu dùng để che giấu hành vi rửa tiền”, ông Châu cảnh báo.

Cảnh báo với tài sản mã hóa

Ông Tô Trần Hòa - Phó Trưởng Ban Phát triển thị trường chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước - đã đưa ra những cảnh báo về nguy cơ rửa tiền thông qua tài sản mã hóa phổ biến trên thế giới.

Theo ông Hòa, nhiều tổ chức, cá nhân đã qua mặt hệ thống xác thực của các nền tảng dịch vụ bằng việc cung cấp giấy tờ giả để chuyển tiền phi pháp. Không ít đối tượng cũng lợi dụng giao dịch giữa các cá nhân thông qua “chợ đen” để trực tiếp mua bán tài sản mã hóa bằng tiền mặt.

Tuy nhiên, khó xác định nhất là hành vi “trộn” tài sản mã hóa khi các tổ chức cung cấp dịch vụ chỉ có thể xác định cá nhân sở hữu tài sản mã hóa, trong khi nguồn gốc tài sản mã hóa thường không được xác thực.

Ngoài ra, các đối tượng cũng chuyển tài sản mã hóa thông qua blockchain, tạo ra rất nhiều giao dịch khác nhau với giá trị dưới ngưỡng cảnh báo, dẫn đến khó khăn trong việc truy vết.

Một phương thức rửa tiền khác thông qua tài sản mã hóa được ông Hòa cảnh báo là đối tượng tạo ra dự án “sạch”, sau đó dùng tài sản mã hóa phi pháp để mua lại dự án này rồi chuyển tiền ngược trở lại trước khi “đánh sập” luôn dự án để xóa dấu vết.

Theo Thượng tá Đàm Văn Minh - Báo cáo viên pháp luật trung ương, Cục an ninh nội địa, Bộ Công an, với sự phát triển của internet và các loại tài sản số, lượng người Việt Nam tham gia mua bán tài sản số rất lớn, ước tính có khoảng 26 triệu tài khoản do người Việt sở hữu tài khoản tài sản số.

Ông Minh cho biết, đến hiện nay, Việt Nam chưa phát hiện trường hợp nào lợi dụng thị trường tài sản số để thực hiện tài trợ khủng bố. Tuy nhiên, đại diện Bộ Công an cho rằng, khi đánh giá năng lực của tổ chức, rủi ro rửa tiền, tài trợ khủng bố, cần đánh giá nguồn khách hàng có yếu tố rủi ro hay không, thay vì chỉ đánh giá chung chung như các doanh nghiệp, hiệp hội nghề nghiệp vẫn đánh giá như hiện nay.

Ngọc Mai