'Lỗ hổng' chương trình thí điểm bitcoin tại thị trấn nghèo ở El Salvador

Một tấm biển hiệu có mã QR nhận thanh toán bitcoin bên ngoài một cửa hàng tại El Zonte. Ảnh: Reuters

Zulma Rivas, một bà mẹ 38 tuổi với ba con, bắt đầu chấp nhận hình thức thanh toán bằng bitcoin từ năm ngoái khi bán trái cây cho khách du lịch đi biển. Đây là một phần của chương trình thí điểm có tên gọi Bitcoin Beach nhằm biến El Zonte trở thành một trong những nền kinh tế bitcoin đầu tiên trên thế giới.

Theo hãng tin Reuters, dự án Bitcoin Beach là sáng kiến của 3 thanh niên người Salvador thực hiện với sự hỗ trợ từ nhà đầu tư người Mỹ Michael Peterson.

Người Salvador nói rằng dự án đã thay đổi cuộc sống của cư dân El Zonte với việc cho phép họ tiết kiệm, đầu tư và thu lợi nhuận ngay cả khi không có bất kỳ chi nhánh ngân hàng nào gần khu vực.

Trong đại dịch COVID-19, việc phát hành bitcoin đối với nền kinh tế địa phương đã giúp người dân vượt qua thời kỳ khó khăn khi không có việc làm.

Trả lời phỏng vấn Go Full Crypto, nhà sáng lập Peterson cho biết 90% gia đình trong thị trấn gồm 3.000 người này đã thực hiện giao dịch bằng bitcoin. Những người trẻ tuổi trong thị trấn cảm thấy thoải mái hơn khi giao dịch bằng bitcoin so với thế hệ cha mẹ.

Máy ATM bitcoin đặt tại El Zonte. Ảnh: Reuters

Tổng thống El Salvador Nayib Bukele đã ca ngợi chương trình Bitcoin Beach là nguồn cảm hứng cho việc ông thúc đẩy áp dụng tiền điện tử trên toàn quốc. Trước đó, vào ngày 9/6, sau khi Luật Bitcoin được quốc hội thông qua, El Salvador chính thức trở thành quốc gia đầu tiên coi đồng tiền số bitcoin là đồng tiền hợp pháp.

Những người sáng lập chương trình Bitcoin Beach cho biết việc sử dụng nền tảng Lightning Network để cho phép dùng bitcoin thực hiện các giao dịch nhỏ lẻ của thị trấn đã giúp khắc phục một số trở ngại về mặt kỹ thuật và cơ sở hạ tầng.

Tuy nhiên, đối với những người lao động với thu nhập bấp bênh như Rivas, tiền mặt vẫn đứng thứ nhất. Cô hiếm khi sử dụng bitcoin vì điện thoại của cô gặp khó khăn trong việc thanh toán qua ứng dụng điện thoại. Không chỉ vậy, cô thường hết gói dữ liệu mạng trong khi đường dây kết nối Internet tại các vùng nông thôn như El Zonte thường xuyên chập chờn.

Giao những khay dứa, dưa hấu, xoài và dưa chuột cho khách hàng trên bãi biển, Rivas khẳng định nhiều người bán rong như cô vẫn thích tiền mặt USD hơn.

Blanca Ponce (30 tuổi) bán bánh ngô bên bãi biển cho biết cô không chấp nhận hình thức thanh toán bitcoin vì không đủ kinh phí mua điện thoại thông minh hay gói dữ liệu Internet. Cô ấy cũng lo sợ đối mặt với rủi ro tài chính.

“Tôi cảm thấy rất khó khăn khi kiếm được số tiền ít ỏi nhưng phải đầu tư vào một thứ gì đó và không biết liệu nó có phát triển hay không”, Ponce chia sẻ.

Bảng thông báo nhận thanh toán bitcoin bên ngoài quán cafe ven biển. Ảnh: Reuters

Một nghiên cứu thực hiện trong năm 2020 của Microsoft và Ngân hàng Phát triển Liên Mỹ kết cho thấy El Salvador có tỷ lệ sử dụng Internet thấp thứ hai trong số 20 quốc gia ở Mỹ Latinh và Caribe. Tại các vùng nông thôn, cứ 10 người thì chỉ có một người có điều kiện truy cập Internet.

Oscar Picardo, Giám đốc khoa học, công nghệ và đổi mới tại Đại học Francisco Gavidia, cho hay ông rất vui mừng về tiềm năng của bitcoin trong việc đưa cho những người dân nghèo Salvador một giải pháp thay thế cho các ngân hàng nhưng thử nghiệm ở El Zonte lại đang đối mặt với nhiều thách thức khiến ông e ngại mô hình này có thể hoạt động trên toàn quốc. "Điều này như một sự ảo tượng vậy. Khoảng cách về kỹ thuật số là rất lớn, việc truy cập Internet cũng bị hạn chế đối với nhiều gia đình nghèo”, ông Oscar nói.

Vị chuyên gia chỉ ra người dân cũng cần được tuyên truyền và giáo dục thêm để đảm bảo không gặp nguy cơ lừa đảo khi xử lý loại tiền mới.

Trong một cuộc tranh luận mới đây về việc thông qua tiền tệ bitcoin, bà Dania Gonzalez - người đứng đầu Ủy ban tài chính tại Quốc hội El Salvador - thừa nhận những lỗ hổng về dịch vụ Internet đóng góp một phần nguyên nhân khiến người dân khó khăn trong việc sử dụng bitcoin.

Bảo Hà/Báo Tin tức