Lo ngại thuế quan, ô tô nhập khẩu vào thị trường Mỹ giảm 70%

Thuế quan của ông Trump đối với xe nhập khẩu được áp dụng bắt đầu từ ngày 3 tháng 4 và đối với phụ tùng nhập khẩu vào ngày 3 tháng 5, giáng một đòn mạnh vào ngành công nghiệp và thị trường ô tô. Cuộc chiến thương mại đã gây ra sự gián đoạn trong hoạt động nhập khẩu ô tô và phụ tùng, đồng thời dự kiến sẽ làm tăng chi phí sản xuất trong nước mà khách hàng phải trả.

Người tiêu dùng đã đổ xô đi mua trước khi thuế quan được áp dụng, và hoạt động mua bán chậm lại sau đó. Động thái này có thể trao cho các nhà sản xuất ô tô trong nước sản xuất xe tại các nhà máy hoạt động trên lãnh thổ Mỹ một “giấy phép tự do” để tăng giá.

Theo cơ sở dữ liệu thương mại Descartes Datamyne, khối lượng xe được vận chuyển đến Mỹ qua các tuyến đường biển đã giảm mạnh tới 72,3% vào tháng 5 năm 2025 so với cùng kỳ năm 2024.

Doanh số bán xe du lịch trong nước ở Mỹ đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ đầu năm, khi tin tức về thuế quan lan truyền như cháy rừng và khiến khách hàng quay lưng.

Sản lượng xe trong nước cũng bị ảnh hưởng, giảm xuống còn 10,16 triệu vào tháng 4 từ 10,21 triệu vào tháng 3, theo dữ liệu của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ. Các nhà máy sản xuất ô tô được báo cáo là có độ trễ một tháng so với doanh số.

Các nhà sản xuất ô tô còn phải đối mặt với chi phí cao hơn cho thép và nhôm sau khi Tổng thống Donald Trump tăng gấp đôi thuế nhập khẩu theo Mục 232 đối với vật liệu và các sản phẩm phái sinh của chúng lên 50%.

Một báo cáo từ Cục Phân tích Kinh tế cho thấy doanh số bán xe hạng nhẹ đã giảm xuống mức điều chỉnh theo mùa là 15,6 triệu xe vào tháng 5 so với 17,3 triệu xe vào tháng 4.

Tháng trước, BBC đưa tin rằng số lượng xe được sản xuất tại Vương quốc Anh đã giảm xuống mức thấp nhất trong hơn 70 năm, vì số lượng ô tô được vận chuyển đến Mỹ đã giảm mạnh sau khi nước này áp dụng thuế quan kể từ đầu tháng 4.

Đầu năm nay, khi căng thẳng thương mại leo thang, Audi, JLR và Mitsubishi, phải ngừng vận chuyển xe đến Mỹ hoặc lưu trữ chúng tại các cảng, chờ thị trường ít biến động hơn. Tuy nhiên, thuế quan được tính dựa trên thời gian khởi hành thực tế tại nơi xuất phát.

Vào đầu tháng 4, Reuters dự đoán rằng thuế ô tô sẽ khiến người tiêu dùng Mỹ phải trả hơn 30 tỷ USD do giá xe tăng và doanh số bán ô tô giảm trong năm đầu tiên.

Chỉ có 59.203 chiếc được đưa ra khỏi dây chuyền sản xuất vào tháng 4, con số tồi tệ thứ hai sau tháng 4 năm 2020, khi sản xuất hoàn toàn dừng lại trong thời gian phong tỏa do đại dịch COVID-19.

Trước áp lực thuế quan, có nhiều cách mà các nhà sản xuất có thể thực hiện như cố gắng chuyển hoạt động sản xuất từ các quốc gia như Mexico sang Mỹ. Họ có thể cố gắng tăng số lượng ô tô mà họ đã sản xuất tại đây. Hay có thể ngừng bán các mẫu xe nhập khẩu, đặc biệt là những mẫu xe ít có lợi nhuận hơn.

Nhưng bất kể các nhà sản xuất ô tô quyết định thế nào, người mua ô tô có thể phải trả nhiều tiền hơn cho xe mới và xe đã qua sử dụng tại Mỹ. Các ước tính rất khác nhau và tùy thuộc vào từng mẫu xe, nhưng mức tăng có thể dao động từ khoảng 3.000 USD cho một chiếc ô tô sản xuất tại Mỹ đến hơn 10.000 USD cho các mẫu xe nhập khẩu.

Ông Trump từ lâu đã đề cao thuế quan như một công cụ hữu hiệu. Nhưng nhiều giám đốc điều hành trong ngành ô tô đã hy vọng rằng những lời đe dọa của ông chỉ là một công cụ đàm phán. Ông Trump đã dập tắt những hy vọng đó khi ông phát biểu tại Nhà Trắng rằng thuế quan là "100%" vĩnh viễn.

Tổng thống Mỹ đương nhiệm đã định hình thuế quan như một cách để đưa ngành sản xuất ô tô trở lại Mỹ. Nghiệp đoàn công nhân ô tô Mỹ (UAW) đã đồng ý với quan điểm này và nói rằng các nhà sản xuất ô tô có thể mở lại các nhà máy ở những nơi như Lordstown, Ohio hoặc mở rộng sản xuất tại các thành phố như Warren, Mich., nơi công nhân ô tô đã bị sa thải.

Cuối tháng 4 vừa qua, Tổng thống Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp đáng chú ý, nới lỏng một số mức thuế ô tô mà chính quyền của ông đã áp dụng vào đầu tháng này, khi ngành công nghiệp ô tô đang phải vật lộn với sự bất ổn về quy định và các chi phí bổ sung do các khoản thuế này gây ra.

Thuế quan 25% đối với xe nhập khẩu vào Mỹ sẽ tiếp tục, nhưng các biện pháp mới nhằm mục đích giảm mức thuế chung đối với xe nhập khẩu do các khoản thuế riêng biệt gây ra, chẳng hạn như mức thuế bổ sung 25% đối với thép và nhôm "dồn lại" vào nhau.

Theo lệnh này, mức thuế bổ sung 25% đối với phụ tùng ô tô có hiệu lực vào ngày 3 tháng 5 cũng sẽ vẫn có hiệu lực, nhưng những chiếc xe trải qua quá trình lắp ráp cuối cùng tại Mỹ sẽ có thể đủ điều kiện để được hoàn trả một phần các khoản thuế đó trong hai năm.

Các khoản hoàn trả liên quan đến phụ tùng đó bao gồm các khoản bù trừ tiềm năng bằng 3,75% giá trị của một chiếc ô tô sản xuất tại Mỹ được lắp ráp trước ngày 1 tháng 5 năm 2026. Sau đó, mức hoàn trả sẽ được hạ xuống còn 2,5% giá trị của chiếc ô tô cho đến ngày 30 tháng 4 năm 2027 theo sắc lệnh mới.

Chính quyền Mỹ cho biết họ đã tính toán các mức thuế đó bằng cách áp dụng mức thuế 25% cho 15% giá trị của một chiếc xe lắp ráp tại Mỹ trong năm đầu tiên và mức thuế 25% cho 10% giá trị đó trong năm thứ hai.

Hoàng Lâm