Lò nhiệt hạch New Zealand đạt đột phá hướng tới năng lượng sạch vĩnh cửu
Trong một nhà kho thương mại nhìn ra đại dương tại Wellington, New Zealand, một công ty khởi nghiệp đang nỗ lực tái tạo 'sức mạnh của các ngôi sao' ngay trên Trái đất thông qua một lò phản ứng độc đáo với nam châm siêu dẫn 'lơ lửng' ở lõi.
OpenStar Technologies vừa công bố thành công trong việc tạo ra plasma siêu nóng đạt nhiệt độ khoảng 300.000 độ C - một bước tiến quan trọng trên con đường sản xuất năng lượng nhiệt hạch thương mại. Đây là kết quả của hai năm nghiên cứu với kinh phí khoảng 10 triệu USD, một con số khiêm tốn so với các dự án nghiên cứu nhiệt hạch do chính phủ tài trợ kéo dài hàng thập kỷ.
Thiết kế đột phá
Công nghệ của OpenStar đảo ngược thiết kế lò phản ứng tokamak truyền thống. Thay vì đặt plasma bên trong các nam châm, họ đặt một nam châm cực mạnh bên trong plasma. Lò phản ứng có hình dạng như một chiếc bánh rán bằng thép đặt trên chân đế, với buồng chân không rộng khoảng 5 mét. Thiết kế này được lấy cảm hứng từ từ trường plasma trong các hành tinh, bao gồm cả Trái đất.
Ratu Mataira, người sáng lập kiêm CEO của OpenStar cho biết: "Lò phản ứng này dễ chế tạo và vận hành hơn so với tokamak truyền thống, cho phép chúng tôi nhanh chóng cải tiến và nâng cao hiệu suất." Công ty đã huy động được 12 triệu USD và đang tiến hành vòng gọi vốn lớn hơn, với kế hoạch xây dựng hai nguyên mẫu trong 2-4 năm tới.
Năng lượng sạch vĩnh cửu
Nhiệt hạch - quá trình tạo ra năng lượng của Mặt trời - được coi là "chén thánh" của năng lượng sạch: gần như vô tận, không gây ô nhiễm và không tạo ra chất thải phóng xạ lâu dài như phản ứng phân hạch hiện nay. Tuy nhiên, việc tái tạo quá trình này trên Trái đất vẫn là một thách thức phức tạp.
OpenStar là một trong số các startup đang đua tranh trong lĩnh vực này, thu hút tổng cộng hơn 7,1 tỷ USD vốn đầu tư. Một số công ty như Commonwealth Fusion Systems và Zap Energy dự kiến thương mại hóa vào đầu thập kỷ 2030. Tuy nhiên, một bộ phận khác lại thận trọng hơn. Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Anh cho rằng công nghệ này khó có thể trở thành hiện thực thương mại trước nửa sau của thế kỷ này.
Ông Mataira vẫn lạc quan về khả năng các startup linh hoạt sẽ đẩy nhanh tiến độ phát triển công nghệ đầy hứa hẹn này. "Không phải tất cả các công ty nhiệt hạch sẽ thành công, OpenStar có thể là một trong số đó," ông nói, "nhưng xã hội chúng ta sẽ học hỏi được nhanh hơn.".
