Loạt ngân hàng trung ương lớn phối hợp bơm tiền để ngăn khủng hoảng hệ thống

Trụ sở Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) ở Frankfurt, Đức - Ảnh: Reuters.

Theo tin từ Reuters, trong một động thái phối hợp với các nhà hoạch định chính sách tiền tệ khác, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đưa ra các thỏa thuận hoán đổi tín dụng để đảm bảo rằng các ngân hàng ở Canada, Anh, Nhật Bản, Thụy Sỹ và khu vực Eurozone sẽ có đủ USD cần thiết để đảm bảo vận hành.

Tuyên bố được đưa ra vào đêm ngày Chủ nhật theo giờ Mỹ là sự mở rộng một chương trình đã có từ trước của Fed. Trong chương trình này, mỗi tuần Fed cung cấp USD cho các ngân hàng trung ương lớn khác để đổi lấy đồng tiền của các nền kinh tế đó. Bằng cách này, Fed cung cấp các khoản vay ngắn hạn với rủi ro thấp để đảm bảo các nền kinh tế lớn của thế giới có đủ cung USD - đồng tiền dự trữ của thế giới - để đáp ứng nhu cầu nội địa của các nước đó.

Động thái mới nhất của Fed mang tính chất biểu tượng, tương tự như những biện pháp đã được triển khai khi Covid-19 mới trở thành đại dịch toàn cầu vào năm 2020, thậm chí giống hơn nếu so với nỗ lực của Fed sau khi thị trường bất động sản Mỹ suy sụp, châm ngòi cho khủng hoảng tài chính toàn cầu và dẫn tới suy thoái kinh tế Mỹ hồi năm 2007-2009.

Thay vì hàng tuần như trước, các thỏa thuận hoán đổi tiền tệ mà Fed mới công bố sẽ được tiến hành hàng ngày, bắt đầu từ ngày 20/3 và sẽ duy trì cho tới ít nhất cuối tháng 4. Chương trình này sẽ “giữ vai trò là một nguồn thanh khoản quan trọng giúp giải tỏa sức ép vốn trên thị trường tài chính toàn cầu, qua đó giúp giảm bớt ảnh hưởng của sức ép đối đối với nguồn cung tín dụng đến các hộ gia đình và doanh nghiệp” - một tuyên bố của Fed có đoạn viết.

Cho tới hiện tại, hạn mức hoán đổi tiền tệ giữa Fed với các ngân hàng trung ương khác chưa cho thấy dấu hiệu khủng hoảng đáng kể nào. Tính đến thời điểm ngày 15/3, số dư hoán đổi tiền tệ của chương trình này mới là 472 triệu USD, so với mức 466 tỷ USD ở thời điểm đầu đại dịch và đỉnh điểm 583 tỷ USD hồi năm 2008.

Tuy nhiên, rắc rối mà các ngân hàng tầm trung ở Mỹ đang gặp phải, cộng thêm vụ giải cứu khẩn cấp ở Thụy Sỹ vào đêm ngày Chủ nhật, trong đó UBS mua lại Credit Suisse, đã làm dấy lên mối lo ngại về sự thắt chặt dòng vốn trên toàn cầu. Một cuộc thanh khoản như vậy có thể xuất hiện nếu công chúng mất niềm tin vào các ngân hàng và các ngân hàng mất niềm tin lẫn nhau, dẫn tới hạn chế cấp các khoản vay mới.

Vấn đề ở Credit Suisse - một trong những định chế tài chính lớn nhất thế giới - đã gây rúng động thị trường tài chính toàn cầu những ngày qua, làm dấy lên nỗi lo về một cuộc khủng hoảng tài chính mới và đe dọa làm chệch hướng nhiệm vụ chống lạm phát của các ngân hàng trung ương.

Credit Suisse đã rơi vào tình trạng kẹt thanh khoản nghiêm trọng trong tuần trước, cho tới khi được Ngân hàng Trung ương Thụy Sỹ (SNB) tung cho một “phao cứu sinh” là khoản vay lên tới 50 tỷ Franc Thụy Sỹ, tương đương khoảng 54 tỷ USD. Nhưng khoản vay này vẫn không thể giúp Credit Suisse trụ vững và nhà chức trách cuối cùng đã phải vào cuộc để nhà băng này được đối thủ đồng hương UBS mua lại với giá hơn 3 tỷ USD.

Động thái phối hợp hành động công bố ngày 19/3 sẽ cho phép các ngân hàng trung ương của Eurozone, Anh, Nhật Bản và Canada hàng ngày đều có thể cung cấp các khoản vay bằng USD kỳ hạn 7 ngày cho các ngân hàng thương mại trong nước.

Đã có ít nhất 2 ngân hàng lớn ở châu Âu xem xét kịch bản về rủi ro lây lan trên diện rộng trong hệ thống ngân hàng của khu vực và kỳ vọng Fed và Ngân hàng Trung ương châu ÂU (ECB) sẽ đưa ra những tín hiệu hỗ trợ mạnh mẽ hơn - nguồn thạo tin tiết lộ với Reuters.

Giới phân tích đang nghiêng về khả năng Fed nâng lãi suất 0,25 điểm phần trăm vào ngày thứ Tư tuần này. Tuy nhiên, nhà kinh tế Derek Tang của LH Meyer cho rằng mối lo lớn về “rủi ro tài chính lây lan và biên lợi nhuận của các ngân hàng có thể khiến một động thái tăng lãi suất vào ngày 22/3 của Fed trở nên bị nghi ngờ nhiều hơn”.

“Việc các ngân hàng trung ương tuyên bố phối hợp hành động một cách quả quyết như vậy mang lại cảm giác yên tâm, nhưng cũng tiết lộ sự bất an của các nhà hoạch định chính sách đến mức họ thấy cần phải có thêm bảo hiểm cho những hệ quả xấu có thể xảy ra”, ông Tang nhận định với Reuters.

An Huy