Loạt sai phạm trong phát triển dự án điện mặt trời

Bộ Công Thương mới có kết luận về việc rà soát các vấn đề liên quan đến phát triển điện mặt trời mái nhà. Kết luận đã chỉ ra nhiều sai phạm tại các công ty điện lực và địa phương trong việc khai thác và sử dụng loại hình năng lượng này.

Đoàn kiểm tra đã tiến hành kiểm tra tại một số đơn vị điện lực thuộc Tổng Công ty Điện lực miền Nam, nhiều đơn vị trực thuộc Tổng Công ty Điện lực miền Trung và Tổng Công ty Điện lực Tp.HCM có số lượng và quy mô điện mặt trời mái nhà lớn đưa vào vận hành trước ngày 1/1/2021.

Theo đó, tại Công ty TNHH MTV Điện lực Đồng Nai, thời gian thực hiện thỏa thuận đấu nối điện mặt trời mái nhà vượt quá thời hạn quy định của Bộ Công Thương đối với 2 khách hàng. Ký hợp đồng mua bán điện có công suất vượt quá công suất trong thỏa thuận đấu nối, trái với quy định của Bộ Công thương. Việc này xảy ra tại hệ thống điện mặt trời mái nhà Cao Capital, Xuân Phú Đông, Công ty TNHH Quang Trung.

Công ty Điện lực Bình Dương sai phạm khi thỏa thuận đấu nối vượt quá công suất theo đề nghị của khách hàng, ký hợp đồng mua bán điện có công suất vượt quá công suất trong thỏa thuận đấu nối, không đúng với công suất trong đơn đề nghị bán điện, sai lệch với biên bản nghiệm thu.

Việc này xảy ra tại hệ thống điện mặt trời mái nhà tại Công ty TNHH Thái Cát năng lượng xanh, Công ty TNHH Đầu tư năng lượng Hậu Giang, Công ty TNHH Thương mại sản xuất Hoàng Kim Phát, Công ty Cổ phần Mai Sơn Lâm. Công ty Điện lực Bình Phước cũng có những sai phạm tương tự.

Loạt công ty điện lực phía Nam, khu vực Tây Nguyên, miền Trung đều có vi phạm trong đấu nối, nghiệm thu hệ thống điện mặt trời mái nhà (Ảnh: EVN).

Còn Công ty Điện lực Ninh Thuận vi phạm thời gian thực hiện thỏa thuận đấu nối điện mặt trời mái nhà khi vượt quá thời hạn quy định của Bộ Công Thương. Việc này xảy ra tại các hệ thống điện mặt trời mái nhà của Công ty Cổ phần phát triển Zeus, Công ty TNHH Năng lượng Hoàng Quân, Công ty TNHH Thảo Nguyên Farm.

Theo đoàn kiểm tra, thỏa thuận, chấp thuận đấu nối hệ thống điện mặt trời mái nhà gây quá tải hệ thống điện là trái quy định của Thủ tướng Chính phủ. Việc này xảy ra tại các trạm biến áp 110/22 kV Ninh Sơn, Tháp Chàm, Ninh Hải, Ninh Thuận 1, Ninh Phước, dẫn đến làm tăng công suất truyền tải lên đường dây 110 kV cấp cho các trạm biến áp này.

Công ty Điện lực Bình Thuận cũng bị chỉ ra trình tự thực hiện phát triển điện mặt trời mái nhà trái với quy định tại hệ thống điện mặt trời mái nhà của Công ty Cổ phần Đầu tư Năng lượng tái tạo Bình An, Công ty Công nghệ xanh Toàn Cầu. Nghiệm thu, ký hợp đồng mua bán điện có công suất vượt quá công suất trong văn bản chấp thuận đấu nối, trái với quy định, xảy ra tại hệ thống điện mặt trời mái nhà của Công ty TNHH Hàm Tân Solar farm.

Ngoài ra, tại các công ty điện lực thuộc Tổng Công ty Điện lực miền Trung, đoàn kiểm tra của Bộ Công Thương còn phát hiện vi phạm chưa quá tải nhưng đã thông báo quá tải, hay chốt chỉ số công tơ, đưa vào vận hành nhưng không có sản lượng phát điện trong năm 2020 và hợp đồng mua bán điện được ký trái quy định.

Với Tổng Công ty Điện lực Tp.HCM, đoàn kiểm tra đề nghị đơn vị này rà soát toàn bộ thỏa thuận đấu nối, ký hợp đồng, phụ lục hợp đồng, áp dụng giá mua/bán điện các hệ thống điện mặt trời mái nhà.

Nhiều hệ thống điện mặt trời mái nhà lắp trên mái các trang trại nông nghiệp (chăn nuôi, trồng trọt...) đã vận hành thương mại trước 1/1/2021 nhưng hồ sơ, thủ tục liên quan đất đai của các trang trại này không đầy đủ...

Bộ Công Thương yêu cầu các công ty điện lực ngoài chịu trách nhiệm về các vi phạm trên, phải rà soát lại toàn bộ quá trình phát triển các dự án, hệ thống điện mặt trời mái nhà như chấp thuận, nghiệm thu, thỏa thuận đấu nối, chốt chỉ số công tơ, ký hợp đồng mua bán điện...

Bộ đồng thời yêu cầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) chủ trì xử lý các hệ thống điện mặt trời mái nhà, các tổ chức và cá nhân có liên quan đã vi phạm các quy định của pháp luật trong quá trình thực hiện phát triển điện mặt trời mái nhà vừa qua.

Điện mặt trời mái nhà là nguồn điện phân tán, quy mô nhỏ, được tiêu thụ tại chỗ và có thời gian phát chủ yếu vào ban ngày, trong giờ cao điểm của hệ thống điện. Phát triển các hệ thống điện mặt trời mái nhà ở các khu công nghiệp, dân cư... nơi đã có sẵn cơ sở hạ tầng điện sẽ thuận tiện trong đấu nối, giảm tổn thất truyền tải, phân phối.

Nguyễn Thu Huyền