Lời thề thiêng liêng của người Mông tại Nà Hẩu giữa đại ngàn xanh ngắt

Ngay sau khi đón bằng chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia với Lễ cúng rừng người Mông xã Nà Hẩu (Yên Bái), nhân dân địa phương đã thực hiện Lễ cúng rừng (Tết rừng) tại rừng thiêng của 3 thôn: Bản Tát, Trung Tâm, Ba Khuy. Người dân rước ảnh Bác Hồ quanh xã, sau đó thực hiện các nghi lễ cúng thần rừng.

Theo thầy mo Sùng A Sềnh, trước đây người Mông có tập tục du canh du cư nên rừng luôn là mái nhà đối với đồng bào. Họ truyền nhau câu ca "Sống rừng nuôi, chết rừng chôn". Với người Mông, giữ rừng đầu nguồn, rừng thiêng đã thành lệ của bản.

Lễ vật để cúng rừng gồm một con lợn đen tuyển chọn kỹ, một con gà trống (lấu ca) màu trắng, một con gà mái (pù ka) lông màu vàng hoặc màu đen, một dải vải trắng do thầy mo giữ, xôi (mó plẩu) nhiều màu trắng, vàng, tím, đỏ… (ít nhất 3 màu). Rượu (chớ) 6 chén đựng bằng ống nứa, trong đó 4 chén đặt ở bàn thờ thần rừng, 2 chén nứa đặt ở phiến đá thờ vợ thần rừng, tiền, vàng mã, nến, hương…

Lợn, gà cũng theo đoàn rước, trước khi làm vật cúng thần rừng.

Chuẩn bị xong, thầy mo thổi tù và, báo hiệu lễ cúng bắt đầu. Trước tiên là lễ cúng sống gà, lợn, sau đó là lễ cúng chín.

Sau nghi lễ cúng, tại vạt rừng được chuẩn bị trước, đồng bào Mông ở Nà Hẩu cùng các cấp chính quyền của xã, huyện Văn Yên phát động trồng cây và hô vang lời thề bảo vệ rừng. Sau lễ cúng rừng, người dân sẽ không khai thác bất cứ sản vật gì từ rừng, không thả rông gia súc, không phơi quần áo ngoài trời, không xay ngô, giã gạo… trong 3 ngày. Ai vi phạm sẽ bị phạt cúng lại một con lợn, một đôi gà, mời thôn hoặc cả làng ăn cùng.

Xong xuôi người dân sẽ ăn uống vui đến cuối ngày mới tan, sau đó ăn Tết trong ba ngày nữa.

Người dân Bản Tát, xã Nà Hẩu hô lời thề bảo vệ rừng:

Ảnh: BTC - Video: Tình Lê

Tình Lê