Luật Trí tuệ nhân tạo: Không ban hành chi tiết mức xử phạt trong luật

Trình bày báo cáo thẩm tra của Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Thanh Hải cho biết, sau khi cho ý kiến, cơ quan chủ trì soạn thảo đã tiếp thu 12 nội dung, nhóm nội dung lớn. Tuy nhiên vẫn còn một số nội dung chưa được tiếp thu như dữ liệu phục vụ AI.

Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Thanh Hải

Về xử phạt vi phạm và mức xử phạt, cơ quan soạn thảo đã lược bỏ quy định mức phạt vi phạm hành chính theo % doanh thu theo ý kiến của ĐBQH nhưng vẫn tiếp tục quy định về mức xử phạt tối đa là 01 tỷ đồng đối với cá nhân, 02 tỷ đồng đối với tổ chức. Điều này sẽ dẫn tới khả năng mâu thuẫn, chồng chéo với Luật Xử lý vi phạm hành chính, chưa bảo đảm tính thống nhất pháp luật.

Về sở hữu trí tuệ đối với các sản phẩm do AI tạo ra: đây là vấn đề phức tạp, quốc tế vẫn còn nhiều tranh luận, nhiều ý kiến khác nhau. Tuy nhiên, để tránh hình thành khoảng trống pháp lý có khả năng dẫn đến đến tranh chấp, khiếu kiện, Ủy ban thẩm tra đề nghị bổ sung các quy định mang tính nguyên tắc chung về quyền sở hữu trí tuệ đối với sản phẩm do AI tạo ra để làm cơ sở quy định chi tiết, để áp dụng thống nhất trong thực tiễn.

Cho ý kiến về dự thảo luật này, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá cao sự tiếp thu, chỉnh lý của Bộ Khoa học và Công nghệ; cho rằng luật này được các đại biểu Quốc hội quan tâm vì đây là luật mới, hiện nay trên thế giới có ít nước ban hành.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng Luật Trí tuệ nhân tạo được các ĐBQH quan tâm vì đây là luật mới, hiện nay trên thế giới có ít nước ban hành

Chủ tịch Quốc hội lưu ý ba vấn đề, đó là thời điểm có hiệu lực một số điều khoản đối với hệ thống rủi ro cao và đang triển khai trước ngày luật có hiệu lực và đề nghị cân nhắc kéo dài thời hạn chuyển tiếp tối đa đối với hệ thống y tế, giáo dục, tài chính để tránh ảnh hưởng đến người dân.

Về nghĩa vụ công khai mã nguồn và dữ liệu huấn luyện của các mô hình AI tạo sinh, có một số đại biểu lo ngại ảnh hưởng đến bí mật kinh doanh, theo Chủ tịch Quốc hội chỉ nên công khai một phần có chọn lọc.

Về chế tài xử phạt hành chính, theo Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu ý kiến: "Theo tôi là không nên đưa các con số cụ thể, nên quy định ở Nghị định của Chính phủ để linh hoạt xử lý tình huống sau này. Luật này là Luật khung, ban hành nguyên tắc thôi, còn quá trình điều hành của Chính phủ sẽ ban hành Nghị định, Bộ sẽ ban hành Thông tư. Chúng ta muốn có luật này để quản lý về trí tuệ nhân tạo AI, nhưng đừng ban hành luật này rồi không quản lý được, mà bị thụt lùi. Chúng ta phát triển chuyển đổi số tới người nông dân, hộ sản xuất kinh doanh, làm sao phát triển mạnh mẽ để sản xuất, kinh doanh tất cả các lĩnh vực phát triển, chứ không thể ban hành mà bó hẹp, cản trở sự phát triển".

Giải trình làm rõ thêm một số vấn đề, Bộ trưởng Bộ Khoa học và công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết: "Về thời điểm có hiệu lực thì chúng tôi sẽ tiếp thu xem xét kéo dài đối với một số lĩnh vực. Về công khai thuật toán, dự thảo mới đã bỏ vì đây là bí mật kinh doanh. Về hạn mức phạt cụ thể, chúng tôi tiếp thu sẽ không đưa vào trong luật. Các quy định về dữ liệu huấn luyện sản phẩm do AI tạo ra, chúng tôi xin tiếp cận theo hướng là luật khung mang tính nguyên tắc, sau đó Chính phủ quy định chi tiết".

Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao dự thảo luật được thực hiện nghiêm túc theo Quy định số 178 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong xây dựng pháp luật. Dự thảo luật có nhiều nội dung mới, có tính chất kỹ thuật, chuyên môn sâu, tác động lớn đến các lĩnh vực chuyên ngành và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo

Để đảm bảo chất lượng dự thảo luật trình Quốc hội xem xét thông qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ khẩn trương nghiên cứu, tiếp thu ý kiến, rà soát kỹ lưỡng, bảo đảm tính khả thi đồng bộ, thống nhất của dự thảo luật với hệ thống pháp luật, nhất là các luật đang được sửa đổi, bổ sung tại kỳ họp này về giáo dục, giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp, sở hữu trí tuệ, y tế…

Bảo đảm tiến độ và chất lượng các văn bản hướng dẫn thi hành luật theo thời hiệu do Chính phủ trình là 1/3/2026, quán triệt và thực hiện nghiêm Quy định 178; chỉ đạo cơ quan chủ trì soạn thảo phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát, bảo đảm thể chế hóa và cụ thể hóa đầy đủ toàn diện quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng; rà soát kỹ thuật lập pháp hoàn thiện dự thảo Luật trí tuệ nhân tạo, bảo đảm chất lượng về thời hạn gửi tài liệu trình Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp này; chịu trách nhiệm đến cùng về nội dung dự thảo luật theo đúng Kết luận 119 của Bộ Chính trị về định hướng đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan

Cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để triển khai các dự án lớn tại địa bàn Thủ đô, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết, dự thảo Nghị quyết về những cơ chế, chính sách đặc thù để triển khai các dự án lớn tại địa bàn Thủ đô đã đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp này. Dự thảo Nghị quyết có một số nội dung đáng chú ý như: Đề xuất Hội đồng nhân dân thành phố, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố được quyết định chủ trương đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư công, PPP, tư nhân không bị giới hạn về quy mô vốn, sử dụng đất, yêu cầu di dân tái định cư thuộc thẩm quyền Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng theo quy định hiện hành.

Cũng trong chiều hôm nay, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng; dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt áp dụng cho dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam.

Lê Tuyết/VOV