Mắc lóc tách động mạch chủ có nên tập luyện?

Lóc tách động mạch chủ hay còn gọi là bóc tách động mạch chủ, là một tình trạng nguy hiểm xảy ra khi lớp nội mạc của động mạch chủ bị rách. Máu không còn chảy trong lòng mạch thật mà đi vào lòng giả, hình thành giữa lớp nội mạc và trung mạc. Điều này làm giảm hoặc tắc nghẽn dòng máu đến các cơ quan, đồng thời khiến thành động mạch chủ trở nên yếu hơn, có nguy cơ vỡ, đe dọa tính mạng.

Việc người bệnh lóc tách động mạch chủ có nên tập luyện hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm mức độ lóc tách, điều trị đã thực hiện phẫu thuật, khả năng kiểm soát huyết áp và tình trạng sức khỏe tổng quát của từng bệnh nhân.

Trường hợp lóc tách động mạch chủ cấp, người bệnh tuyệt đối không tập luyện thể lực vì có nguy cơ làm vỡ động mạch chủ, dẫn đến tử vong. Đây là tình trạng cấp cứu cần được can thiệp ngay lập tức.

1. Lợi ích của tập luyện phù hợp với người bị lóc tách động mạch chủ đã phẫu thuật

Sau khi đã điều trị ổn định, người bệnh lóc tách động mạch chủ có thể tập luyện nhẹ nhàng dưới sự hướng dẫn của bác sĩ. Việc tập luyện đúng cách và phù hợp có thể mang lại nhiều lợi ích:

- Hỗ trợ kiểm soát huyết áp: Các bài tập nhẹ nhàng giúp duy trì huyết áp ổn định, giảm áp lực lên thành động mạch, từ đó giảm nguy cơ tái phát lóc tách động mạch.

- Cải thiện chức năng tim mạch: Vận động hợp lý giúp tim hoạt động hiệu quả hơn, tăng cường tuần hoàn mà không gây căng thẳng lên động mạch chủ.

- Kiểm soát cân nặng và mỡ máu: Duy trì cân nặng hợp lý giúp giảm áp lực lên hệ tim mạch. Kết hợp với chế độ ăn lành mạnh, tập luyện giúp kiểm soát cholesterol và triglyceride, giảm nguy cơ xơ vữa động mạch.

Trường hợp lóc tách động mạch chủ cấp, người bệnh tuyệt đối không tập luyện thể lực vì có nguy cơ làm vỡ động mạch chủ, dẫn đến tử vong.

- Giảm căng thẳng, cải thiện tinh thần: Stress có thể làm tăng huyết áp đột ngột, gây nguy hiểm. Các bài tập thư giãn như thiền, hít thở sâu giúp giảm căng thẳng, cải thiện giấc ngủ.

- Duy trì thể lực, tránh suy giảm sức khỏe: Người mắc bệnh tim mạch thường dễ mệt mỏi, mất sức do ít vận động. Tập luyện nhẹ nhàng giúp duy trì thể lực, tăng cường sức bền mà không làm tổn thương động mạch.

2. Một số bài tập phù hợp với người bệnh lóc tách động mạch chủ

Sau khi được điều trị ổn định, người bệnh lóc tách động mạch chủ có thể thực hiện các bài tập nhẹ nhàng, giúp duy trì thể lực, kiểm soát huyết áp và không gây áp lực lên động mạch chủ.

- Đi bộ chậm: Bắt đầu với 5-10 phút/ngày, sau đó tăng dần lên 30 phút/ngày, tùy theo sức khỏe. Người bệnh lóc tách động mạch chủ nên đi bộ trên mặt phẳng, tránh leo dốc hoặc đi quá nhanh.

- Các bài tập thở sâu, thiền, yoga nhẹ nhàng:

Bài tập thở sâu: Ngồi hoặc nằm thoải mái, hít vào chậm qua mũi, giữ trong 3-5 giây, sau đó thở ra từ từ bằng miệng. Lặp lại 5-10 lần.
Thiền: Ngồi trong tư thế thoải mái, tập trung vào hơi thở trong 5-10 phút.
Yoga nhẹ nhàng: Người bệnh lóc tách động mạch chủ nên tập các tư thế như tư thế em bé, tư thế xác chết, tư thế con mèo - con bò… Tránh các tư thế gập người mạnh, giữ hơi lâu hoặc lộn ngược.

- Đạp xe chậm trên đường bằng phẳng hoặc xe đạp tại chỗ: Đạp xe 15-20 phút/lần, với tốc độ chậm, không nên đạp nhanh hoặc leo dốc. Để giảm nguy cơ té ngã, có thể sử dụng xe đạp tập tại chỗ để đảm bảo an toàn.

- Tập thể dục dưới nước: Đi bộ chậm trong nước hoặc thực hiện các động tác vẫy tay, nâng chân trong nước… Lưu ý, người bệnh chỉ nên tập trong mức nước ngang eo, tránh lặn sâu hoặc bơi lội quá sức.

- Các bài tập vận động nhẹ nhàng tại nhà: Xoay cổ tay, cổ chân, xoay vai nhẹ nhàng, giãn cơ toàn thân, đứng lên - ngồi xuống chậm rãi… giúp tăng cường lưu thông máu, duy trì sự linh hoạt của cơ thể, giảm tình trạng mệt mỏi.

Người bệnh có thể tập thiền bằng cách ngồi trong tư thế thoải mái, tập trung vào hơi thở trong 5-10 phút.

3. Lưu ý khi tập luyện đối với người bệnh lóc tách động mạch chủ

Để đảm bảo tập luyện phù hợp với sức khỏe, người bệnh lóc tách động mạch chủ cần lưu ý:

Chỉ thực hiện các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ chậm, yoga, bài tập thở, tránh nâng tạ hoặc vận động gắng sức.
Theo dõi huyết áp thường xuyên trong và sau khi tập để đảm bảo an toàn.
Ngừng tập ngay nếu có triệu chứng đau ngực, chóng mặt, khó thở và liên hệ bác sĩ kịp thời.
Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu bất kỳ chương trình tập luyện nào.

Mời bạn đọc xem thêm:

ThS. BS. Nguyễn Thu Huyền