Malaysia rúng động vì cái chết của thiếu niên 13 tuổi: Cân nhắc ban hành Luật chống bắt nạt

Cái chết gần đây của em Zara Qairina Mahathir, 13 tuổi gây ra sự phẫn nộ và tiếc thương trên khắp đất nước Malyasia, đưa vấn đề bắt nạt học đường lên bàn của các nghị sĩ.

Tình trạng bắt nạt trong các trường học và cơ sở giáo dục ở Malaysia đang gia tăng với tốc độ đáng lo ngại, trở thành vấn đề xã hội gây nhiều bức xúc. Những con số thống kê cùng các vụ việc thương tâm thời gian gần đây cho thấy, bắt nạt không chỉ để lại vết thương tinh thần mà còn cướp đi sinh mạng của nhiều em nhỏ, đặt ra yêu cầu cấp thiết về khung pháp lý nhằm bảo vệ học sinh.

Hồi chuông cảnh tỉnh từ cái chết của một học sinh

Ngày 17/7/2025, em Zara Qairina Mahathir (13 tuổi) được phát hiện bất tỉnh trong rãnh thoát nước tại ký túc xá ở Sabah và qua đời một ngày sau đó. Cái chết của em Zara đã gây chấn động cả nước, dẫn đến nhiều cuộc biểu tình, thắp nến tưởng niệm tại Kuala Lumpur và khơi dậy làn sóng phẫn nộ mạnh mẽ trong dư luận.

Một em nhỏ tham gia tuần hành ở Kuala Lumpur ngày 15/8 đòi công lý cho nạn nhân bị bắt nạt Zara Qairina Mahathir. Ảnh: EPA

Các cuộc điều tra cho thấy vụ việc có liên quan đến hành vi bắt nạt. Năm thiếu niên đã bị buộc tội tại Kota Kinabalu theo Bộ luật Hình sự Malaysia. Tuy nhiên, quốc gia này hiện chưa có định nghĩa pháp lý rõ ràng về hành vi bắt nạt cũng như hình phạt cụ thể đối với loại tội phạm này.

Trong bối cảnh như vậy, Bộ trưởng phụ trách pháp luật Azalina Othman Said mới đây cho biết, chính phủ Malaysia đang xem xét ban hành một Luật chống bắt nạt riêng biệt nhằm lấp khoảng trống pháp lý hiện nay. Đây được coi là bước đi cần thiết sau nhiều năm dư luận kêu gọi cải cách.

Tình trạng đáng báo động

Theo Bộ Giáo dục Malaysia, năm 2022 có 3.883 vụ bắt nạt được ghi nhận tại các trường tiểu học và trung học. Con số này tăng lên 6.528 vụ trong năm 2023 và 7.681 vụ năm 2024.

Không chỉ dừng ở môi trường học đường, bắt nạt trực tuyến cũng leo thang mạnh mẽ. Ủy ban Truyền thông và Đa phương tiện Malaysia cho biết đã gỡ bỏ 8.756 nội dung trực tuyến liên quan đến bắt nạt mạng trong năm 2024, tăng gần 5 lần so với năm trước đó.

Từ học đường đến không gian mạng, nạn bắt nạt đang trở thành vấn đề xã hội nhức nhối tại Malaysia với số vụ việc gia tăng chóng mặt trong những năm gần đây. Ảnh: The Straits Times

Giáo sư Noor Aziah Mohd Awal, nguyên Ủy viên về trẻ em thuộc Ủy ban Nhân quyền Malaysia nhận định: “Sự gia tăng số vụ bắt nạt cần được nhìn nhận nghiêm túc. Điều này cũng cho thấy nạn bắt nạt không còn bị che giấu hay xem nhẹ như trước”.

Những bi kịch nối tiếp

Cái chết của em Zara không phải là trường hợp cá biệt. Malaysia từng chứng kiến nhiều vụ việc rất thương tâm. Năm 2017, Zulfarhan Osman Zulkarnain, học viên sĩ quan 20 tuổi, tử vong sau khi bị bạn học tra tấn bằng bàn là hơi nước.

Tháng 8 năm ngoái, 13 nam sinh trường dạy nghề ở Lahad Datu, Sabah bị kết tội giết hại một học sinh 17 tuổi trong ký túc xá. Cùng thời gian này, một nữ sinh đại học ở Kuala Lumpur tử vong sau cú ngã từ chung cư, cha của cô cho rằng con gái đã bị bắt nạt tinh thần kéo dài.

Mới đây, chị Siti Suhana Misdi (39 tuổi) ở Johor cho biết con trai 10 tuổi của mình đã hai lần bị hành hung trong năm nay, trong đó có vụ việc ngày 7/8 khiến em phải nhập viện vì chấn thương đầu.

Em Izzul Islam Azuan Isaidi, 10 tuổi, một nạn nhân của bắt nạt học đường và cha mẹ. Izzul được cho là đã bị đánh vào đầu vào ngày 7/8 tại trường tiểu học và phải nhập viện. Ảnh: The Straits Times

Tranh cãi về khung pháp lý và cách tiếp cận

Hiện nay, các vụ việc liên quan đến bắt nạt tại Malaysia được xử lý theo nhiều luật khác nhau như Luật An toàn trực tuyến, Luật Phòng chống quấy rối tình dục, Bộ luật Lao động và một số điều khoản trong Bộ luật Hình sự. Tuy nhiên, các quy định này vẫn rời rạc, thiếu sự cụ thể và thống nhất.

Chủ tịch Hội đồng Luật sư Malaysia Mohamad Ezri Abdul Wahab cho rằng, một đạo luật chuyên biệt sẽ giúp định nghĩa rõ ràng các dạng bắt nạt, từ thể chất, lời nói, tâm lý cho tới kỹ thuật số, đồng thời quy định quy trình xử lý trong môi trường học đường. Tuy vậy, ông nhấn mạnh cần có sự cân bằng: “Hầu hết các vụ bắt nạt liên quan đến trẻ vị thành niên, vì vậy ưu tiên vẫn phải là giáo dục, phục hồi và tư vấn, song song với các chế tài hình sự cho các trường hợp nghiêm trọng”.

Chủ tịch Ủy ban Giáo dục và Thông tin Tiểu bang Johor Aznan Tamin cho biết, 1.195 trường học trên khắp Johor đã đồng loạt triển khai Chiến dịch Chống bắt nạt cấp tiểu bang từ ngày 25/8 để đảm bảo các trường học không còn tình trạng bắt nạt và an toàn cho việc học tập cũng như phát triển nhân cách của học sinh. Ảnh: Malaysia Mall

Giáo sư Noor Aziah cũng cho rằng cần có chương trình can thiệp phù hợp: “Bắt nạt trong trường học thường liên quan đến trẻ dưới 18 tuổi và cần được xử lý bằng sự quan tâm đặc biệt. Phục hồi và tư vấn phải là trọng tâm, trong khi hình phạt hình sự chỉ áp dụng cho những hành vi quá nghiêm trọng”.

Nhu cầu cấp thiết về một giải pháp toàn diện

Các chuyên gia nhấn mạnh, sự phẫn nộ của dư luận trong vụ việc em Zara không chỉ đến từ cái chết bi thảm, mà còn từ cách xử lý chậm trễ của nhà trường và cơ quan chức năng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về những biện pháp toàn diện, từ khung pháp lý chặt chẽ đến các chương trình giáo dục, can thiệp tâm lý và nâng cao nhận thức cộng đồng.

Như chị Siti Suhana, mẹ của cậu bé 10 tuổi bị bắt nạt tha thiết chia sẻ: “Nếu không có luật, trẻ em sẽ tiếp tục bị đánh đập hoặc bị xúc phạm bằng lời nói. Với khung pháp lý rõ ràng, có lẽ những kẻ bắt nạt sẽ e dè hơn và không dám hành động tùy tiện”.

Cái chết của em Zara đã trở thành lời cảnh tỉnh buộc Malaysia phải nhìn thẳng vào vấn đề và thảo luận nghiêm túc về việc ban hành Luật chống bắt nạt, nhằm bảo vệ thế hệ trẻ trước một vấn nạn xã hội ngày càng nhức nhối.

Hồng Nhung