Máy bay MC-21, niềm hy vọng của hàng không Nga

MC-21 không thua kém các đối thủ phương Tây

Từ khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra, Chính phủ Nga nhiều lần nhắc tới dự án MC-21. Cách đây ít ngày, Phó Thủ tướng Nga Yuri Borisov thừa nhận tình hình hiện nay sẽ đặt ra nhiều bất lợi và khó khăn hơn với hàng không dân sự do nhiều dự án phụ thuộc vào hợp tác quốc tế.

Tuy nhiên, ông Borisov cho rằng, các dự án hàng đầu như phát triển máy bay MC-21 sẽ tiếp tục thực hiện, không gián đoạn.

Trong cuộc họp gần đây, Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng khẳng định, máy bay chở khách MC-21 không thua kém, thậm chí còn vượt trội so với các đối thủ phương Tây, xét về một số tiêu chí như không gian trong thân máy bay rộng và khoảng cách thuận tiện giữa các ghế, khoang hành lý rộng.

Máy bay MC-21-300 do Nga thiết kế và chế tạo

Lãnh đạo Nga cho rằng, nhiều năm qua, các đối thủ cạnh tranh của Nga như Mỹ, đã đối xử với Nga rất không công bằng, đưa nhiều vật liệu không liên quan tới ngành quốc phòng vào danh sách trừng phạt.

Người đứng đầu nước Nga khẳng định, các lệnh trừng phạt này sẽ không thể ngăn dự án phát triển MC-21 hoàn thành. Các nhà sản xuất của Nga đã tự phát triển nhiều bộ phận máy bay cần thiết.

Máy bay nội địa sẽ được giao trong năm nay

Sau khi Liên minh Xô Viết tan vỡ, ngành hàng không vũ trụ một thời vang bóng của Nga đã rơi vào khó khăn. Kể từ khi Tổng thống Nga Vladimir Putin lên nắm quyền, nước Nga đã tìm cách giành lại thị phần trong ngành hàng không mà Boeing, Airbus đang gần như chiếm lĩnh.

Theo báo RT, MC-21 là máy bay phản lực chở khách hạng trung, có nhiều dòng nhưng chủ đạo là MC-21-300, công suất 150-212 khách, do Công ty Irkut (thành viên của Tập đoàn sản xuất máy bay thống nhất UAC) và Viện thiết kế Yakovlev bắt đầu thực hiện từ những năm 2007.

Máy bay MC-21-300 hoàn thành thử nghiệm trong điều kiện băng giá

Tuy nhiên, máy bay MC-21 tồn tại hai vấn đề. Thứ nhất, dòng máy bay tầm trung này sử dụng vật liệu hiện đại. Trong đó, vật liệu tổng hợp chiếm khoảng 40% khung máy bay, giúp trọng lượng nhẹ hơn đáng kể so với thông thường, nhưng lại khiến MC-21 phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu.

Thứ hai, thiết kế máy bay MC-21 ban đầu sử dụng động cơ Mỹ và đã thực hiện chuyến bay thử nghiệm đầu tiên từ năm 2017. Song năm 2018, Công ty Aero Composit (nhà sản xuất cánh máy bay cho MC-21) bị Mỹ cấm nhập khẩu nguyên liệu thô và không thể sản xuất các đơn đặt hàng cho máy bay MC-21, dẫn đến việc sản xuất hàng loạt bị trì hoãn.

Do sức ép từ Mỹ nhiều năm gần đây (nhất là sau sự kiện Crimea sáp nhập về Nga), Moscow càng chú trọng hoạt động nghiên cứu và phát triển nội địa.

Đến nay, Nga đã nghiên cứu sản xuất động cơ phản lực cánh quạt (turbofan) Aviadvigatel PD-14 để thay thế động cơ Mỹ và bắt đầu lắp ráp lên máy bay, thử nghiệm lần đầu tiên vào tháng 12/2020.

Một năm sau, Irkut thực hiện chuyến bay thử chiếc MC-21 đầu tiên với cánh sản xuất bằng vật liệu tổng hợp do Nga tự sản xuất.

Cuối năm 2021 vừa qua, Công ty Irkut đã nhận được “giấy chứng nhận kiểu loại” với máy bay MC-21-300 (loại có 160-211 ghế) cho phép sử dụng cánh mới bằng vật liệu tổng hợp xuất xứ Nga, mở đường cho việc sản xuất hàng loạt.

Dự kiến, máy bay MC-21 mới sử dụng hoàn toàn các linh kiện được phát triển trong nước hoặc hạn chế phụ tùng nhập khẩu, sẽ giao cho các hãng hàng không Nga trong năm nay và khách hàng quốc tế vào năm 2025.

Tính đến năm 2018, hãng sản xuất máy bay MC-21 nhận được 175 đơn đặt hàng, chủ yếu từ các hãng hàng không Nga và hai hãng bay nước ngoài.

Trong đó, hãng hàng không quốc gia Aeroflot đã đặt hàng 50 chiếc, còn Red Wings, IrAero và Utair đặt từ 10 - 20 chiếc.

Hai hãng hàng không quốc tế đặt hàng là Azerbaijan Airlines đăng ký thuê 10 chiếc.

Đơn vị còn lại là Merpati Nusantara Airlines của Indonesia, một hãng hàng không đã tạm ngừng hoạt động từ năm 2014 do khó khăn tài chính nhưng đang tìm cách quay trở lại.

Hiện tại, Nga chưa công bố giá chính thức của máy bay MC-21-300 nhưng năm 2018, ông Yury Slyusar – Chủ tịch Tập đoàn Sản xuất Máy bay Thống nhất (UAC) tiết lộ, giá niêm yết phi cơ nội địa của Nga rất hấp dẫn, chỉ khoảng 96,1 triệu USD, rẻ hơn 15-20% so với giá của các đối thủ như Boeing 737 MAX-8 hay Airbus A320neo thời điểm đó.

Song, do ảnh hưởng của chiến dịch quân sự Nga-Ukraine, chưa rõ các kế hoạch đặt hàng, giá cả máy bay có thay đổi hay không.

Trang Trần