Mexico thông qua cải cách lớn trong ngành điện và năng lượng

Quốc hội Mexico thông qua sửa đổi hiến pháp nhằm tăng cường kiểm soát của nhà nước đối với ngành điện lực. Ảnh AFP

Thượng viện Mexico đã thông qua một cải cách hiến pháp nhằm tăng cường kiểm soát của nhà nước đối với ngành năng lượng, đặc biệt là điện lực. Cải cách này định nghĩa lại vị thế của Ủy ban Điện lực Liên bang (CFE) và công ty dầu mỏ quốc gia Pemex, chuyển họ từ họ "doanh nghiệp sản xuất" thay "doanh nghiệp nhà nước", qua đó đặt họ vào thế cạnh tranh trực tiếp với doanh nghiệp tư nhân.

Việc sửa đổi này được cựu tổng thống Andrés Manuel López Obrador ủng hộ, đã nhận được 86 phiếu thuận, 39 phiếu chống và một phiếu trắng, theo tuyên bố từ cơ quan lập pháp. Sau khi được các đại biểu thông qua vào tuần trước, dự luật cải cash này giờ đây cần được ít nhất 17/32 Quốc hội các bang trên cả nước phê chuẩn. Đáng chú ý là đa số các quốc hội bang này đều do đảng Morena đang nắm quyền kiểm soát.

Mục tiêu của cải cách Hiến pháp

Việc sửa đổi ba điều trong Hiến pháp nhằm mục tiêu "cung cấp điện và dịch vụ Internet cho người dân Mexico với giá thấp nhất có thể", Thượng viện cho biết trong một thông cáo. Một trong những điểm chính quy định rằng nếu một doanh nghiệp nhà nước sản xuất ra hơn 50% năng lượng trên thị trường, thì doanh nghiệp đó sẽ không được coi là độc quyển, qua đó tạo ra sự linh hoạt nhất định trong thị trường năng lượng.

Cải cách này nhận được sự ủng hộ của Tổng thống Claudia Sheinbaum và đảng Morena. Đây đanh dấu một bước lùi một phần so với các sửa đổi hiến pháp năm 1992 và 2013, vốn đã mở cửa cho lĩnh vực vốn tư nhân. Theo nữ thượng nghị sĩ Laura Itzel Castillo, người ủng hộ chính phủ, cải cách này tạo điều kiện cho "những bước đi vững chắc" nhằm khôi phục chủ quyền năng lượng của đất nước.

Phản ứng và hàm ý chính trị

Về phe đối lập, Imelda Sanmiguel, thành viên của Đảng Bảo thủ đã chỉ trích cuộc cải cách này. Bà cho rằng cuộc cải cách nhằm mục đích "ép" người dân chịu khoản lỗ mà CFE và Pemex đang phải đối mặt. Bà cũng lo ngại sáng kiến này có thể gây ra hậu quả kinh tế tiêu cực cho người tiêu dùng.

Cải cách này được López Obrador trình bày lần đầu tiên vào tháng 2, trong thời điểm mà đảng Morena chưa nắm giữ đủ hai phần ba số phiếu cần thiết tại Quốc hội liên bang để thông qua. Tuy nhiên, sau cuộc bầu cử tổng thể vào ngày 2 tháng 6, Morena và các đồng minh đã thành công trong việc thúc đẩy cải cách này cũng như các cải cách hiến pháp khác, trong đó có cuộc cải cách hệ thống tư pháp, theo đó các thẩm phán và thẩm phán cấp cao sẽ được cầu cử thông qua bỏ phiếu phổ thông.

Triển vọng tương lai cho ngành năng lượng Mexico

Cuộc cải cách hiến pháp có thể thay đổi đáng kể bức tranh năng lượng Mexico, tăng cường vai trog của nhà nước trong một lĩnh vực vốn mở cửa cho cạnh tranh tư nhân. Việc tập trung quyền lực này nhằm đảm bảo người dân dễ dàng tiếp cận các dịch vụ năng lượng hơn, đồng thời kiểm soát nguồn tài nguyên quan trọng ở cấp quốc gia.

Tuy nhiên, việc thực hiện những thay đổi này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền và các đơn vị hành chính nhà nước liên quan. Các bước tiếp theo bao gồm việc các quốc hội bang còn lại thông qua, điều này sẽ quyết định phạm vi hiệu quả của những thay đổi đề xuất.

H.Phan

AFP