Miễn học phí - động lực đầu năm

Học sinh lớp 1, Trường Tiểu học - THCS Khánh Khê học "2 tuần không" trước thềm năm học mới 2025-2026

Nhìn lại những năm qua, mỗi năm học toàn tỉnh có hơn 200.000 học sinh từ bậc mầm non đến THPT, hằng năm các cấp chính quyền tỉnh đều triển khai nhiều chính sách hỗ trợ học phí của Nhà nước, của tỉnh đến từng trường học, từng bước giúp phụ huynh, học sinh vùng khó trên địa bàn tỉnh bớt áp lực, nhất là đầu năm học.

Cụ thể, theo Luật Giáo dục 2019, toàn bộ học sinh tiểu học công lập (chiếm khoảng 35% tổng số học sinh) trên địa bàn tỉnh đã được miễn học phí. Cùng với đó, theo Nghị định 81/2021/NĐ-CP, tỉnh thực hiện miễn, giảm học phí cho học sinh thuộc diện nghèo, cận nghèo, dân tộc thiểu số, khuyết tật, mồ côi. Tỷ lệ thụ hưởng nhóm này hằng năm vào khoảng 25–30% tổng số học sinh, tập trung nhiều ở các xã vùng cao, biên giới. Đặc biệt, từ năm học 2024–2025, HĐND tỉnh tiếp tục ban hành Nghị quyết số 10/2024/NQ-HĐND, miễn học phí cho hơn 10.000 trẻ 5 tuổi ở các trường mầm non công lập chưa tự bảo đảm chi thường xuyên. Nhờ vậy, ước tính đã có khoảng 60–65% học sinh toàn tỉnh được hưởng các chính sách miễn, giảm học phí. Tuy nhiên, vẫn còn khoảng 35–40% số học sinh không nằm trong diện hỗ trợ và vẫn phải đóng học phí theo mức quy định.

Chính vì vậy, khi Nghị quyết 217 sẽ chính thức có hiệu lực từ năm học 2025–2026 này, 100% học sinh từ mầm non đến THPT trong cơ sở công lập trên địa bàn tỉnh sẽ được miễn học phí, còn học sinh ngoài công lập cũng được Nhà nước hỗ trợ một phần, mức cụ thể do HĐND tỉnh quyết định. Điều này đồng nghĩa những học sinh trên địa bàn tỉnh chưa từng được miễn học phí trước đây sẽ được bổ sung vào diện thụ hưởng, góp phần bảo đảm công bằng tuyệt đối về học phí giữa các nhóm học sinh.

Chia sẻ với chúng tôi, anh Chu Văn Nghĩa ở xã Quốc Việt cho hay: “Nhà tôi có hai con trong độ tuổi đi học, một đang học mẫu giáo, một học tiểu học. Trong khi đó, vợ chồng tôi không có việc làm ổn định, chỉ đi làm thuê thời vụ, thu nhập bấp bênh nên mỗi đầu năm học đều lo đủ thứ khoản, nhiều năm phải vay thêm mới đủ chi phí. Nay được miễn học phí, dù chỉ bớt đi một khoản nhỏ mỗi tháng thôi cũng giúp gia đình nhẹ gánh, an tâm lo cho con sách vở, áo quần.” Câu chuyện của anh Nghĩa cũng là tâm sự chung của nhiều phụ huynh, nhất là ở nông thôn, khi chi phí học tập luôn chiếm một phần đáng kể trong thu nhập.

Không chỉ giảm áp lực tài chính cho phụ huynh, chính sách này còn giúp các nhà trường thuận lợi hơn trong công tác huy động học sinh ra lớp. Cô Phùng Thị Quỳnh, Hiệu trưởng Trường Mầm non Bình Phúc (xã Yên Phúc) cho biết: “Trường có điểm chính và ba điểm lẻ, địa bàn rộng, nhiều hộ dân khó khăn. Những năm qua, nhờ chính sách miễn học phí cho trẻ 5 tuổi, chúng tôi dễ dàng hơn trong việc vận động trẻ đến lớp, sĩ số luôn được duy trì ổn định (mỗi năm đón hơn 200 trẻ đến học). Khi chính sách miễn học phí được áp dụng cho toàn bộ học sinh các độ tuổi, việc huy động chắc chắn sẽ thuận lợi hơn, không còn cảnh phụ huynh chần chừ vì chi phí.”

Theo ông Đặng Hồng Cường, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo, việc miễn học phí toàn diện không chỉ giúp giảm gánh nặng tài chính cho người dân mà còn tạo điều kiện để ngành duy trì vững chắc công tác phổ cập, tiến tới nâng cao chất lượng giáo dục. Khi học phí không còn là nỗi lo thường trực, phụ huynh sẽ yên tâm hơn trong việc cho con theo học đầy đủ các cấp học, từ đó góp phần duy trì ổn định sĩ số, hạn chế tình trạng bỏ học. Đây cũng là cơ sở để ngành giáo dục tiếp tục tập trung nguồn lực cho việc nâng cao chất lượng dạy và học, từng bước đáp ứng yêu cầu đổi mới trong giai đoạn mới.

Từ đó có thể thấy, với một tỉnh miền núi biên giới như Lạng Sơn, nơi gần 90% học sinh là con em dân tộc thiểu số, chính sách miễn học phí toàn diện còn mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, không chỉ “giảm gánh nặng đầu năm học”, mà còn tạo thêm động lực để phụ huynh an tâm, học sinh tự tin bước vào năm học mới, các nhà trường thuận lợi trong công tác huy động và duy trì sĩ số. Qua đó, tạo nền tảng để ngành giáo dục tỉnh tiếp tục nâng cao chất lượng toàn diện, đáp ứng yêu cầu đổi mới trong giai đoạn mới.

THẢO NGUYÊN