Miễn thuế doanh thu 200 triệu đồng/năm chưa phù hợp nhóm hộ kinh doanh nhỏ lẻ

Hướng tới quản lý thông minh, số hóa toàn diện

Dự thảo Luật Quản lý thuế do Bộ Tài chính soạn thảo, dự kiến trình Quốc hội vào tháng 10 tới, đang nhận được nhiều sự quan tâm vì được kỳ vọng sẽ tác động lớn đến cộng đồng doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh nhỏ và cá nhân kinh doanh. Chiều 16/9, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã tổ chức hội thảo lấy ý kiến doanh nghiệp tái chế về Dự thảo Luật Quản lý thuế nhằm hoàn thiện dự thảo, bảo đảm tính hợp lý, khả thi và bảo vệ quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp.

Phát biểu tại hội thảo, ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban Pháp chế của VCCI, nhấn mạnh: nếu các luật thuế chuyên ngành chủ yếu quy định về mức thuế và đối tượng chịu thuế thì Luật Quản lý thuế lại có vai trò điều chỉnh toàn bộ quy trình thực hiện nghĩa vụ thuế. Luật bao quát các khâu quan trọng như đăng ký, kê khai, nộp thuế, hoàn thuế, miễn giảm, cưỡng chế, kiểm tra và khiếu nại. Vì vậy, đây là đạo luật có tác động trực tiếp đến chi phí, thời gian tuân thủ và mức độ thuận tiện trong thực hiện nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp và người nộp thuế. Đồng thời, nó còn là nền tảng để hiện đại hóa quản lý, mở rộng cơ sở thuế và nâng cao hiệu quả thu ngân sách.

Hội thảo lấy ý kiến doanh nghiệp về Dự thảo Luật Quản lý thuế.

Theo ông Tuấn, trong bối cảnh kinh tế số, trí tuệ nhân tạo và thương mại điện tử phát triển mạnh, nhiều thách thức mới đang đặt ra, đòi hỏi thể chế phải kịp thời cập nhật và hoàn thiện. Lần sửa đổi này bám sát chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, hướng tới việc chuyển đổi từ mô hình “quản lý – kiểm soát” sang “phục vụ”, lấy người nộp thuế làm trung tâm, áp dụng quản lý hiện đại dựa trên rủi ro và bản chất kinh tế của nghĩa vụ thuế.

Từ góc nhìn cộng đồng doanh nghiệp, ông Tuấn đánh giá cao việc dự thảo đưa ra cơ chế phân loại người nộp thuế theo mức độ rủi ro và tuân thủ. Đây là bước tiến quan trọng hướng đến quản lý thuế số hóa, tối ưu hóa nguồn lực công, tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp tái chế. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý tiêu chí phân loại và quy trình đánh giá rủi ro cần minh bạch, khách quan, tránh tùy tiện.

Mức miễn thuế 200 triệu đồng/năm vượt thu nhập thực tế, nếu áp dụng cứng nhắc sẽ đe dọa sinh kế của người nhặt ve chai, đồng nát. Ảnh: KT

Ông Đặng Ngọc Minh, Phó Cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính), cho rằng việc sửa đổi Luật Quản lý thuế là yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ, nhằm hiện đại hóa toàn diện công tác quản lý, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của cơ quan thuế và tạo thuận lợi tối đa cho người nộp thuế. Hiện dự thảo đã được Bộ Tài chính xây dựng, Bộ Tư pháp thẩm định và dự kiến trình Quốc hội tại kỳ họp tháng 10 tới.

VPA kiến nghị: Xóa bỏ thuế khoán cho ve chai, đồng nát

Dự thảo Luật Quản lý thuế đang được lấy ý kiến rộng rãi, được kỳ vọng là bước tiến quan trọng trong hiện đại hóa quản lý, giảm thủ tục hành chính và tăng tính minh bạch cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh nhỏ và cá nhân kinh doanh. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia nhấn mạnh, việc triển khai cần có lộ trình phù hợp để bảo đảm công bằng, không tạo gánh nặng cho những nhóm yếu thế trong xã hội. Cần đơn giản hóa thủ tục, thiết kế chính sách phù hợp để tránh “gây sốc” cho nhóm hộ kinh doanh nhỏ lẻ vốn năng lực hạn chế.

Ông Nguyễn Văn Phụng, đại diện Hiệp hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam (VAA), chỉ ra rằng nhiều quy định hiện hành đang tạo áp lực lớn khi doanh nghiệp thường xuyên đối mặt với thanh tra, kiểm tra. Việc dự thảo rút gọn số điều khoản là tích cực, nhưng theo ông vẫn cần tiếp tục tinh giản để giảm rủi ro và chi phí. Ông cũng kiến nghị điều chỉnh chế tài xử phạt hành chính, đặc biệt là lỗi chậm xuất hóa đơn, nhằm tránh tình trạng doanh nghiệp buộc phải hủy doanh thu hoặc chịu áp lực tài chính quá lớn.

Mức miễn thuế 200 triệu đồng/năm vượt thu nhập thực tế, nếu áp dụng cứng nhắc sẽ đe dọa sinh kế của người nhặt ve chai, đồng nát. Ảnh KT

Góp ý vào dự thảo Luật, ông Hoàng Đức Vượng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Nhựa Việt Nam (VPA), cho rằng lực lượng thu gom, phân loại chất thải thường được gọi là ve chai, đồng nát, chủ yếu là những cá nhân, hộ gia đình có thu nhập thấp, phần lớn phụ nữ, học thức thấp, tuổi cao nhưng chưa được hưởng mức an sinh tối thiểu như các ngành nghề lao động khác. Đây là lực lượng đóng góp rất lớn cho công tác chống ô nhiễm, thu gom, tái chế chất thải, góp phần thực hiện mục tiêu kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn của Chính phủ, nhưng suốt 40 năm qua họ chưa nhận được sự quan tâm hay cơ chế hỗ trợ phù hợp. Thực tế, Nhà nước gần như không thu được thuế từ họ, song lại vô tình đặt họ vào tình trạng phi chính thức, thiếu minh bạch, thậm chí làm gia tăng sự kỳ thị với những người nghèo dưới đáy xã hội.

Theo ông Vượng, do thu nhập chỉ ở mức tối thiểu, đủ sống qua ngày, lại phải tự mua rác thải từ các hộ gia đình khác để bán lấy lời, nên mức miễn thuế doanh thu 200 triệu đồng/năm hiện nay chưa phù hợp. Họ cũng không có khả năng thực hiện thủ tục kế toán thuế hay đăng ký hộ kinh doanh để xuất hóa đơn, bởi quy trình quá phức tạp và rủi ro. Hệ quả là các doanh nghiệp tái chế e ngại thu mua nguồn rác trong nước vì không chứng minh được đầu vào, khiến hoạt động tái chế chủ yếu diễn ra tại các làng nghề, gây ô nhiễm nghiêm trọng và làm ngành công nghiệp tái chế bền vững không thể phát triển.

“Ngành nhựa Việt Nam thậm chí đang mất nhiều đơn hàng xuất khẩu vì không thể mua được hạt nhựa tái chế có chứng nhận nguồn gốc trong nước để đáp ứng yêu cầu của thị trường quốc tế. Do đó, VPA kiến nghị miễn thuế VAT 1% và thuế thu nhập cá nhân 0,5% cho cá nhân, hộ gia đình thu gom chất thải sau tiêu dùng; hoặc cho phép các tổ chức thu gom, sơ chế, tái chế thực hiện nghĩa vụ thuế thay cho họ, nhằm bảo đảm công bằng, khuyến khích tái chế chính quy và thúc đẩy kinh tế tuần hoàn”, ông Vượng nhấn mạnh.

Các chuyên gia nhận định nhóm ve chai, đồng nát nằm ngoài hệ thống chính thức, nên quy định thuế hiện hành không khả thi. Mức miễn thuế 200 triệu đồng/năm vượt thu nhập thực tế, nếu áp dụng cứng nhắc sẽ đe dọa sinh kế của những người nhặt ve chai, đồng nát và gián đoạn chuỗi tái chế. Vì vậy, cần cơ chế linh hoạt, cho phép doanh nghiệp nộp thuế thay hoặc áp mức thuế tối thiểu, vừa minh bạch, vừa bảo vệ sinh kế và thúc đẩy tái chế chính quy.

Ánh Phương/VOV.VN